- 1300
- 1000
- 1000
- 1000
تلاوت ترتیل عبدالله خیاط تلاوت ترتیل عبدالله خیاط (تحدیر) - جزء 8
آیات 111 تا 165 سوره مبارکه انعام و آیات 1 تا 87 سوره مبارکه اعراف، با ترجمه استاد شیخ حسین انصاریان
وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةَ وَکَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَیْهِمْ کُلَّ شَیْءٍ قُبُلًا مَا کَانُوا لِیُؤْمِنُوا إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ یَجْهَلُونَ﴿111﴾
و اگر فرشتگان را بر آنان نازل مىکردیم و اگر مردگان با آنان سخن مىگفتند و همه چیز [از گذشته ها] را نزد آنان رویاروى باز مىآوردیم، ایمان نمى آوردند مگر آنکه خدا بخواهد، ولى بیشترشان [حقیقت را] نمىدانند (111)
وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ ﴿112﴾
و بدینسان دشمنانى براى هر پیامبر از شیاطین انس و جن پدید آوردیم، و بعضى به بعضى دیگر سخنان آراسته ظاهر فریب، پیام و الهام مىدهند، و اگر پروردگارت [به قضاى حتمى] مىخواست چنین نمىکردند، پس ایشان را با هر افترایى که مىبندند واگذار (112)
وَلِتَصْغَى إِلَیْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ ﴿113﴾
چنین [مقرر شده] است تا دلهاى بىایمانان به آخرت به آن بگراید و آن را بپسندند و هرچه [ناشایسته که] کننده آنند، بکنند (113)
أَفَغَیْرَ اللَّهِ أَبْتَغِی حَکَمًا وَهُوَ الَّذِی أَنْزَلَ إِلَیْکُمُ الْکِتَابَ مُفَصَّلًا وَالَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ فَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ ﴿114﴾
آیا کسى جز خداوند را داور گیرم و او کسى است که کتاب [قرآن] را شیوا و روشن بر شما نازل کرده است، و اهل کتاب مىدانند که آن به راستى و درستى فرو فرستاده از سوى پروردگار توست، پس از دودلان مباش (114)
وَتَمَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿115﴾
و سخن [وعده] پروردگارت به درستى و داد سرانجام پذیرفته است، کلمات او را دگرگونکنندهاى نیست، و او شنواى داناست (115)
وَإِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ ﴿116﴾
و اگر از بیشتر مردم [این سر] زمین پیروى کنى تو را از راه خدا گمراه مىکنند، چرا که جز از وهم و گمان پیروى نمىکنند و جز این نیست که دروغ مىبافند (116)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ یَضِلُّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ ﴿117﴾
بىگمان پروردگارت داناتر است که چه کسانى از راه او به در افتادهاند و هم او به رهیافتگان داناتر است (117)
فَکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ بِآیَاتِهِ مُؤْمِنِینَ ﴿118﴾
بارى اگر به آیات خداوند ایمان دارید [فقط] از آنچه نام خدا را [به هنگام ذبحش] بردهاند، بخورید (118)
وَمَا لَکُمْ أَلَّا تَأْکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَکُمْ مَا حَرَّمَ عَلَیْکُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَیْهِ وَإِنَّ کَثِیرًا لَیُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِینَ ﴿119﴾
و چرا از قربانىاى که نام خدا را [به هنگام ذبحش] بر او بردهاند نخورید، و حال آنکه [خداوند] آنچه را بر شما حرام کرده است، برایتان روشن کرده است، مگر آنچه از [خوردن] آن ناچار شوید، و بسیارى به هوى و هوس خویش و از روى نادانى [مردم را] گمراه مىکنند، بىگمان پروردگار تو به تجاوزکاران آگاهتر است (119)
وَذَرُوا ظَاهِرَ الْإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِینَ یَکْسِبُونَ الْإِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا کَانُوا یَقْتَرِفُونَ ﴿120﴾
و گناه را چه آشکار باشد چه پنهان رها کنید، بىشک کسانى که مرتکب گناه مىشوند، جزاى کارى را که کردهاند، خواهند دید (120)
وَلَا تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّیَاطِینَ لَیُوحُونَ إِلَى أَوْلِیَائِهِمْ لِیُجَادِلُوکُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّکُمْ لَمُشْرِکُونَ﴿121﴾
و از قربانىاى که نام خدا را [به هنگام ذبحش] بر او نبردهاند، نخورید چرا که نافرمانى است و شیاطین به دوستداران خویش الهام و پیام مىدهند تا با شما مجادله کنند، و اگر از آنان پیروى کنید، شما هم مشرکید (121)
أَوَمَنْ کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْکَافِرِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿122﴾
