- 2984
- 1000
- 1000
- 1000
تلاوت ترتیل عبدالله خیاط تلاوت ترتیل عبدالله خیاط (تحدیر) - جزء 1
جزء 1 قرآن کریم، سوره حمد و آیات 1 تا 141 سوره بقره، با ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان
سوره 1: حمد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴿1﴾
به نام خداوند بخشنده مهربان (1)
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿2﴾
سپاس خداوند را که پروردگار جهانیان است (2)
الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴿3﴾
خداى رحمان مهربان (3)
مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ ﴿4﴾
دادار روز جزا (4)
إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ ﴿5﴾
[خداوندا] تنها تو را مىپرستیم و تنها از تو یارى مىخواهیم (5)
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿6﴾
ما را بر راه راست استوار بدار (6)
صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ﴿7﴾
راه کسانى که آنان را نواخته اى، آنان نه که از نظر انداخته اى، و نه گمراهان (7)
سوره 2: البقرة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الم ﴿1﴾
الم [الف لام میم] (1)
لِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ ﴿2﴾
این کتابى است که شک در آن روا نیست [که] راهنماى پرهیزگاران است (2)
الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ ﴿3﴾
همان کسانى که به غیب ایمان دارند و نماز را برپا مىدارند و از آنچه روزیشان دادهایم، انفاق مىکنند (3)
وَالَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿4﴾
و کسانى که به آنچه بر تو نازل شده است و آنچه پیش از تو فرود آمده است، ایمان دارند و هم آنان به آخرت ایقان دارند (4)
أُولَئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿5﴾
اینان از جانب پروردگارشان از هدایتى برخوردارند و هم اینان رستگارانند (5)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ﴿6﴾
براى کافران یکسان است چه هشدارشان بدهى چه هشدارشان ندهى، ایمان نمىآورند (6)
خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿7﴾
خداوند بر دلها و بر گوش هایشان مهر نهاده است، و بر دیدگانشان پردهاى است و عذابى بزرگ [در پیش] دارند (7)
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ ﴿8﴾
و کسانى از مردم هستند که مىگویند به خداوند و روز بازپسین ایمان آوردهایم، ولى آنان مؤمن نیستند (8)
یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ﴿9﴾
مىخواهند به خداوند و مؤمنان نیرنگ بزنند، در حالى که جز به خودشان نیرنگ نمىزنند، و نمىدانند (9)
فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا کَانُوا یَکْذِبُونَ ﴿10﴾
در دلهایشان بیمارىاى هست و خداوند بر بیماریشان بیفزاید، و به کیفر دروغى که مىگفتند عذابى دردناک [در پیش] دارند (10)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ ﴿11﴾
و چون به آنان گفته شود در [این] سرزمین فساد نکنید، گویند ما که اهل اصلاحیم (11)
أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَکِنْ لَا یَشْعُرُونَ ﴿12﴾
بدانید که ایشان اهل فسادند، ولى خود نمىدانند (12)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَکِنْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿13﴾
و چون به ایشان گفته شود چنانکه [سایر] مردم ایمان آوردهاند، شما هم ایمان آورید، گویند آیا ما هم مانند کمخردان ایمان بیاوریم؟ بدانید که خودشان کمخردند، ولى نمىدانند (13)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَیَاطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ ﴿14﴾
و چون با مؤمنان روبهرو شوند، گویند ایمان آوردهایم، و چون با پیشوایان خویش تنها شوند، گویند ما با شما هستیم، ما فقط ریشخند مىکنیم (14)
اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿15﴾
خداوند ریشخندشان مىکند و در طغیانشان سرگشته مىدارد (15)
أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ ﴿16﴾
اینان کسانى هستند که گمراهى را به بهاى راهیابى خریدند، و سوداى آنان سودى نکرد، و راهیاب نشدند (16)
مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَکَهُمْ فِی ظُلُمَاتٍ لَا یُبْصِرُونَ ﴿17﴾
داستان ایشان همچون داستان کسانى است که آتشى افروختند، و چون پیرامونشان را روشن کرد [بناگاه] خداوند نورشان را خاموش کرد، و در تاریکىاى که [چیزى را] نمىبینند واگذاشت (17)
صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لَا یَرْجِعُونَ ﴿18﴾
ناشنوا و گنگ و نابینا هستند و به راه نمىآیند (18)
أَوْ کَصَیِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِیهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ یَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِیطٌ بِالْکَافِرِینَ ﴿19﴾
یا چون [گرفتاران در] بارانى سخت که از آسمان مىبارد و همراه با تاریکى و رعد و برق است از بیم مرگ ناشى از صاعقهها انگشتانشان را در گوش هایشان مىکنند، و خداوند بر کافران چیره است (19)
یَکَادُ الْبَرْقُ یَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ کُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿20﴾
نزدیک است که برق [نور] چشمانشان را برباید هرگاه که [برق راهشان را] روشن کند، پیش روند، و چون [راهشان را] تاریک کند، بایستند و خداوند اگر مىخواست شنوایى و بیناییشان را از بین مىبرد چرا که خداوند بر هر کارى تواناست (20)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿21﴾
اى مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفریده است، بپرستید، تا در امان مانید (21)
الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿22﴾
آنکه زمین را [همچون] زیرانداز و آسمان را [همچون] سرپناه شما کرد، و از آسمان آبى فرو فرستاد، آنگاه بدان میوهها براى روزى شما برآورد، پس آگاهانه براى او همتا نیاورید (22)
وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿23﴾
و اگر از آنچه بر بنده خویش فرو فرستادهایم، شک دارید، اگر راست مىگویید سورهاى همانند آن بیاورید و از یاورانتان در برابر خداوند، یارى بخواهید (23)
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ ﴿24﴾
ولى اگر چنین نکردید که هرگز نخواهید کرد از آتشى که هیزم آن انسان و سنگ هاست و براى کافران آماده شده است، بترسید (24)
وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿25﴾
و به کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، نوید بده که ایشان را بوستانهایى است که در فرودست آن جویباران جارى است، هر گاه از میوههاى آن روزى یابند، گویند این همان است که پیشترها از آن بهرهمند بودیم، و به ایشان همانند آن داده شود، و در آنجا جفتهاى پاکیزه دارند، و هم در آنجا جاویدانند (25)
إِنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ ﴿26﴾
خداوند پروا ندارد که به پشه و فراتر [یا فروتر] از آن مثل زند، آنگاه مؤمنان مىدانند که آن [مثل] راست و درست است [و] از سوى پروردگارشان است، ولى کافران مىگویند خداوند از این مثل چه مىخواهد؟ [بدینسان] بسیارى را بدان گمراه و بسیارى را راهنمایى مىکند، ولى جز نافرمانان کسى را بدان بیراه نمىگرداند (26)
الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿27﴾
کسانى که پیمان خداوند را پس از بستنش مىشکنند، و آنچه خداوند به پیوستن آن فرمان داده است، مىگسلند، و در زمین فساد مىکنند، اینان زیانکارند (27)
کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللَّهِ وَکُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿28﴾
چگونه به خداوند کفرمىورزید، حال آنکه بىجان بودید و او به شما جان بخشید، سپس شما را مىمیراند و دوباره زنده مىکند، آنگاه به سویش بازگردانده مىشوید (28)
هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿29﴾
او کسى است که آنچه در زمین است همه را براى شما آفرید، سپس به [آفرینش] آسمان پرداخت، و هفت آسمان استوار کرد و او به هر چیزى داناست (29)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَنْ یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿30﴾
و چون پروردگارت به فرشتگان گفت من گمارنده جانشینى در زمینم، گفتند آیا کسى را در آن مىگمارى که در آن فساد مىکند و خونها مىریزد، حال آنکه ما شاکرانه تو را نیایش مىکنیم و تو را به پاکى یاد مىکنیم، فرمود من چیزى مىدانم که شما نمىدانید (30)
وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿31﴾
و همه نامها را به آدم آموخت، سپس آنها را بر فرشتگان عرضه داشت و گفت اگر راست مىگویید به من از نامهاى ایشان خبر دهید (31)
قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ﴿32﴾
گفتند پاکا که تویى، ما دانشى نداریم جز آنچه به ما آموختهاى، تو داناى فرزانهاى (32)
قَالَ یَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ ﴿33﴾
فرمود اى آدم آنان را از نامهایشان خبر ده، و چون از نام هایشان خبرشان داد، فرمود آیا به شما نگفتم که من ناپیداى آسمانها و زمین را مىدانم (33)
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ ﴿34﴾
و چون به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده برید، همه سجده بردند جز ابلیس که سرکشید و کبرورزید و از کافران شد (34)
وَقُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿35﴾
و گفتیم اى آدم تو و همسرت در بهشت بیارامید و از [نعمتهاى] آن از هر جا که خواستید به خوشى و فراوانى بخورید، ولى به این درخت نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید بود (35)
فَأَزَلَّهُمَا الشَّیْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا کَانَا فِیهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ﴿36﴾
سپس شیطان آنان را به لغزش کشانید و از جایى که بودند آواره کرد، و گفتیم پایین روید برخى دشمن یکدیگر و در روى زمین تا وقت معین آرامشگاه و بهرهمندى دارید (36)
فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿37﴾
آنگاه آدم کلماتى از پروردگارش فراگرفت و [خداوند] از او درگذشت، چه او توبهپذیر مهربان است (37)
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِیعًا فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَایَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿38﴾
گفتیم همه از آن [بهشت] پایین روید، آنگاه اگر رهنمودى از من براى شما آمد، کسانى که از رهنمودم پیروى کنند، بیمى برایشان نیست و اندوهگین نگردند (38)
وَالَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ﴿39﴾
و کسانى که کفرورزیدند و آیات ما را دروغ انگاشتند، دوزخىاند و جاودانه در آنند (39)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ ﴿40﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم یاد کنید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان خود با شما وفا کنم و تنها از من بترسید (40)
وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَکُمْ وَلَا تَکُونُوا أَوَّلَ کَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآیَاتِی ثَمَنًا قَلِیلًا وَإِیَّایَ فَاتَّقُونِ ﴿41﴾
و به آنچه همخوان کتاب شما نازل کردهام ایمان بیاورید و نخستین منکر آن نباشید، و آیات مرا به بهاى ناچیز نفروشید و تنها از من پروا کنید (41)
وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿42﴾
و حق را به باطل میامیزید و دیده و دانسته حق را پنهان نکنید (42)
وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعِینَ ﴿43﴾
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و با نمازگزاران نماز کنید (43)
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿44﴾
آیا مردم را به نیکى فرمان مىدهید و خودتان را فراموش مىکنید؟ حال آنکه کتاب [تورات] مىخوانید، مگر نمىاندیشید؟ (44)
وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ ﴿45﴾
از صبر [روزه] و نماز یارى بجویید و آن [نماز] جز بر فروتنان گران مىآید (45)
الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَیْهِ رَاجِعُونَ ﴿46﴾
کسانى که یقین دارند به لقاى پروردگارشان مىرسند و بازگردنده به سوى او هستند (46)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿47﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم و اینکه شما را بر جهانیان [هم زمانتان] برترى بخشیدم، یاد کنید (47)
وَاتَّقُوا یَوْمًا لَا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئًا وَلَا یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿48﴾
و از روزى بترسید که کسى به داد کسى نرسد و از کسى شفاعتى پذیرفته نشود و بدل و بلاگردانى گرفته نشود و یارى نیابند (48)
وَإِذْ نَجَّیْنَاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ وَفِی ذَلِکُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ﴿49﴾
و یاد کنید که شما را از آل فرعون رهانیدیم که عذابى سخت را به شما مىچشانیدند، پسرانتان را مىکشتند و دخترانتان را [براى کنیزى] زنده نگاه مىداشتند، و در آن آزمونى بزرگ از سوى پروردگارتان بود (49)
وَإِذْ فَرَقْنَا بِکُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَیْنَاکُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ﴿50﴾
و یاد کنید که دریا را براى شما شکافتیم و شما را رهانیدیم و آل فرعون را غرق کردیم و شما نظاره مىکردید (50)
وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِینَ لَیْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ ﴿51﴾
و یاد کنید که با موسى چهل شب وعده گذاشته بودیم، آنگاه شما در غیاب او گوساله را به پرستش گرفتید و شما ستمکار بودید (51)
ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿52﴾
آنگاه پس از آن از شما درگذشتیم تا سپاس بگزارید (52)
وَإِذْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿53﴾
و یاد کنید که به موسى کتاب آسمانى و فرقان دادیم تا به راه آیید (53)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِنَّکُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَکُمْ بِاتِّخَاذِکُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِکُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ عِنْدَ بَارِئِکُمْ فَتَابَ عَلَیْکُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿54﴾
و یاد کنید که موسى به قومش گفت اى قوم من، شما با گوسالهپرستى بر خودتان ستم کردهاید، اینک به درگاه آفریدگارتان توبه کنید و خودتان را بکشید، که این در نزد آفریدگارتان براى شما بهتر است، آنگاه [که چنین کردید، خداوند] از شما درگذشت، چرا که او توبهپذیر مهربان است (54)
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْکُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿55﴾
و یاد کنید که گفتید اى موسى ما [سخن] تو را باور نمىکنیم مگر آنکه خداوند را آشکارا ببینیم، آنگاه [به چشم خود] دیدید که صاعقه بر شما فرود آمد (55)
ثُمَّ بَعَثْنَاکُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿56﴾
آنگاه پس از مردنتان، شما را [دیگر بار] زنده کردیم، تا سپاس بگزارید (56)
وَظَلَّلْنَا عَلَیْکُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَیْکُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ﴿57﴾
و ابر را سایبان شما گرداندیم و برایتان من و سلوى فرو فرستادیم [و گفتیم] از روزى پاکیزهاى که به شما بخشیدهایم بخورید، و بر ما ستم نکردند، بلکه بر خویشتن ستم مىکردند (57)
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْهَا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطَایَاکُمْ وَسَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ﴿58﴾
و یاد کنید که گفتیم به این شهر درآیید و هر گونه که خواستید به خوشى و فراوانى از [نعمتهاى] آن بخورید و از آن دروازه فروتنانه وارد شوید [و براى عذرخواهى] حطه بگویید، تا گناهان شما را ببخشیم، و پاداش نیکوکاران را خواهیم افزود (58)
فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا کَانُوا یَفْسُقُونَ ﴿59﴾
آنگاه ستمکاران سخن را به چیزى جز آنچه به آنان گفته شده بود، تبدیل کردند، پس بر سر ستمکاران به کیفر نافرمانیشان عذابى از آسمان فرو فرستادیم (59)
وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْنًا قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ کُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ ﴿60﴾
و چون موسى براى قومش در طلب آب برآمد، به او گفتیم با عصایت به آن سنگ بزن، آنگاه از آن دوازده چشمه شکافت و هر گروهى [از اسباط] آبشخور خود را شناختند، [گفتیم] از روزى خداوند بخورید و بیاشامید، و در این سرزمین فتنه و فساد برپا نکنید (60)
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَکُمْ مَا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْکَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یَعْتَدُونَ ﴿61﴾
و چنین بود که گفتید اى موسى هرگز تاب تحمل یک خوراک تنها را نداریم، پس از پروردگارت بخواه که براى ما از آنچه زمین مىرویاند از [جمله] سبزى، و خیار، و سیر و عدس و پیاز برآورد [موسى] گفت آیا چیزى را که پستتر است جانشین چیزى مىکنید که بهتر است؟ به شهرى درآیید که [در آنجا] آنچه خواستید فراهم است، و دچار خوارى و نادارى شدند و سزاوار خشم خداوندى گردیدند، چرا که آیات الهى را انکار مىکردند و پیامبران را به ناحق مىکشتند، این از آن روى بود که سرکشى مىکردند و از حد در مىگذشتند (61)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿62﴾
از مؤمنان و یهودیان و مسیحیان و صابئین، هر کس که به خداوند و روز بازپسین ایمان آورده و نیکوکارى کرده باشد، پاداششان نزد خداوند [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (62)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ وَاذْکُرُوا مَا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿63﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم و [کوه] طور را بر فراز شما برافراشتیم [و گفتیم] آنچه به شما دادهایم به جد و جهد بگیرید و آنچه در آن هست به خاطر بسپارید باشد که پروا کنید (63)
ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿64﴾
آنگاه، پس از آن روى گرداندید، و اگر بخشش و رحمت الهى در حق شما نبود، از زیانکاران مىشدید (64)
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْا مِنْکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِینَ ﴿65﴾
کسانى از خودتان را که در سبت شنبه بىروشى کردند خوب مىشناسید، که به ایشان گفتیم بوزینگان مطرود باشید (65)
فَجَعَلْنَاهَا نَکَالًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ ﴿66﴾
و این [پدیده] را مایه عبرت مردم حال و آینده و پندآموز پرهیزگاران ساختیم (66)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ ﴿67﴾
و چون موسى به قومش گفت خداوند به شما دستور مىدهد که مادهگاوى بکشید، گفتند آیا ما را ریشخند مىکنى؟ گفت پناه بر خدا مىبرم که [مبادا] از نادانان باشم (67)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا هِیَ قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا فَارِضٌ وَلَا بِکْرٌ عَوَانٌ بَیْنَ ذَلِکَ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ ﴿68﴾
گفتند از پروردگارت براى ما بخواه که چون و چند آن گاو را بر ما روشن کند، گفت مىفرماید آن گاوى است نه پیر و نه جوان، میانسال بینابین، پس آنچه دستور یافتهاید انجام دهید (68)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ ﴿69﴾
گفتند از پروردگارت بخواه براى ما روشن کند که رنگ آن چیست، گفت مىفرماید آن گاوى است رنگش زرد روشن که بینندگان را شاد مىکند (69)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا هِیَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَیْنَا وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ ﴿70﴾
گفتند از پروردگارت بخواه که براى ما روشن کند که آن چگونه است [چون و چند] گاو بر ما مشتبه شده است و ما اگر خدا بخواهد راهیاب خواهیم شد (70)
قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا ذَلُولٌ تُثِیرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِی الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَا شِیَةَ فِیهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا کَادُوا یَفْعَلُونَ﴿71﴾
گفت مىفرماید آن گاوى است که نه رام [و کارى] است که زمین را شیار کند و نه کشتزار را آبیارى کند، تندرست و یکرنگ گفتند اینک سخن درست آوردى سپس آن را کشتند و نزدیک بود که این کار را نکنند (71)
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِیهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ ﴿72﴾
و یاد کنید که چون کسى را کشتید و درباره او به ستیزه پرداختید [و به گردن همدیگر انداختید] و خداوند آشکارکننده چیزى است که پنهان مىساختید (72)
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا کَذَلِکَ یُحْیِی اللَّهُ الْمَوْتَى وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿73﴾
آنگاه گفتیم بخشى از بدن گاو را به او [بدن آن کشته] بزنید [تا زنده شود] و خداوند این چنین مردگان را زنده مىکند و معجزات خویش را به شما مىنمایاند تا بیندیشید (73)
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ﴿74﴾
سپس دلهایتان پس از آن سخت شد، همانند سنگ، یا از آن سختتر، چرا که بعضى از سنگهاست که از آنها جویباران مىشکافد و بعضى از آنهاست که مىشکند و آب از آنها بیرون مىآید و بعضى از آنهاست که از خشیت الهى [از کوه] فرو مىافتد و خدا از آنچه مىکنید غافل نیست (74)
أَفَتَطْمَعُونَ أَنْ یُؤْمِنُوا لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿75﴾
[اى مؤمنان] آیا امید دارید که [یهودیان] به [حقانیت] شما ایمان آورند، و حال آنکه گروهى از آنان کلام الهى را مىشنیدند و پس از آنکه آن را در مىیافتند آگاهانه دگرگونش مىساختند (75)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُمْ بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ لِیُحَاجُّوکُمْ بِهِ عِنْدَ رَبِّکُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿76﴾
و چون با مؤمنان روبهرو شوند گویند ایمان آوردهایم و چون با همدیگر تنها شوند گویند آیا آنچه خدا بر شما آشکار کرده است، با آنان درمیان مىگذارید، تا در پیشگاه خداوند با آن بر شما حجت آورند، مگر اندیشه نمىکنید؟ (76)
أَوَلَا یَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ ﴿77﴾
آیا نمىدانند که خداوند آنچه پنهان و آنچه آشکار مىدارند مىداند؟ (77)
وَمِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لَا یَعْلَمُونَ الْکِتَابَ إِلَّا أَمَانِیَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ﴿78﴾
و از آنان بىسوادانى هستند که کتاب آسمانى [تورات] را جز طوطىوار [و لقلقه زبان] نمىدانند و جز پندار نمىبافند (78)
فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ ﴿79﴾
پس واى بر کسانى که [اینگونه] کتاب را به دست خویش مىنویسند و سپس براى آنکه آن را به بهاى ناچیزى بفروشند مىگویند این از نزد خداوند است، واى بر آنان از آنچه به دست خویش نوشتهاند و واى بر آنان از آنچه به دست مىآورند (79)
وَقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿80﴾
و گویند آتش دوزخ جز چند روز اندکشمار به ما نمىرسد، بگو آیا از خدا پیمان گرفتهاید -که البته خداوند خلف وعده نخواهد کردیا چیزى را که نمىدانید به خدا نسبت مىدهید؟ (80)
بَلَى مَنْ کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿81﴾
آرى کسانى که بدى کنند و گناهشان بر آنان چیره شود، دوزخىاند و در آن جاودانه مىمانند (81)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿82﴾
و کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، بهشتىاند و جاودانه در آن ماندگاراند (82)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا مِنْکُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ ﴿83﴾
و یاد کنید که از بنىاسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان نیکى کنید و با مردم به زبان خوش سخن بگویید و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید، سپس جز اندکى از شما [بقیه] سر برتافته و رویگردان شدید (83)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ لَا تَسْفِکُونَ دِمَاءَکُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿84﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از خانه و کاشانه نرانید، آنگاه دیده و دانسته گردن نهادید (84)
ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَکُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِیقًا مِنْکُمْ مِنْ دِیَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَیْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ یَأْتُوکُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتَابِ وَتَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذَلِکَ مِنْکُمْ إِلَّا خِزْیٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ﴿85﴾
[ولى] باز همین شما هستید که همدیگر را مىکشید و گروهى از خودتان را از خانه و کاشانهشان مىرانید و به گناه و ستمگرى در برابر آنان همدست مىشوید و چون کسانى از شما اسیر مىشوند آنان را [بر وفق حکم تورات] باز مىخرید، حال آنکه راندن [و کشتن] آنان بر شما حرام است آیا به بخشى از کتاب [در باب بازخرید اسیران] ایمان مىآورید، و به بخشى دیگر [در باب تحریم کشتار] ایمان نمىآورید؟ کیفر کسى که چنین کند چیست جز خفت و خوارى در زندگانى دنیا و در روز قیامت ایشان را به سختترین عذابها بازبرند و خدا از آنچه مىکنید غافل نیست (85)
أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا بِالْآخِرَةِ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿86﴾
اینان کسانى هستند که زندگانى دنیا را به بهاى آخرت خریدند، از این روى عذاب آنها کاسته نشود و یارى نبینند (86)
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ ﴿87﴾
به موسى کتاب آسمانى دادیم و از پى او پیامبران فرستادیم، و معجزات آشکارى به عیسى بن مریم بخشیدیم و او را به روح القدس یارى دادیم، پس چرا هرگاه که پیامبرى احکامى بر خلاف دلخواه شما برایتان آورد، سرکشى کردید و گروهى را دروغگو انگاشتید و گروهى را کشتید؟ (87)
وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِکُفْرِهِمْ فَقَلِیلًا مَا یُؤْمِنُونَ﴿88﴾
و گفتند دلهاى ما در پوشش است، [چنین نیست] بلکه خداوند به کیفر کفرشان ایشان را لعنت کرده است، از این روى اندکى ایمان مىآورند (88)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ کِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَکَانُوا مِنْ قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا کَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿89﴾
و آنگاه که کتابى از سوى خداوند براى آنان آمد که همخوان با کتابشان بود، با آنکه پیش از آن در برابر کافران [از فرارسیدن پیامبر اسلام و قرآن] یارى مىجستند، چون آنچه [از پیش] مىشناختند به نزدشان آمد، آن را انکار کردند، لعنت الهى بر کافران است (89)
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ یَکْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْیًا أَنْ یُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿90﴾
بدا بدانچه به جان خریدند که آنچه خدا فرستاده بود از این رشک که [چرا] خداوند فضل خویش را بر هر کس از بندگانش که بخواهد ارزانى مىدارد، انکار کردند، پس سزاوار خشم اندر خشم شدند و کافران عذابى خفتبار [در پیش] دارند (90)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَیَکْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِیَاءَ اللَّهِ مِنْ قَبْلُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿91﴾
و چون به ایشان گفته شود به آنچه خداوند فروفرستاده است [قرآن] ایمان آورید، گویند به آنچه بر [پیامبر] خودمان نازل شده است ایمان مىآوریم، و آنچه جز آن است، انکار مىکنند، حال آنکه آن [کتاب] حق و همخوان کتاب آنهاست بگو اگر مؤمنید پس چرا پیامبران الهى را در گذشته مىکشتید؟ (91)
وَلَقَدْ جَاءَکُمْ مُوسَى بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ ﴿92﴾
و موسى آن معجزات روشن را براى شما آورد، سپس در غیاب او شما بیدادگرانه گوسالهپرستى کردید (92)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَیْنَا وَأُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا یَأْمُرُکُمْ بِهِ إِیمَانُکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿93﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم و [کوه] طور را برفراز شما برافراشتیم [و گفتیم] آنچه به شما دادهایم، به جد و جهد بگیرید و گوش شنوا داشته باشید، گفتند شنیدیم و [در دل گفتند] سرپیچیدیم [و نشنیده گرفتیم] و بر اثر کفرشان مهر گوساله در دلشان سرشته شد، بگو اگر مؤمن باشید چه بد است آنچه "ایمان" شما به آن فرمان مىدهد (93)
قُلْ إِنْ کَانَتْ لَکُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿94﴾
بگو اگر راست مىگویید که به حکم الهى سراى آخرت از میان همه مردم ویژه شماست، آرزوى مرگ کنید (94)
وَلَنْ یَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ ﴿95﴾
و به خاطر کارهایى که کردهاند هرگز آن را آرزو نخواهند کرد، و خداوند به [احوال] ستمگران داناست (95)
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَیَاةٍ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ یُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿96﴾
و آنان را آزمندترین مردم -و نیز مشرکانبه زندگانى دنیا مىیابى، هر یک از آنان خوش دارد که کاش هزار سال عمر دهندش، ولى این عمر یافتن، دور دارنده او از عذاب نیست، و خداوند به آنچه مىکنند بیناست (96)
قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿97﴾
بگو هر کس دشمن جبرئیل باشد [بداند] که جبرئیل آن را به دستور الهى بر دل تو نازل کرده است و آن همخوان کتابهایى است که پیشاپیش آن است و راهنما و مژدهبخش مؤمنان است (97)
مَنْ کَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِیلَ وَمِیکَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْکَافِرِینَ ﴿98﴾
کسى که دشمن خداوند و فرشتگان او و پیامبرانش و جبرئیل و میکائیل باشد [کافر است] و خداوند دشمن کافران است (98)
وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ وَمَا یَکْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ ﴿99﴾
و بر تو آیات روشنگرى فرو فرستادهایم، و جز نافرمانان کسى به آنها انکار نمىورزد (99)
أَوَکُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَرِیقٌ مِنْهُمْ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿100﴾
چرا هر گاه پیمانى بستند گروهى از آنان آن را شکستند، آرى بیشتر آنان ایمان ندارند (100)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِیقٌ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ کِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ﴿101﴾
و چون پیامبرى از سوى خداوند به نزد ایشان آمد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کتابشان بود، گروهى از اهل کتاب، کتاب الهى را به پشت سر افکندند، گویى [حقیقت را] نمىدانند (101)
وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّیَاطِینُ عَلَى مُلْکِ سُلَیْمَانَ وَمَا کَفَرَ سُلَیْمَانُ وَلَکِنَّ الشَّیَاطِینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا یُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى یَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَیَتَعَلَّمُونَ مَا یَضُرُّهُمْ وَلَا یَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿102﴾
و از آنچه شیاطین در روزگار فرمانروایى سلیمان مىخواندند، پیروى کردند و سلیمان [به سحر نپرداخت و] کفر نورزید، ولى شیاطین کفرورزیدند آنان به مردم سحر مىآموختند و نیز آنچه بر دو فرشته هاروت و ماروت در بابل نازل شده بود این دو به هیچ کس چیزى نمىآموختند مگر آنکه مىگفتند ما مایه آزمونیم [با به کار بستن سحر] کافر مشو اما [مردمان] از آنها چیزى مىآموختند که با آن بین مرد و زنش جدایى افکنند، و البته به کسى زیان رسان نبودند مگر به اذن الهى، و چیزى مىآموختند که به ایشان زیان مىرساند و سودى برایشان نداشت، و به خوبى مىدانستند که هر کس خریدار آن باشد در آخرت بهرهاى ندارد و اگر مىدانستند بد چیزى را به جان خریده بودند (102)
وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَیْرٌ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ﴿103﴾
هر گاه ایمان آورده و پارسایى ورزیده بودند، -اگر مىدانستندپاداش الهى بهتر بود (103)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿104﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید نگویید "راعنا" و بگویید "انظرنا" و گوش شنوا داشته باشید و کافران عذابى دردناک [در پیش] دارند (104)
مَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَلَا الْمُشْرِکِینَ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْکُمْ مِنْ خَیْرٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَاللَّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿105﴾
کسانى از اهل کتاب که کفرورزیدهاند و همچنین مشرکان خوش ندارند که از سوى پروردگارتان خیرى بر شما نازل گردد، حال آنکه خداوند هر کس را بخواهد مشمول رحمت خویش مىگرداند، و خداوند داراى بخشش بیکران است (105)
مَا نَنْسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿106﴾