آیا کسى که مردهدل بود و زندهاش کردیم و نورى به او بخشیدیم که در پرتو آن در میان مردم راه مىبرد، همانند کسى است که گویى گرفتار ظلمات است و از آن بیرون آمدنى نیست، بدینسان در چشم کافران کار و کردارشان آراسته شده است (122)
وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا فِی کُلِّ قَرْیَةٍ أَکَابِرَ مُجْرِمِیهَا لِیَمْکُرُوا فِیهَا وَمَا یَمْکُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ وَمَا یَشْعُرُونَ ﴿123﴾
و بدینسان در هر شهرى گناهکاران بزرگش را مىگماریم، تا سرانجام در آن مکرورزند [و فسق و فساد کنند]، و جز در حق خویش مکرنمىورزند و نمىدانند (123)
وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آیَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِیَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَیُصِیبُ الَّذِینَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا کَانُوا یَمْکُرُونَ ﴿124﴾
و چون نشانهاى [از جانب خداوند] بر ایشان بیاید گویند هرگز به آن ایمان نمىآوریم، مگر آنکه مانند آنچه به پیامبران الهى داده شده، به ما نیز داده شود، خداوند بهتر مىداند که رسالت خویش را در کجا [و بر چه کسى] قرار دهد، به زودى گناهکاران را به سزاى مکرى که ورزیده بودند، از جانب خداوند خوارى و عذابى شدید خواهد رسید (124)
فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ کَذَلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿125﴾
بدینسان هرکس که خداوند هدایتش را بخواهد دلش را به پذیرش اسلام مىگشاید، و هرکس را که بخواهد در گمراهى واگذارد، دلش را تنگ و تاریک مىگرداند، چنانکه گویى مىخواهد به آسمان بپرد [و نمىتواند]، خداوند این چنین عذاب را بر کسانى که ایمان نمىآورند، مىگمارد (125)
وَهَذَا صِرَاطُ رَبِّکَ مُسْتَقِیمًا قَدْ فَصَّلْنَا الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ ﴿126﴾
و این راه پروردگار توست که مستقیم است، به راستى که آیات [خود] را براى پندگیران به روشنى بیان داشتهایم (126)
لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِیُّهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿127﴾
براى آنان نزد پروردگارشان دارالسلام [سراى سلامت، بهشت] محفوظ است و او به خاطر کار و کردارشان دوستدار آنان است (127)
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَقَالَ أَوْلِیَاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِی أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاکُمْ خَالِدِینَ فِیهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿128﴾
و روزى که همه آنان را [در محشر] گرد آورد [و فرماید] اى گروه جن به راستى که بسیارى از انسانها را از راه به در بردید، و دوستان آنان از میان انسانها پاسخ دهند که پروردگارا ما از همدیگر بهرهمند شدیم، و به اجلى که براى ما مقرر داشته بودى، رسیدیم، فرماید آتش دوزخ جایگاه شماست که جاودانه در آنید، مگر آنچه خدا بخواهد که پروردگارت فرزانه داناست (128)
وَکَذَلِکَ نُوَلِّی بَعْضَ الظَّالِمِینَ بَعْضًا بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿129﴾
و بدینسان بعضى از ستمکاران [مشرکان] را بر بعضى دیگر، به خاطر کار و کردارشان سلطه دهیم (129)
یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِی وَیُنْذِرُونَکُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کَانُوا کَافِرِینَ ﴿130﴾
اى گروه جن و انس آیا پیامبرانى از خودتان به سوى شما نیامدند که آیات مرا بر شما فرو خوانند و شما را به دیدار چنین روزى هشدار دهند؟ گویند بر خود گواهى دهیم [که آرى آمدند] و زندگانى دنیا ایشان را فریفته است و بر خود گواهى دهند که کافر بودهاند (130)
ذَلِکَ أَنْ لَمْ یَکُنْ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ ﴿131﴾
این از آن روى است که پروردگارت نابودکننده شهرها از روى ستم -در حالتى که مردمانش بىخبر باشندنیست (131)
وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّکَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ ﴿132﴾
و یکایک ایشان طبق کار و کردارشان درجاتى دارند، و پروردگارت از آنچه مىکنند غافل نیست (132)
وَرَبُّکَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِکُمْ مَا یَشَاءُ کَمَا أَنْشَأَکُمْ مِنْ ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ آخَرِینَ ﴿133﴾