هر آیهاى را که نسخ کنیم یا فروگذاریم، بهتر از آن یا همانندش را در میان آوریم، آیا نمىدانى که خداوند بر هر کارى تواناست (106)
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ ﴿107﴾
آیا نمىدانى که فرمانروایى آسمانها و زمین از آن خداوند است و شما را جز خداوند، سرور و یاورى نیست؟ (107)
أَمْ تُرِیدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَکُمْ کَمَا سُئِلَ مُوسَى مِنْ قَبْلُ وَمَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیلِ ﴿108﴾
گویى مىخواهید از پیامبرتان درخواستهایى بکنید، همچنانکه پیشترها از موسى درخواست شد؟ و حال آنکه هر کس کفر را جانشین ایمان سازد، به راستى که از راه راست بیراه شده است (108)
وَدَّ کَثِیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿109﴾
بسیارى از اهل کتاب، با آنکه حق برایشان آشکار شده است، به انگیزه رشکى که در دل دارند، خوش دارند که شما را پس از ایمانتان کافر گردانند بگذارید و بگذرید تا خداوند فرمان خویش را به میان آورد، آرى خداوند بر هر کارى تواناست (109)
وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿110﴾
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و هر خیرى پیشاپیش براى [ذخیره آخرت] خویش بفرستید [پاداش] آن را نزد خداوند خواهید یافت، خداوند به آنچه مىکنید بیناست (110)
وَقَالُوا لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ کَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿111﴾
و گفتند هیچ کس به بهشت نمىرود مگر آنکه یهودى یا مسیحى باشد، این [از] آرزوهاى آنان است، بگو اگر راست مىگویید برهانتان را بیاورید (111)
بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿112﴾
حق این است که هر کس روى دل به سوى خدا نهد و نیکوکار باشد پاداشش نزد پروردگارش [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (112)
وَقَالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَیْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَیْسَتِ الْیَهُودُ عَلَى شَیْءٍ وَهُمْ یَتْلُونَ الْکِتَابَ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ﴿113﴾
یهودیان گفتند که مسیحیان بر حق نیستند، و مسیحیان گفتند یهودیان بر حق نیستند، حال آنکه کتاب آسمانى را مىخوانند، کسانى هم که هیچ چیز نمىدانند سخنى همانند سخن ایشان گفتند، سرانجام خداوند در روز قیامت، در آنچه اختلاف داشتند بىنشان داورى خواهد کرد (113)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُولَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِینَ لَهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿114﴾
و کیست ستمکارتر از کسى که نگذارد نام خداوند در مساجد یاد شود، و در ویرانى آن بکوشد، آنان را نسزد جز اینکه ترسان -لرزان پا به درون آنها بگذارند، در دنیا خفت و خوارى و در آخرت عذابى عظیم دارند (114)
وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ﴿115﴾
مشرق و مغرب خداى راست، پس به هرجا روى آورید، رو به سوى خداوند است، بىگمان خدا گشایشگر داناست (115)
وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ ﴿116﴾
و گفتند خداوند فرزندى برگزیده است، او منزه است، بلکه هر آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و همه سر به راه او هستند (116)
بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ﴿117﴾
نو پدیدآورنده آسمانها و زمین است، و چون به کارى اراده کند، فقط مىگوید موجود شو و بىدرنگ موجود مىشود (117)
وَقَالَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ لَوْلَا یُکَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِینَا آیَةٌ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَیَّنَّا الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ ﴿118﴾
نادانان گفتند چرا خداوند با ما [بىواسطه] سخن نمىگوید، یا چرا معجزهاى براى ما نازل نمىشود کسانى که پیش از اینان بودند نیز مانند سخن ایشان را گفتند، دل و درونشان همانند است، و ما آیات خود را براى مردمى که اهل یقین هستند، روشن ساختهایم (118)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِیمِ﴿119﴾
ما تو را به حق مژدهبخش و هشداردهنده فرستادهایم و با تو درباره دوزخیان چون و چرا نکنند (119)
وَلَنْ تَرْضَى عَنْکَ الْیَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ ﴿120﴾
و یهودیان و مسیحیان هرگز از تو خشنود نخواهند شد مگر آنکه از آیین آنها پیروى کنى، بگو هدایت هدایت الهى است، و اگر پس از دانشى که بر تو [فرود] آمده است، از خواستههاى آنان پیروى کنى، در برابر خداوند یار و یاورى ندارى (120)
الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ یَکْفُرْ بِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿121﴾
کسانى که به آنان کتاب دادهایم [و] آن را چنانکه باید و شاید مىخوانند، آنانند که به آن ایمان مىآورند و کسانى که آن را انکار مىکنند، زیانکارند (121)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿122﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم و اینکه شما را بر جهانیان [هم زمانتان] برترى بخشیدم، یاد کنید (122)
وَاتَّقُوا یَوْمًا لَا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئًا وَلَا یُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿123﴾
و از روزى بترسید که کسى به داد کسى نرسد و از کسى بدل و بلاگردانى پذیرفته نشود و شفاعتى به حال او سود ندهد و یارى نیابند (123)
وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ ﴿124﴾
و چون ابراهیم را پروردگارش به شعائرى چند آزمود [و آموزش داد] و او آنها را به انجام رساند، فرمود من تو را پیشواى مردم مىگمارم گفت و از زاد و رود من [چه کسى را مىگمارى؟] فرمود عهد من به ستمکاران [مشرکان] نمىرسد (124)
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ ﴿125﴾
و یاد کنید که خانه [کعبه] را بازگشتگاه و حرم امن مردم قرار دادیم و [گفتیم] از مقام ابراهیم نمازگاهى بسازید و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانهام را براى غریبان [مسافران] و مقیمان و نمازگزاران پاکیزه گردانید (125)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿126﴾
و چون ابراهیم گفت پروردگارا اینجا را شهرى امن بگردان و از اهلش هرکس را که به خداوند و روز بازپسین ایمان دارد از فرآوردهها روزى ببخش، فرمود و هرکس که کفرورزد، اندکى بهرهمندش گردانم سپس دچار عذاب دوزخش سازم و چه بد سرانجامى است (126)
وَإِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِیمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَإِسْمَاعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿127﴾
و چون ابراهیم و اسماعیل پایههاى خانه [کعبه] را برآوردند [گفتند] پروردگارا از ما بپذیر که تویى شنواى دانا (127)
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿128﴾
پروردگارا ما را فرمانبردار خویش بگردان و از زاد و رود ما امتى فرمانبردار خویش پدید آور و مناسک ما را به ما بنما، و از ما درگذر که تویى توبهپذیر مهربان (128)
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿129﴾
پروردگارا و از ایشان در میانشان پیامبرى برانگیز که آیات تو را بر آنان بخواند و به آنان کتاب آسمانى و حکمت بیاموزد و پاکدلشان سازد که تویى پیروزمند فرزان (129)
وَمَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿130﴾
و کیست که از آیین ابراهیم روى برتابد، مگر کسى که سبکسر باشد، و ما او را در دنیا برگزیدهایم و همو در آخرت از شایستگان است (130)
إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿131﴾
چون پروردگارش به او گفت فرمانبر باش، گفت فرمانبر پروردگار جهانیانم (131)
وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِیمُ بَنِیهِ وَیَعْقُوبُ یَا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَکُمُ الدِّینَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿132﴾
و ابراهیم و یعقوب پسرانشان را به آن سفارش کردند که اى فرزندان من خداوند این دین را براى شما برگزیده است، مبادا که جز به فرمانبردارى، [از جهان] درگذرید (132)
أَمْ کُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَکَ وَإِلَهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿133﴾
مگر شما شاهد بودید که چون مرگ یعقوب فرارسید به پسرانش گفت پس از [درگذشت] من چه مىپرستید؟ گفتند خداى تو را و خداى نیاکانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خداى یگانه است مىپرستیم و ما فرمانبردار او هستیم (133)
تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُمْ مَا کَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿134﴾
این امتى است که درگذشته است، از اوست آنچه کرده است و از شماست آنچه کردهاید، و با شما چون و چرا نکنند که آنان چه کردهاند (134)
وَقَالُوا کُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿135﴾
و گفتند یهودى یا مسیحى باشید تا رستگار شوید، بگو چنین نیست، بلکه [رستگارى در] آیین ابراهیم پاکدین است که از مشرکان نبود (135)
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿136﴾
بگو به خداوند و آنچه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسى و عیسى و آنچه به پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ایمان آوردهایم، و بین هیچیک از آنان فرق نمىگذاریم و ما فرمانبردار او هستیم (136)
فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿137﴾
پس اگر به آنچه شما ایمان آوردهاید، ایمان آوردند، راهیاب شدهاند و اگر روى برتافتند، بىشک در ستیزاند، خداوند، یاور تو در برابر آنان بس است، و او شنواى داناست (137)
صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ ﴿138﴾
این نگارگرى الهى است، و چه کسى خوش نگارتر از خداوند است و ما پرستندگان او هستیم (138)
قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِی اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّکُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ ﴿139﴾
بگو آیا درباره خداوند با ما محاجه مىکنید حال آنکه او پروردگار ما و پروردگار شماست و ماییم و کردار خویش و شمایید و کردار خویش، و ما براى او اخلاص مىورزیم (139)
أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ کَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَتَمَ شَهَادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿140﴾
یا بر آنید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط یهودى یا مسیحى بودهاند؟ بگو شما داناترید یا خداوند؟ و کیست ستمکارتر از کسى که شهادتى را که از جانب خداوند بر او مقرر گردیده است، پنهان دارد؟ و خداوند از آنچه مىکنید غافل نیست (140)
تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُمْ مَا کَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿141﴾
این امتى است که در گذشته است، از اوست آنچه کرده است و از شماست آنچه کردهاید، و با شما چون و چرا نکنند که آنان چه کرده اند (141)
سوره 1: حمد
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴿1﴾
به نام خداوند بخشنده مهربان (1)
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿2﴾