و پروردگارت بىنیاز و صاحب رحمت است، اگر بخواهد شما را از میان مىبرد و بعد از شما و به جاى شما آنچه بخواهد جانشین مىسازد، همچنانکه شما را از زاد و رود قومى دیگر پدید آورد (133)
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَآتٍ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ ﴿134﴾
آنچه به شما وعده داده شده است فرارسنده است و شما گزیر و گریزى نخواهید داشت (134)
قُلْ یَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّی عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿135﴾
بگو اى قوم من هرچه مىتوانید بکنید، من نیز مىکنم، سپس به زودى خواهید دانست که نیک سرانجامى سراى آخرت از آن کیست و بىگمان ستمکاران رستگار نمىگردند (135)
وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِیبًا فَقَالُوا هَذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَکَائِنَا فَمَا کَانَ لِشُرَکَائِهِمْ فَلَا یَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَمَا کَانَ لِلَّهِ فَهُوَ یَصِلُ إِلَى شُرَکَائِهِمْ سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ ﴿136﴾
و براى خداوند از زراعت و چارپایانى که خود او آفریده است، بهرهاى قائل شدند و به پندار خویش چنین مدعى شدند که این براى خداست و این براى بتان ما، آنگاه آنچه خاص بتانشان بود، به خداوند نمىرسد، ولى آنچه خاص خداوند بود به بتانشان مىرسد، چه بد حکم مىکنند (136)
وَکَذَلِکَ زَیَّنَ لِکَثِیرٍ مِنَ الْمُشْرِکِینَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَکَاؤُهُمْ لِیُرْدُوهُمْ وَلِیَلْبِسُوا عَلَیْهِمْ دِینَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ﴿137﴾
و بدینسان بتانشان در نظر بسیارى از آنان قتل فرزندانشان را آراسته جلوه دادند تا سرانجام آنان را نابود کنند و دینشان را بر آنان مشتبه سازند، و اگر خداوند [به قضاى حتمى] مىخواست، چنین نمىکردند، پس ایشان را با افترایى که مىبندند، واگذار (137)
وَقَالُوا هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لَا یَطْعَمُهَا إِلَّا مَنْ نَشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لَا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا افْتِرَاءً عَلَیْهِ سَیَجْزِیهِمْ بِمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿138﴾
و به پندار خویش گفتند این چارپایان و زراعت حرام است، و جز کسى که ما بخواهیم هیچ کس نباید از آن بخورد، و چارپایانى که سوارى آنها حرام شده است، و چارپایانى است که نام خدا را [هنگام ذبح] بر آنها نمىبرند، [این احکام را] از روى افتراء به خداوند قائل شدند، [خداوند] به زودى به خاطر افترایى که بستند جزاىشان را خواهد داد (138)
وَقَالُوا مَا فِی بُطُونِ هَذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُکُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِنْ یَکُنْ مَیْتَةً فَهُمْ فِیهِ شُرَکَاءُ سَیَجْزِیهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ﴿139﴾
و گفتند آنچه در شکم این چارپایان است، خاص مردان ماست و بر زنان ما حرام است، و اگر آن مرده باشد، همه در آن شریکند [خداوند] به زودى جزاى این [احکام ادعایىشان] را خواهد داد که او فرزانه داناست (139)
قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَیْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ ﴿140﴾
به راستى کسانى که فرزندانشان را از روى کمخردى و نادانى کشتهاند، و آنچه خداوند به آنان روزى داده است، از روى افتراء به خداوند، حرام کردهاند، زیانکار شدند، اینان به راستى گمراه شدند، و رهیافته نبودند (140)
وَهُوَ الَّذِی أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَیْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُکُلُهُ وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَیْرَ مُتَشَابِهٍ کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ﴿141﴾
و او کسى است که باغهاى [داراى درختان] داربستدار و بدون داربست پدید آورده است و نیز درخت خرما و زراعتى که میوههاى آن گوناگون است، و درخت زیتون و انار که همانند و ناهمانندند، از میوه آن چون میوه برآورد بخورید و روز چیدنش حق [بینوایان از] آن را بپردازید، ولى اسراف نکنید که او اسرافکاران را دوست ندارد (141)
وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا کُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ ﴿142﴾
و از چارپایان بعضى را باربردار و بعضى را دستآموز آفریده است، از آنچه خداوند روزیتان داده است، بخورید و از گامهاى شیطان پیروى نکنید که او دشمن آشکار شماست (142)
ثَمَانِیَةَ أَزْوَاجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحَامُ الْأُنْثَیَیْنِ نَبِّئُونِی بِعِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿143﴾
هشت فرد [بیافرید و بر شما حلال کرد] از میش دو تا و از بز دو تا، بگو آیا نرهاى آنها را حرام کرده است یا مادههاى آنها را، یا آنچه در رحمهاى مادههاى آنهاست؟ بگو اگر راست مىگویید از روى علم مرا آگاه سازید (143)
وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحَامُ الْأُنْثَیَیْنِ أَمْ کُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاکُمُ اللَّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا لِیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿144﴾
و همچنین از شتر دو تا و از گاو دو تا، بگو آیا نرهاى آنها را حرام کرده است یا مادههاى آنها را، یا آنچه در رحمهاى مادههاى آنهاست؟ یا مگر به هنگامى که خداوند به شما چنین سفارش کرد شاهد بودهاید؟ [چنین نیست] آنگاه چه کسى ستمکارتر است از کسى که به خداوند دروغ بسته است تا مردم را بىهیچ علم و اطلاعى به گمراهى بکشاند، بىگمان خداوند ستمپیشگان را هدایت نمىکند (144)
قُلْ لَا أَجِدُ فِی مَا أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ یَطْعَمُهُ إِلَّا أَنْ یَکُونَ مَیْتَةً أَوْ دَمًا مَسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنْزِیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿145﴾
بگو در آنچه به من وحى شده است چیزى را که خوردنش بر خورندهاى حرام باشد، نمىیابم، مگر آنکه مردارى باشد، یا خونى روان، یا گوشت خوک، که پلید است، یا قربانىاى که از روى نافرمانى هنگام ذبحش نامى غیر از نام خدا را برده باشند، اما اگر کسى درمانده شود، و تجاوزکار و زیاده خواه نباشد [و از آن بخورد، گناهى بر او نیست] و بىگمان پروردگارت آمرزگار مهربان است (145)
وَعَلَى الَّذِینَ هَادُوا حَرَّمْنَا کُلَّ ذِی ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَایَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِکَ جَزَیْنَاهُمْ بِبَغْیِهِمْ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿146﴾
و بر یهودیان هر جانور ناخندار [و چنگالدارى] را حرام کردیم و از گاو و گوسفند پیهشان را بر آنان حرام کردیم، مگر آنچه بر پشت آنها باشد، یا بر رودهها، یا آنچه به استخوان چسبیده باشد این چنین به خاطر سرکشىشان به آنان کیفر دادیم، و ما راستگوییم (146)
فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا یُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِینَ ﴿147﴾
و اگر تو را دروغگو انگاشتند، بگو پروردگارتان صاحب رحمتى فراگیر است، ولى عذاب او از گناهکاران بر نمىگردد (147)
سَیَقُولُ الَّذِینَ أَشْرَکُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَکْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ کَذَلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِنْدَکُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ ﴿148﴾
به زودى مشرکان خواهند گفت اگر خدا مىخواست ما شرک نمىآوردیم، همچنین پدران ما، و چیزى را حرام نمىکردیم، پیشینیان آنان هم به همینگونه تکذیب پیشه کردند، تا آنکه عذاب ما را چشیدند، بگو آیا علم و اطلاعى دارید که به ما نشان دهید؟ [ولى حق این است که] جز از پندار پیروى نمىکنید، و جز دروغ نمىبافید (148)
قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿149﴾
بگو حجت رسا و روشن از آن خداوند است، و اگر مىخواست همگى شما را هدایت مىکرد (149)
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَکُمُ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِنْ شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ ﴿150﴾
بگو گواهانتان را که گواهى دهند خداوند این چیزها را حرام کرده است، بیاورید، و اگر آنان هم گواهى دادند، تو همراه با آنان گواهى مده، و از هوى و هوس دروغ انگاران آیات ما، و بىایمانان به آخرت که به پروردگارشان شرک مىآورند، پیروى مکن (150)
قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ أَلَّا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَإِیَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿151﴾