سپاس خداوند را که پروردگار جهانیان است (2)
الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴿3﴾
خداى رحمان مهربان (3)
مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ ﴿4﴾
دادار روز جزا (4)
إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ ﴿5﴾
[خداوندا] تنها تو را مىپرستیم و تنها از تو یارى مىخواهیم (5)
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿6﴾
ما را بر راه راست استوار بدار (6)
صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ﴿7﴾
راه کسانى که آنان را نواخته اى، آنان نه که از نظر انداخته اى، و نه گمراهان (7)
سوره 2: البقرة
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الم ﴿1﴾
الم [الف لام میم] (1)
لِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ ﴿2﴾
این کتابى است که شک در آن روا نیست [که] راهنماى پرهیزگاران است (2)
الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ ﴿3﴾
همان کسانى که به غیب ایمان دارند و نماز را برپا مىدارند و از آنچه روزیشان دادهایم، انفاق مىکنند (3)
وَالَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿4﴾
و کسانى که به آنچه بر تو نازل شده است و آنچه پیش از تو فرود آمده است، ایمان دارند و هم آنان به آخرت ایقان دارند (4)
أُولَئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿5﴾
اینان از جانب پروردگارشان از هدایتى برخوردارند و هم اینان رستگارانند (5)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ﴿6﴾
براى کافران یکسان است چه هشدارشان بدهى چه هشدارشان ندهى، ایمان نمىآورند (6)
خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿7﴾
خداوند بر دلها و بر گوش هایشان مهر نهاده است، و بر دیدگانشان پردهاى است و عذابى بزرگ [در پیش] دارند (7)
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ ﴿8﴾
و کسانى از مردم هستند که مىگویند به خداوند و روز بازپسین ایمان آوردهایم، ولى آنان مؤمن نیستند (8)
یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ﴿9﴾
مىخواهند به خداوند و مؤمنان نیرنگ بزنند، در حالى که جز به خودشان نیرنگ نمىزنند، و نمىدانند (9)
فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا کَانُوا یَکْذِبُونَ ﴿10﴾
در دلهایشان بیمارىاى هست و خداوند بر بیماریشان بیفزاید، و به کیفر دروغى که مىگفتند عذابى دردناک [در پیش] دارند (10)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ ﴿11﴾
و چون به آنان گفته شود در [این] سرزمین فساد نکنید، گویند ما که اهل اصلاحیم (11)
أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَکِنْ لَا یَشْعُرُونَ ﴿12﴾
بدانید که ایشان اهل فسادند، ولى خود نمىدانند (12)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَکِنْ لَا یَعْلَمُونَ ﴿13﴾
و چون به ایشان گفته شود چنانکه [سایر] مردم ایمان آوردهاند، شما هم ایمان آورید، گویند آیا ما هم مانند کمخردان ایمان بیاوریم؟ بدانید که خودشان کمخردند، ولى نمىدانند (13)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَیَاطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ ﴿14﴾
و چون با مؤمنان روبهرو شوند، گویند ایمان آوردهایم، و چون با پیشوایان خویش تنها شوند، گویند ما با شما هستیم، ما فقط ریشخند مىکنیم (14)
اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿15﴾
خداوند ریشخندشان مىکند و در طغیانشان سرگشته مىدارد (15)
أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ ﴿16﴾
اینان کسانى هستند که گمراهى را به بهاى راهیابى خریدند، و سوداى آنان سودى نکرد، و راهیاب نشدند (16)
مَثَلُهُمْ کَمَثَلِ الَّذِی اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَکَهُمْ فِی ظُلُمَاتٍ لَا یُبْصِرُونَ ﴿17﴾
داستان ایشان همچون داستان کسانى است که آتشى افروختند، و چون پیرامونشان را روشن کرد [بناگاه] خداوند نورشان را خاموش کرد، و در تاریکىاى که [چیزى را] نمىبینند واگذاشت (17)
صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لَا یَرْجِعُونَ ﴿18﴾
ناشنوا و گنگ و نابینا هستند و به راه نمىآیند (18)
أَوْ کَصَیِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِیهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ یَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِی آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِیطٌ بِالْکَافِرِینَ ﴿19﴾
یا چون [گرفتاران در] بارانى سخت که از آسمان مىبارد و همراه با تاریکى و رعد و برق است از بیم مرگ ناشى از صاعقهها انگشتانشان را در گوش هایشان مىکنند، و خداوند بر کافران چیره است (19)
یَکَادُ الْبَرْقُ یَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ کُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَیْهِمْ قَامُوا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿20﴾
نزدیک است که برق [نور] چشمانشان را برباید هرگاه که [برق راهشان را] روشن کند، پیش روند، و چون [راهشان را] تاریک کند، بایستند و خداوند اگر مىخواست شنوایى و بیناییشان را از بین مىبرد چرا که خداوند بر هر کارى تواناست (20)
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿21﴾
اى مردم پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را آفریده است، بپرستید، تا در امان مانید (21)
الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿22﴾
آنکه زمین را [همچون] زیرانداز و آسمان را [همچون] سرپناه شما کرد، و از آسمان آبى فرو فرستاد، آنگاه بدان میوهها براى روزى شما برآورد، پس آگاهانه براى او همتا نیاورید (22)
وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿23﴾
و اگر از آنچه بر بنده خویش فرو فرستادهایم، شک دارید، اگر راست مىگویید سورهاى همانند آن بیاورید و از یاورانتان در برابر خداوند، یارى بخواهید (23)
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ ﴿24﴾
ولى اگر چنین نکردید که هرگز نخواهید کرد از آتشى که هیزم آن انسان و سنگ هاست و براى کافران آماده شده است، بترسید (24)
وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿25﴾
و به کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، نوید بده که ایشان را بوستانهایى است که در فرودست آن جویباران جارى است، هر گاه از میوههاى آن روزى یابند، گویند این همان است که پیشترها از آن بهرهمند بودیم، و به ایشان همانند آن داده شود، و در آنجا جفتهاى پاکیزه دارند، و هم در آنجا جاویدانند (25)
إِنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ ﴿26﴾
خداوند پروا ندارد که به پشه و فراتر [یا فروتر] از آن مثل زند، آنگاه مؤمنان مىدانند که آن [مثل] راست و درست است [و] از سوى پروردگارشان است، ولى کافران مىگویند خداوند از این مثل چه مىخواهد؟ [بدینسان] بسیارى را بدان گمراه و بسیارى را راهنمایى مىکند، ولى جز نافرمانان کسى را بدان بیراه نمىگرداند (26)
الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿27﴾
کسانى که پیمان خداوند را پس از بستنش مىشکنند، و آنچه خداوند به پیوستن آن فرمان داده است، مىگسلند، و در زمین فساد مىکنند، اینان زیانکارند (27)
کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللَّهِ وَکُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿28﴾
چگونه به خداوند کفرمىورزید، حال آنکه بىجان بودید و او به شما جان بخشید، سپس شما را مىمیراند و دوباره زنده مىکند، آنگاه به سویش بازگردانده مىشوید (28)
هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿29﴾
او کسى است که آنچه در زمین است همه را براى شما آفرید، سپس به [آفرینش] آسمان پرداخت، و هفت آسمان استوار کرد و او به هر چیزى داناست (29)
وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَنْ یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿30﴾
و چون پروردگارت به فرشتگان گفت من گمارنده جانشینى در زمینم، گفتند آیا کسى را در آن مىگمارى که در آن فساد مىکند و خونها مىریزد، حال آنکه ما شاکرانه تو را نیایش مىکنیم و تو را به پاکى یاد مىکنیم، فرمود من چیزى مىدانم که شما نمىدانید (30)
وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿31﴾
و همه نامها را به آدم آموخت، سپس آنها را بر فرشتگان عرضه داشت و گفت اگر راست مىگویید به من از نامهاى ایشان خبر دهید (31)
قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ﴿32﴾
گفتند پاکا که تویى، ما دانشى نداریم جز آنچه به ما آموختهاى، تو داناى فرزانهاى (32)
قَالَ یَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ ﴿33﴾
فرمود اى آدم آنان را از نامهایشان خبر ده، و چون از نام هایشان خبرشان داد، فرمود آیا به شما نگفتم که من ناپیداى آسمانها و زمین را مىدانم (33)
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ ﴿34﴾
و چون به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده برید، همه سجده بردند جز ابلیس که سرکشید و کبرورزید و از کافران شد (34)
وَقُلْنَا یَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَکُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿35﴾
و گفتیم اى آدم تو و همسرت در بهشت بیارامید و از [نعمتهاى] آن از هر جا که خواستید به خوشى و فراوانى بخورید، ولى به این درخت نزدیک نشوید که از ستمکاران خواهید بود (35)
فَأَزَلَّهُمَا الشَّیْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا کَانَا فِیهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ﴿36﴾
سپس شیطان آنان را به لغزش کشانید و از جایى که بودند آواره کرد، و گفتیم پایین روید برخى دشمن یکدیگر و در روى زمین تا وقت معین آرامشگاه و بهرهمندى دارید (36)
فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿37﴾
آنگاه آدم کلماتى از پروردگارش فراگرفت و [خداوند] از او درگذشت، چه او توبهپذیر مهربان است (37)
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِیعًا فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَایَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿38﴾
گفتیم همه از آن [بهشت] پایین روید، آنگاه اگر رهنمودى از من براى شما آمد، کسانى که از رهنمودم پیروى کنند، بیمى برایشان نیست و اندوهگین نگردند (38)
وَالَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ﴿39﴾
و کسانى که کفرورزیدند و آیات ما را دروغ انگاشتند، دوزخىاند و جاودانه در آنند (39)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ ﴿40﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم یاد کنید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان خود با شما وفا کنم و تنها از من بترسید (40)
وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَکُمْ وَلَا تَکُونُوا أَوَّلَ کَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآیَاتِی ثَمَنًا قَلِیلًا وَإِیَّایَ فَاتَّقُونِ ﴿41﴾
و به آنچه همخوان کتاب شما نازل کردهام ایمان بیاورید و نخستین منکر آن نباشید، و آیات مرا به بهاى ناچیز نفروشید و تنها از من پروا کنید (41)
وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿42﴾
و حق را به باطل میامیزید و دیده و دانسته حق را پنهان نکنید (42)
وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعِینَ ﴿43﴾
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و با نمازگزاران نماز کنید (43)
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿44﴾
آیا مردم را به نیکى فرمان مىدهید و خودتان را فراموش مىکنید؟ حال آنکه کتاب [تورات] مىخوانید، مگر نمىاندیشید؟ (44)
وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ ﴿45﴾
از صبر [روزه] و نماز یارى بجویید و آن [نماز] جز بر فروتنان گران مىآید (45)
الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَیْهِ رَاجِعُونَ ﴿46﴾
کسانى که یقین دارند به لقاى پروردگارشان مىرسند و بازگردنده به سوى او هستند (46)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿47﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم و اینکه شما را بر جهانیان [هم زمانتان] برترى بخشیدم، یاد کنید (47)
وَاتَّقُوا یَوْمًا لَا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئًا وَلَا یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿48﴾
و از روزى بترسید که کسى به داد کسى نرسد و از کسى شفاعتى پذیرفته نشود و بدل و بلاگردانى گرفته نشود و یارى نیابند (48)
وَإِذْ نَجَّیْنَاکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ وَفِی ذَلِکُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظِیمٌ﴿49﴾
و یاد کنید که شما را از آل فرعون رهانیدیم که عذابى سخت را به شما مىچشانیدند، پسرانتان را مىکشتند و دخترانتان را [براى کنیزى] زنده نگاه مىداشتند، و در آن آزمونى بزرگ از سوى پروردگارتان بود (49)
وَإِذْ فَرَقْنَا بِکُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَیْنَاکُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ﴿50﴾
و یاد کنید که دریا را براى شما شکافتیم و شما را رهانیدیم و آل فرعون را غرق کردیم و شما نظاره مىکردید (50)
وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِینَ لَیْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ ﴿51﴾
و یاد کنید که با موسى چهل شب وعده گذاشته بودیم، آنگاه شما در غیاب او گوساله را به پرستش گرفتید و شما ستمکار بودید (51)
ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿52﴾
آنگاه پس از آن از شما درگذشتیم تا سپاس بگزارید (52)
وَإِذْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ ﴿53﴾
و یاد کنید که به موسى کتاب آسمانى و فرقان دادیم تا به راه آیید (53)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِنَّکُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَکُمْ بِاتِّخَاذِکُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَى بَارِئِکُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ عِنْدَ بَارِئِکُمْ فَتَابَ عَلَیْکُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿54﴾
و یاد کنید که موسى به قومش گفت اى قوم من، شما با گوسالهپرستى بر خودتان ستم کردهاید، اینک به درگاه آفریدگارتان توبه کنید و خودتان را بکشید، که این در نزد آفریدگارتان براى شما بهتر است، آنگاه [که چنین کردید، خداوند] از شما درگذشت، چرا که او توبهپذیر مهربان است (54)
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْکُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿55﴾
و یاد کنید که گفتید اى موسى ما [سخن] تو را باور نمىکنیم مگر آنکه خداوند را آشکارا ببینیم، آنگاه [به چشم خود] دیدید که صاعقه بر شما فرود آمد (55)
ثُمَّ بَعَثْنَاکُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿56﴾
آنگاه پس از مردنتان، شما را [دیگر بار] زنده کردیم، تا سپاس بگزارید (56)
وَظَلَّلْنَا عَلَیْکُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَیْکُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ﴿57﴾
و ابر را سایبان شما گرداندیم و برایتان من و سلوى فرو فرستادیم [و گفتیم] از روزى پاکیزهاى که به شما بخشیدهایم بخورید، و بر ما ستم نکردند، بلکه بر خویشتن ستم مىکردند (57)
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْهَا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطَایَاکُمْ وَسَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ﴿58﴾
و یاد کنید که گفتیم به این شهر درآیید و هر گونه که خواستید به خوشى و فراوانى از [نعمتهاى] آن بخورید و از آن دروازه فروتنانه وارد شوید [و براى عذرخواهى] حطه بگویید، تا گناهان شما را ببخشیم، و پاداش نیکوکاران را خواهیم افزود (58)
فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا کَانُوا یَفْسُقُونَ ﴿59﴾
آنگاه ستمکاران سخن را به چیزى جز آنچه به آنان گفته شده بود، تبدیل کردند، پس بر سر ستمکاران به کیفر نافرمانیشان عذابى از آسمان فرو فرستادیم (59)
وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْنًا قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ کُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ ﴿60﴾
و چون موسى براى قومش در طلب آب برآمد، به او گفتیم با عصایت به آن سنگ بزن، آنگاه از آن دوازده چشمه شکافت و هر گروهى [از اسباط] آبشخور خود را شناختند، [گفتیم] از روزى خداوند بخورید و بیاشامید، و در این سرزمین فتنه و فساد برپا نکنید (60)
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَکُمْ مَا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْکَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یَعْتَدُونَ ﴿61﴾
و چنین بود که گفتید اى موسى هرگز تاب تحمل یک خوراک تنها را نداریم، پس از پروردگارت بخواه که براى ما از آنچه زمین مىرویاند از [جمله] سبزى، و خیار، و سیر و عدس و پیاز برآورد [موسى] گفت آیا چیزى را که پستتر است جانشین چیزى مىکنید که بهتر است؟ به شهرى درآیید که [در آنجا] آنچه خواستید فراهم است، و دچار خوارى و نادارى شدند و سزاوار خشم خداوندى گردیدند، چرا که آیات الهى را انکار مىکردند و پیامبران را به ناحق مىکشتند، این از آن روى بود که سرکشى مىکردند و از حد در مىگذشتند (61)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿62﴾
از مؤمنان و یهودیان و مسیحیان و صابئین، هر کس که به خداوند و روز بازپسین ایمان آورده و نیکوکارى کرده باشد، پاداششان نزد خداوند [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (62)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ وَاذْکُرُوا مَا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿63﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم و [کوه] طور را بر فراز شما برافراشتیم [و گفتیم] آنچه به شما دادهایم به جد و جهد بگیرید و آنچه در آن هست به خاطر بسپارید باشد که پروا کنید (63)
ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَکُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿64﴾
آنگاه، پس از آن روى گرداندید، و اگر بخشش و رحمت الهى در حق شما نبود، از زیانکاران مىشدید (64)
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَوْا مِنْکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِینَ ﴿65﴾
کسانى از خودتان را که در سبت شنبه بىروشى کردند خوب مىشناسید، که به ایشان گفتیم بوزینگان مطرود باشید (65)
فَجَعَلْنَاهَا نَکَالًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ ﴿66﴾
و این [پدیده] را مایه عبرت مردم حال و آینده و پندآموز پرهیزگاران ساختیم (66)
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ ﴿67﴾
و چون موسى به قومش گفت خداوند به شما دستور مىدهد که مادهگاوى بکشید، گفتند آیا ما را ریشخند مىکنى؟ گفت پناه بر خدا مىبرم که [مبادا] از نادانان باشم (67)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا هِیَ قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا فَارِضٌ وَلَا بِکْرٌ عَوَانٌ بَیْنَ ذَلِکَ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ ﴿68﴾
گفتند از پروردگارت براى ما بخواه که چون و چند آن گاو را بر ما روشن کند، گفت مىفرماید آن گاوى است نه پیر و نه جوان، میانسال بینابین، پس آنچه دستور یافتهاید انجام دهید (68)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ ﴿69﴾
گفتند از پروردگارت بخواه براى ما روشن کند که رنگ آن چیست، گفت مىفرماید آن گاوى است رنگش زرد روشن که بینندگان را شاد مىکند (69)
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّنْ لَنَا مَا هِیَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَیْنَا وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ ﴿70﴾
گفتند از پروردگارت بخواه که براى ما روشن کند که آن چگونه است [چون و چند] گاو بر ما مشتبه شده است و ما اگر خدا بخواهد راهیاب خواهیم شد (70)
قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا ذَلُولٌ تُثِیرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِی الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَا شِیَةَ فِیهَا قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا کَادُوا یَفْعَلُونَ﴿71﴾
گفت مىفرماید آن گاوى است که نه رام [و کارى] است که زمین را شیار کند و نه کشتزار را آبیارى کند، تندرست و یکرنگ گفتند اینک سخن درست آوردى سپس آن را کشتند و نزدیک بود که این کار را نکنند (71)
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِیهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ ﴿72﴾
و یاد کنید که چون کسى را کشتید و درباره او به ستیزه پرداختید [و به گردن همدیگر انداختید] و خداوند آشکارکننده چیزى است که پنهان مىساختید (72)
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا کَذَلِکَ یُحْیِی اللَّهُ الْمَوْتَى وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿73﴾
آنگاه گفتیم بخشى از بدن گاو را به او [بدن آن کشته] بزنید [تا زنده شود] و خداوند این چنین مردگان را زنده مىکند و معجزات خویش را به شما مىنمایاند تا بیندیشید (73)
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ﴿74﴾
سپس دلهایتان پس از آن سخت شد، همانند سنگ، یا از آن سختتر، چرا که بعضى از سنگهاست که از آنها جویباران مىشکافد و بعضى از آنهاست که مىشکند و آب از آنها بیرون مىآید و بعضى از آنهاست که از خشیت الهى [از کوه] فرو مىافتد و خدا از آنچه مىکنید غافل نیست (74)
أَفَتَطْمَعُونَ أَنْ یُؤْمِنُوا لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿75﴾
[اى مؤمنان] آیا امید دارید که [یهودیان] به [حقانیت] شما ایمان آورند، و حال آنکه گروهى از آنان کلام الهى را مىشنیدند و پس از آنکه آن را در مىیافتند آگاهانه دگرگونش مىساختند (75)
وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُمْ بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ لِیُحَاجُّوکُمْ بِهِ عِنْدَ رَبِّکُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿76﴾
و چون با مؤمنان روبهرو شوند گویند ایمان آوردهایم و چون با همدیگر تنها شوند گویند آیا آنچه خدا بر شما آشکار کرده است، با آنان درمیان مىگذارید، تا در پیشگاه خداوند با آن بر شما حجت آورند، مگر اندیشه نمىکنید؟ (76)
أَوَلَا یَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ ﴿77﴾
آیا نمىدانند که خداوند آنچه پنهان و آنچه آشکار مىدارند مىداند؟ (77)
وَمِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لَا یَعْلَمُونَ الْکِتَابَ إِلَّا أَمَانِیَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَظُنُّونَ﴿78﴾
و از آنان بىسوادانى هستند که کتاب آسمانى [تورات] را جز طوطىوار [و لقلقه زبان] نمىدانند و جز پندار نمىبافند (78)
فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ ﴿79﴾
پس واى بر کسانى که [اینگونه] کتاب را به دست خویش مىنویسند و سپس براى آنکه آن را به بهاى ناچیزى بفروشند مىگویند این از نزد خداوند است، واى بر آنان از آنچه به دست خویش نوشتهاند و واى بر آنان از آنچه به دست مىآورند (79)
وَقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿80﴾
و گویند آتش دوزخ جز چند روز اندکشمار به ما نمىرسد، بگو آیا از خدا پیمان گرفتهاید -که البته خداوند خلف وعده نخواهد کردیا چیزى را که نمىدانید به خدا نسبت مىدهید؟ (80)
بَلَى مَنْ کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿81﴾
آرى کسانى که بدى کنند و گناهشان بر آنان چیره شود، دوزخىاند و در آن جاودانه مىمانند (81)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿82﴾
و کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، بهشتىاند و جاودانه در آن ماندگاراند (82)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا مِنْکُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ ﴿83﴾
و یاد کنید که از بنىاسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان نیکى کنید و با مردم به زبان خوش سخن بگویید و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید، سپس جز اندکى از شما [بقیه] سر برتافته و رویگردان شدید (83)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ لَا تَسْفِکُونَ دِمَاءَکُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیَارِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿84﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم که خون یکدیگر را نریزید و یکدیگر را از خانه و کاشانه نرانید، آنگاه دیده و دانسته گردن نهادید (84)
ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَکُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِیقًا مِنْکُمْ مِنْ دِیَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَیْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ یَأْتُوکُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتَابِ وَتَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ یَفْعَلُ ذَلِکَ مِنْکُمْ إِلَّا خِزْیٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ﴿85﴾
[ولى] باز همین شما هستید که همدیگر را مىکشید و گروهى از خودتان را از خانه و کاشانهشان مىرانید و به گناه و ستمگرى در برابر آنان همدست مىشوید و چون کسانى از شما اسیر مىشوند آنان را [بر وفق حکم تورات] باز مىخرید، حال آنکه راندن [و کشتن] آنان بر شما حرام است آیا به بخشى از کتاب [در باب بازخرید اسیران] ایمان مىآورید، و به بخشى دیگر [در باب تحریم کشتار] ایمان نمىآورید؟ کیفر کسى که چنین کند چیست جز خفت و خوارى در زندگانى دنیا و در روز قیامت ایشان را به سختترین عذابها بازبرند و خدا از آنچه مىکنید غافل نیست (85)
أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا بِالْآخِرَةِ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿86﴾
اینان کسانى هستند که زندگانى دنیا را به بهاى آخرت خریدند، از این روى عذاب آنها کاسته نشود و یارى نبینند (86)
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ ﴿87﴾
به موسى کتاب آسمانى دادیم و از پى او پیامبران فرستادیم، و معجزات آشکارى به عیسى بن مریم بخشیدیم و او را به روح القدس یارى دادیم، پس چرا هرگاه که پیامبرى احکامى بر خلاف دلخواه شما برایتان آورد، سرکشى کردید و گروهى را دروغگو انگاشتید و گروهى را کشتید؟ (87)
وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِکُفْرِهِمْ فَقَلِیلًا مَا یُؤْمِنُونَ﴿88﴾
و گفتند دلهاى ما در پوشش است، [چنین نیست] بلکه خداوند به کیفر کفرشان ایشان را لعنت کرده است، از این روى اندکى ایمان مىآورند (88)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ کِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَکَانُوا مِنْ قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا کَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿89﴾
و آنگاه که کتابى از سوى خداوند براى آنان آمد که همخوان با کتابشان بود، با آنکه پیش از آن در برابر کافران [از فرارسیدن پیامبر اسلام و قرآن] یارى مىجستند، چون آنچه [از پیش] مىشناختند به نزدشان آمد، آن را انکار کردند، لعنت الهى بر کافران است (89)
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ یَکْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْیًا أَنْ یُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿90﴾
بدا بدانچه به جان خریدند که آنچه خدا فرستاده بود از این رشک که [چرا] خداوند فضل خویش را بر هر کس از بندگانش که بخواهد ارزانى مىدارد، انکار کردند، پس سزاوار خشم اندر خشم شدند و کافران عذابى خفتبار [در پیش] دارند (90)
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَیَکْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِیَاءَ اللَّهِ مِنْ قَبْلُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿91﴾
و چون به ایشان گفته شود به آنچه خداوند فروفرستاده است [قرآن] ایمان آورید، گویند به آنچه بر [پیامبر] خودمان نازل شده است ایمان مىآوریم، و آنچه جز آن است، انکار مىکنند، حال آنکه آن [کتاب] حق و همخوان کتاب آنهاست بگو اگر مؤمنید پس چرا پیامبران الهى را در گذشته مىکشتید؟ (91)
وَلَقَدْ جَاءَکُمْ مُوسَى بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ ﴿92﴾
و موسى آن معجزات روشن را براى شما آورد، سپس در غیاب او شما بیدادگرانه گوسالهپرستى کردید (92)
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَیْنَا وَأُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا یَأْمُرُکُمْ بِهِ إِیمَانُکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿93﴾
و یاد کنید که از شما پیمان گرفتیم و [کوه] طور را برفراز شما برافراشتیم [و گفتیم] آنچه به شما دادهایم، به جد و جهد بگیرید و گوش شنوا داشته باشید، گفتند شنیدیم و [در دل گفتند] سرپیچیدیم [و نشنیده گرفتیم] و بر اثر کفرشان مهر گوساله در دلشان سرشته شد، بگو اگر مؤمن باشید چه بد است آنچه "ایمان" شما به آن فرمان مىدهد (93)
قُلْ إِنْ کَانَتْ لَکُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿94﴾
بگو اگر راست مىگویید که به حکم الهى سراى آخرت از میان همه مردم ویژه شماست، آرزوى مرگ کنید (94)
وَلَنْ یَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ ﴿95﴾
و به خاطر کارهایى که کردهاند هرگز آن را آرزو نخواهند کرد، و خداوند به [احوال] ستمگران داناست (95)
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَیَاةٍ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ یُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿96﴾
و آنان را آزمندترین مردم -و نیز مشرکانبه زندگانى دنیا مىیابى، هر یک از آنان خوش دارد که کاش هزار سال عمر دهندش، ولى این عمر یافتن، دور دارنده او از عذاب نیست، و خداوند به آنچه مىکنند بیناست (96)
قُلْ مَنْ کَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿97﴾
بگو هر کس دشمن جبرئیل باشد [بداند] که جبرئیل آن را به دستور الهى بر دل تو نازل کرده است و آن همخوان کتابهایى است که پیشاپیش آن است و راهنما و مژدهبخش مؤمنان است (97)
مَنْ کَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِیلَ وَمِیکَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْکَافِرِینَ ﴿98﴾
کسى که دشمن خداوند و فرشتگان او و پیامبرانش و جبرئیل و میکائیل باشد [کافر است] و خداوند دشمن کافران است (98)
وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ وَمَا یَکْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ ﴿99﴾
و بر تو آیات روشنگرى فرو فرستادهایم، و جز نافرمانان کسى به آنها انکار نمىورزد (99)
أَوَکُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَرِیقٌ مِنْهُمْ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿100﴾
چرا هر گاه پیمانى بستند گروهى از آنان آن را شکستند، آرى بیشتر آنان ایمان ندارند (100)
وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِیقٌ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ کِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ﴿101﴾
و چون پیامبرى از سوى خداوند به نزد ایشان آمد که گواهىدهنده بر [حقانیت] کتابشان بود، گروهى از اهل کتاب، کتاب الهى را به پشت سر افکندند، گویى [حقیقت را] نمىدانند (101)
وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّیَاطِینُ عَلَى مُلْکِ سُلَیْمَانَ وَمَا کَفَرَ سُلَیْمَانُ وَلَکِنَّ الشَّیَاطِینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا یُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى یَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَیَتَعَلَّمُونَ مَا یَضُرُّهُمْ وَلَا یَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿102﴾
و از آنچه شیاطین در روزگار فرمانروایى سلیمان مىخواندند، پیروى کردند و سلیمان [به سحر نپرداخت و] کفر نورزید، ولى شیاطین کفرورزیدند آنان به مردم سحر مىآموختند و نیز آنچه بر دو فرشته هاروت و ماروت در بابل نازل شده بود این دو به هیچ کس چیزى نمىآموختند مگر آنکه مىگفتند ما مایه آزمونیم [با به کار بستن سحر] کافر مشو اما [مردمان] از آنها چیزى مىآموختند که با آن بین مرد و زنش جدایى افکنند، و البته به کسى زیان رسان نبودند مگر به اذن الهى، و چیزى مىآموختند که به ایشان زیان مىرساند و سودى برایشان نداشت، و به خوبى مىدانستند که هر کس خریدار آن باشد در آخرت بهرهاى ندارد و اگر مىدانستند بد چیزى را به جان خریده بودند (102)
وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَیْرٌ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ﴿103﴾
هر گاه ایمان آورده و پارسایى ورزیده بودند، -اگر مىدانستندپاداش الهى بهتر بود (103)
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿104﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید نگویید "راعنا" و بگویید "انظرنا" و گوش شنوا داشته باشید و کافران عذابى دردناک [در پیش] دارند (104)
مَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَلَا الْمُشْرِکِینَ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْکُمْ مِنْ خَیْرٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَاللَّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿105﴾
کسانى از اهل کتاب که کفرورزیدهاند و همچنین مشرکان خوش ندارند که از سوى پروردگارتان خیرى بر شما نازل گردد، حال آنکه خداوند هر کس را بخواهد مشمول رحمت خویش مىگرداند، و خداوند داراى بخشش بیکران است (105)
مَا نَنْسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿106﴾