بگو بیایید تا آنچه پروردگارتان بر شما حرام کرده است بر شما بخوانم [نخست این است که] چیزى را شریک خداوند نیاورید، و در حق پدر و مادر نیکى کنید و فرزندانتان را از [ترس] فقر نکشید، ما هم شما و هم ایشان را روزى مىدهیم، و به کارهاى ناشایسته، چه آشکار باشد، چه پنهان نزدیک نشوید، و هیچ انسانى را که خداوند خون او را حرام داشته است نکشید مگر به حق [به قصاص یا حد]، این چنین به شما سفارش کرده است، باشد که اندیشه کنید (151)
وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّى یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿152﴾
و به مال یتیم نزدیک نشوید، مگر به شیوهاى که بهتر باشد، تا زمانى که به کمال بلوغش برسد، و در کار پیمانه و ترازو به داد و درستى رفتار کنید، ما بر هیچ کس هیچ تکلیفى نمىکنیم مگر به اندازه توانش، و چون [به داورى یا شهادت] سخن گویید به عدالت عمل کنید ولو او [اصحاب دعوى] خویشاوند [شما] باشد، و به عهد الهى وفا کنید، این چنین به شما سفارش کرده است، باشد که پند گیرید (152)
وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبِیلِهِ ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿153﴾
و بدانید که این راه راست و درست من است، پس آن را در پیش گیرید، و به راههاى دیگر نروید که شما را از راه او دور اندازد، این چنین به شما سفارش کرده است باشد که تقوا پیشه کنید [و در امان مانید] (153)
ثُمَّ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِی أَحْسَنَ وَتَفْصِیلًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ ﴿154﴾
بارى به موسى کتاب آسمانى دادیم، براى اینکه نعمت را بر کسى که نیکى پیش گرفته بود، تمام کنیم و براى آنکه همه چیز را به روشنى بیان کنیم و رهنمود و رحمتى باشد، تا به لقاى پروردگارشان ایمان بیاورند (154)
وَهَذَا کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿155﴾
و این کتابى مبارک است که آن را نازل کردهایم، پس از آن پیروى کنید و تقوا بورزید باشد که مشمول رحمت او شوید (155)
أَنْ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ الْکِتَابُ عَلَى طَائِفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنَا وَإِنْ کُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِینَ ﴿156﴾
تا نگویید که کتاب آسمانى فقط بر دو طایفه پیش از ما نازل شده است، و ما از قرائت و تلاوت آنان بىخبر بودهایم (156)
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَیْنَا الْکِتَابُ لَکُنَّا أَهْدَى مِنْهُمْ فَقَدْ جَاءَکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَّبَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِی الَّذِینَ یَصْدِفُونَ عَنْ آیَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا کَانُوا یَصْدِفُونَ ﴿157﴾
یا نگویید که اگر کتاب آسمانى بر ما نازل مىشد، از آنان راهیافتهتر بودیم، اینک برهان و رهنمود و رحمتى از سوى پروردگارتان به سوى شما آمده است، کیست ستمکارتر از کسى که آیات الهى را دروغ انگارد و از آن روى بگرداند، به زودى به خاطر اینکه رویگردان شدند، سختترین عذاب را کیفر کسانى مىگردانیم که از آیات ما روى گردانیدند (157)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلَائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانِهَا خَیْرًا قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ﴿158﴾
[اینان] انتظارى ندارند جز اینکه فرشتگان به سویشان بیایند یا پروردگارت بیاید، یا بعضى از آیات پروردگارت ظاهر گردد، حال آنکه روزى که بعضى از آیات پروردگارت ظاهر گردد، براى کسى که از پیش ایمان نیاورده باشد، یا با ایمانش خیرى حاصل نکرده باشد، ایمان آوردنش سودى ندارد، بگو منتظر باشید، ما نیز منتظریم (158)
إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَکَانُوا شِیَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَفْعَلُونَ ﴿159﴾
کسانى که دینشان را پاره پاره کردند و فرقه فرقه شدند، تو را کارى با آنان نیست، کارشان فقط با خداوند است، آنگاه ایشان را [از حقیقت] کار و کردارشان آگاه مىسازد (159)
مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿160﴾
کسى که کار نیکى پیش آورد، ده چندان آن پاداش دارد، و هر که کار بدى پیش آورد، جز همانند آن کیفر نیابد، و بر ایشان ستم نرود (160)
قُلْ إِنَّنِی هَدَانِی رَبِّی إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ دِینًا قِیَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿161﴾