هر آیهاى را که نسخ کنیم یا فروگذاریم، بهتر از آن یا همانندش را در میان آوریم، آیا نمىدانى که خداوند بر هر کارى تواناست (106)
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ ﴿107﴾
آیا نمىدانى که فرمانروایى آسمانها و زمین از آن خداوند است و شما را جز خداوند، سرور و یاورى نیست؟ (107)
أَمْ تُرِیدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَکُمْ کَمَا سُئِلَ مُوسَى مِنْ قَبْلُ وَمَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیلِ ﴿108﴾
گویى مىخواهید از پیامبرتان درخواستهایى بکنید، همچنانکه پیشترها از موسى درخواست شد؟ و حال آنکه هر کس کفر را جانشین ایمان سازد، به راستى که از راه راست بیراه شده است (108)
وَدَّ کَثِیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿109﴾
بسیارى از اهل کتاب، با آنکه حق برایشان آشکار شده است، به انگیزه رشکى که در دل دارند، خوش دارند که شما را پس از ایمانتان کافر گردانند بگذارید و بگذرید تا خداوند فرمان خویش را به میان آورد، آرى خداوند بر هر کارى تواناست (109)
وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿110﴾
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و هر خیرى پیشاپیش براى [ذخیره آخرت] خویش بفرستید [پاداش] آن را نزد خداوند خواهید یافت، خداوند به آنچه مىکنید بیناست (110)
وَقَالُوا لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ کَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿111﴾
و گفتند هیچ کس به بهشت نمىرود مگر آنکه یهودى یا مسیحى باشد، این [از] آرزوهاى آنان است، بگو اگر راست مىگویید برهانتان را بیاورید (111)
بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿112﴾
حق این است که هر کس روى دل به سوى خدا نهد و نیکوکار باشد پاداشش نزد پروردگارش [محفوظ] است و نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین مىشوند (112)
وَقَالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصَارَى عَلَى شَیْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَیْسَتِ الْیَهُودُ عَلَى شَیْءٍ وَهُمْ یَتْلُونَ الْکِتَابَ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ﴿113﴾
یهودیان گفتند که مسیحیان بر حق نیستند، و مسیحیان گفتند یهودیان بر حق نیستند، حال آنکه کتاب آسمانى را مىخوانند، کسانى هم که هیچ چیز نمىدانند سخنى همانند سخن ایشان گفتند، سرانجام خداوند در روز قیامت، در آنچه اختلاف داشتند بىنشان داورى خواهد کرد (113)
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُولَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِینَ لَهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿114﴾
و کیست ستمکارتر از کسى که نگذارد نام خداوند در مساجد یاد شود، و در ویرانى آن بکوشد، آنان را نسزد جز اینکه ترسان -لرزان پا به درون آنها بگذارند، در دنیا خفت و خوارى و در آخرت عذابى عظیم دارند (114)
وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ﴿115﴾
مشرق و مغرب خداى راست، پس به هرجا روى آورید، رو به سوى خداوند است، بىگمان خدا گشایشگر داناست (115)
وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ ﴿116﴾
و گفتند خداوند فرزندى برگزیده است، او منزه است، بلکه هر آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و همه سر به راه او هستند (116)
بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ﴿117﴾
نو پدیدآورنده آسمانها و زمین است، و چون به کارى اراده کند، فقط مىگوید موجود شو و بىدرنگ موجود مىشود (117)
وَقَالَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ لَوْلَا یُکَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِینَا آیَةٌ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَیَّنَّا الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ ﴿118﴾
نادانان گفتند چرا خداوند با ما [بىواسطه] سخن نمىگوید، یا چرا معجزهاى براى ما نازل نمىشود کسانى که پیش از اینان بودند نیز مانند سخن ایشان را گفتند، دل و درونشان همانند است، و ما آیات خود را براى مردمى که اهل یقین هستند، روشن ساختهایم (118)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِیمِ﴿119﴾
ما تو را به حق مژدهبخش و هشداردهنده فرستادهایم و با تو درباره دوزخیان چون و چرا نکنند (119)
وَلَنْ تَرْضَى عَنْکَ الْیَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ ﴿120﴾
و یهودیان و مسیحیان هرگز از تو خشنود نخواهند شد مگر آنکه از آیین آنها پیروى کنى، بگو هدایت هدایت الهى است، و اگر پس از دانشى که بر تو [فرود] آمده است، از خواستههاى آنان پیروى کنى، در برابر خداوند یار و یاورى ندارى (120)
الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ یَکْفُرْ بِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿121﴾
کسانى که به آنان کتاب دادهایم [و] آن را چنانکه باید و شاید مىخوانند، آنانند که به آن ایمان مىآورند و کسانى که آن را انکار مىکنند، زیانکارند (121)
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿122﴾
اى بنىاسرائیل نعمتم را که بر شما ارزانى داشتم و اینکه شما را بر جهانیان [هم زمانتان] برترى بخشیدم، یاد کنید (122)
وَاتَّقُوا یَوْمًا لَا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئًا وَلَا یُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ ﴿123﴾
و از روزى بترسید که کسى به داد کسى نرسد و از کسى بدل و بلاگردانى پذیرفته نشود و شفاعتى به حال او سود ندهد و یارى نیابند (123)
وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ ﴿124﴾
و چون ابراهیم را پروردگارش به شعائرى چند آزمود [و آموزش داد] و او آنها را به انجام رساند، فرمود من تو را پیشواى مردم مىگمارم گفت و از زاد و رود من [چه کسى را مىگمارى؟] فرمود عهد من به ستمکاران [مشرکان] نمىرسد (124)
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ ﴿125﴾
و یاد کنید که خانه [کعبه] را بازگشتگاه و حرم امن مردم قرار دادیم و [گفتیم] از مقام ابراهیم نمازگاهى بسازید و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانهام را براى غریبان [مسافران] و مقیمان و نمازگزاران پاکیزه گردانید (125)
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿126﴾
و چون ابراهیم گفت پروردگارا اینجا را شهرى امن بگردان و از اهلش هرکس را که به خداوند و روز بازپسین ایمان دارد از فرآوردهها روزى ببخش، فرمود و هرکس که کفرورزد، اندکى بهرهمندش گردانم سپس دچار عذاب دوزخش سازم و چه بد سرانجامى است (126)
وَإِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِیمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَإِسْمَاعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿127﴾
و چون ابراهیم و اسماعیل پایههاى خانه [کعبه] را برآوردند [گفتند] پروردگارا از ما بپذیر که تویى شنواى دانا (127)
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿128﴾
پروردگارا ما را فرمانبردار خویش بگردان و از زاد و رود ما امتى فرمانبردار خویش پدید آور و مناسک ما را به ما بنما، و از ما درگذر که تویى توبهپذیر مهربان (128)
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿129﴾
پروردگارا و از ایشان در میانشان پیامبرى برانگیز که آیات تو را بر آنان بخواند و به آنان کتاب آسمانى و حکمت بیاموزد و پاکدلشان سازد که تویى پیروزمند فرزان (129)
وَمَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا وَإِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿130﴾
و کیست که از آیین ابراهیم روى برتابد، مگر کسى که سبکسر باشد، و ما او را در دنیا برگزیدهایم و همو در آخرت از شایستگان است (130)
إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿131﴾
چون پروردگارش به او گفت فرمانبر باش، گفت فرمانبر پروردگار جهانیانم (131)
وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِیمُ بَنِیهِ وَیَعْقُوبُ یَا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَکُمُ الدِّینَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿132﴾
و ابراهیم و یعقوب پسرانشان را به آن سفارش کردند که اى فرزندان من خداوند این دین را براى شما برگزیده است، مبادا که جز به فرمانبردارى، [از جهان] درگذرید (132)
أَمْ کُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَکَ وَإِلَهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿133﴾
مگر شما شاهد بودید که چون مرگ یعقوب فرارسید به پسرانش گفت پس از [درگذشت] من چه مىپرستید؟ گفتند خداى تو را و خداى نیاکانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خداى یگانه است مىپرستیم و ما فرمانبردار او هستیم (133)
تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُمْ مَا کَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿134﴾
این امتى است که درگذشته است، از اوست آنچه کرده است و از شماست آنچه کردهاید، و با شما چون و چرا نکنند که آنان چه کردهاند (134)
وَقَالُوا کُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿135﴾
و گفتند یهودى یا مسیحى باشید تا رستگار شوید، بگو چنین نیست، بلکه [رستگارى در] آیین ابراهیم پاکدین است که از مشرکان نبود (135)
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿136﴾
بگو به خداوند و آنچه بر ما و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه به موسى و عیسى و آنچه به پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده، ایمان آوردهایم، و بین هیچیک از آنان فرق نمىگذاریم و ما فرمانبردار او هستیم (136)
فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿137﴾
پس اگر به آنچه شما ایمان آوردهاید، ایمان آوردند، راهیاب شدهاند و اگر روى برتافتند، بىشک در ستیزاند، خداوند، یاور تو در برابر آنان بس است، و او شنواى داناست (137)
صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ ﴿138﴾
این نگارگرى الهى است، و چه کسى خوش نگارتر از خداوند است و ما پرستندگان او هستیم (138)
قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِی اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّکُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ ﴿139﴾
بگو آیا درباره خداوند با ما محاجه مىکنید حال آنکه او پروردگار ما و پروردگار شماست و ماییم و کردار خویش و شمایید و کردار خویش، و ما براى او اخلاص مىورزیم (139)
أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ کَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَتَمَ شَهَادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿140﴾
یا بر آنید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط یهودى یا مسیحى بودهاند؟ بگو شما داناترید یا خداوند؟ و کیست ستمکارتر از کسى که شهادتى را که از جانب خداوند بر او مقرر گردیده است، پنهان دارد؟ و خداوند از آنچه مىکنید غافل نیست (140)
تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُمْ مَا کَسَبْتُمْ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿141﴾
این امتى است که در گذشته است، از اوست آنچه کرده است و از شماست آنچه کردهاید، و با شما چون و چرا نکنند که آنان چه کرده اند (141)