بگو مرا پروردگارم به راهى راست که دین استوار و آیین پاک ابراهیم است -که هرگز از مشرکان نبودرهنمایى کرده است (161)
قُلْ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿162﴾
بگو نماز و نیایش من و زندگانى و مرگ من، در راه خدا، پروردگار جهانیان است (162)
لَا شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ ﴿163﴾
که شریکى ندارد، و به همین [راه و روش] فرمان یافتهام و من پیشواى مسلمانانم (163)
قُلْ أَغَیْرَ اللَّهِ أَبْغِی رَبًّا وَهُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْءٍ وَلَا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿164﴾
بگو آیا جز خداوند پروردگارى جویم، و او پروردگار همه چیز است، و هیچ کس هیچ کارى نکند مگر آنکه سود و زیانش با خود اوست، و هیچ بردارندهاى بار گناه دیگرى را بر ندارد، سپس بازگشتتان به سوى پروردگارتان است، آنگاه شما را [از حقیقت] آنچه در آن اختلاف داشتید آگاه مىسازد (164)
وَهُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ إِنَّ رَبَّکَ سَرِیعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿165﴾
و او کسى است که شما را جانشینان [الهى] بر روى زمین برگماشت، و بعضى را بر بعضى دیگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما بخشیده است بیازماید، بىگمان پروردگارت زودکیفر و همو آمرزگار مهربان است (165)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
المص ﴿1﴾
الف لام میم صاد (1)
کِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَیْکَ فَلَا یَکُنْ فِی صَدْرِکَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِکْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿2﴾
کتابى است که به سوى تو فروفرستاده شده است، پس نباید از آن تنگدلى یابى، تا بدان هشدار دهى، و پندآموزى براى مؤمنان باشد (2)
اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ قَلِیلًا مَا تَذَکَّرُونَ ﴿3﴾
از آنچه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل شده است، پیروى کنید و جز او هیچ معبودى نگیرید، چه اندک پند مىگیرید (3)
وَکَمْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَیَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ ﴿4﴾
و چه بسیار شهرها که نابودشان کردیم و عذاب ما شبانه یا به هنگامى که در نیمروز خفته بودند بر ایشان فرود آمد (4)
فَمَا کَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا إِلَّا أَنْ قَالُوا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ ﴿5﴾
و هنگامى که عذاب ما بر آنان فرود آمد، سخنشان جز این نبود که مىگفتند ما خود ستمکار بودیم (5)
فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِینَ ﴿6﴾
بىگمان از کسانى که پیامبران به سویشان رفتهاند و همچنین از پیامبران پرس و جو خواهیم کرد (6)
فَلَنَقُصَّنَّ عَلَیْهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا کُنَّا غَائِبِینَ ﴿7﴾
و بر ایشان از روى علم [نامه اعمالشان را] فرو خوانیم و ما غائب [و غافل از احوال آنان] نبودهایم (7)
وَالْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿8﴾
و در آن روز وزن [سنجیدن اعمال] حقیقت دارد، آنگاه کسانى که کفه اعمالشان سنگین باشد، آنان رستگارند (8)
وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَظْلِمُونَ ﴿9﴾
و کسانى که کفه اعمالشان سبک باشد، آنان کسانى هستند که بر خود زیان زدهاند چرا که به آیات ما ستم کردهاند (9)
وَلَقَدْ مَکَّنَّاکُمْ فِی الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ قَلِیلًا مَا تَشْکُرُونَ ﴿10﴾
و به راستى که به شما در زمین تمکن داده بودیم و برایتان در آن انواع معاش پدید آورده بودیم، چه اندک سپاس مىگزارید (10)
وَلَقَدْ خَلَقْنَاکُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاکُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ لَمْ یَکُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ ﴿11﴾
و به راستى که شما را آفریدیم و صورت و سامان بخشیدیم، آنگاه به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده برید، همه سجده بردند مگر ابلیس که از سجدهکنندگان نبود (11)
قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ ﴿12﴾
فرمود چون تو را امر به سجده کردم چه چیز تو را بازداشت که سجده نکردى؟ گفت براى اینکه من بهتر از او هستم، مرا از آتش آفریدهاى و او را از گل (12)
قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا یَکُونُ لَکَ أَنْ تَتَکَبَّرَ فِیهَا فَاخْرُجْ إِنَّکَ مِنَ الصَّاغِرِینَ ﴿13﴾
فرمود پس از آنجا [بهشت یا آسمان] پایین رو که تو را نرسد که در آن بزرگى بفروشى، بیرون شو که تو خرد و خوارى (13)
قَالَ أَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿14﴾
گفت [پس] تا روزى که [مردمان] برانگیخته شوند مرا مهلت ده (14)
قَالَ إِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ ﴿15﴾
فرمود تو از مهلت یافتگانى (15)
قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿16﴾
گفت پروردگارا از آنجا که مرا فریفتى، بر سر راه راست تو در کمین آنان [بندگان] مىنشینم (16)
ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَیْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شَاکِرِینَ ﴿17﴾
آنگاه از پیش و پس و راست و چپشان به سروقتشان مىروم، و بیشترشان را سپاسگزار نخواهى یافت (17)
قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَدْحُورًا لَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿18﴾
فرمود از آنجا نکوهیده و سرشکسته بیرون شو [و بدان که] جهنم را از پیروان تو و همگى شما آکنده خواهم ساخت (18)
وَیَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ فَکُلَا مِنْ حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿19﴾
و اى آدم تو و همسرت در بهشت بیارامید و از هر جا [هر چه] که خواستید بخورید، ولى به این درخت نزدیک نشوید وگرنه از ستمکاران خواهید بود (19)
فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطَانُ لِیُبْدِیَ لَهُمَا مَا وُورِیَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاکُمَا رَبُّکُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَکُونَا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونَا مِنَ الْخَالِدِینَ ﴿20﴾
آنگاه شیطان آنان را وسوسه کرد تا سرانجام عورتشان را که از دید آنان پوشیده بود، آشکار کند، و گفت پروردگارتان شما را از این درخت نهى نکرد مگر از آن روى که [با خوردن از میوه آن] دو فرشته شوید یا از جاودانگان گردید (20)
وَقَاسَمَهُمَا إِنِّی لَکُمَا لَمِنَ النَّاصِحِینَ ﴿21﴾
و براى آنان سوگند یاد کرد که من از خیرخواهان شما هستم (21)
فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا یَخْصِفَانِ عَلَیْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَکُمَا عَنْ تِلْکُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَکُمَا إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمَا عَدُوٌّ مُبِینٌ ﴿22﴾
آنگاه آنان را فریبکارانه به طمع انداخت و چون از [میوه] آن درخت خوردند، عورتهایشان بر آنان آشکار شد و بر آنها از برگ [درختان] بهشتى مىچسباندند [تا پوشیده شود] و پروردگارشان به آنان ندا در داد که مگر شما را از این درخت نهى نکرده بودم و به شما نگفته بودم که شیطان دشمن آشکار شماست (22)
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿23﴾
گفتند پروردگارا بر خود ستم کردهایم و اگر بر ما نبخشایى و رحمت نیاورى بىشک از زیانکاران خواهیم بود (23)
قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ ﴿24﴾
فرمود پایین روید -برخى دشمن برخى دیگرو در روى زمین تا وقت معین آرامشگاه و بهرهمندى دارید (24)
قَالَ فِیهَا تَحْیَوْنَ وَفِیهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ ﴿25﴾
فرمود در همانجا زندگى مىکنید و همانجا مىمیرید و از همانجا شما را برمىانگیزند (25)
یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ ﴿26﴾
اى فرزندان آدم، به راستى که براى شما لباسى پدید آوردیم تا هم عورت شما را بپوشاند و هم مایه تجمل باشد، ولى لباس تقوا بهتر است، این از آیات الهى است باشد که پند گیرند (26)
یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿27﴾
اى فرزندان آدم، شیطان شما را نفریبد، چنانکه پدر و مادر [نخستین] شما را از بهشت آواره کرد و لباس آنان را از آنان برکند تا عورتشان را بر ایشان آشکار کند، او و همانندانش شما را از جایى که شما آنان را نمىبینید، مىبینند، ما شیاطین را سرور نامؤمنان گرداندهایم (27)
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَیْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿28﴾
و [اینان] چون کار ناشایستى انجام دهند گویند پدران خود را بر همین شیوه یافتهایم، و خداوند ما را به آن فرمان داده است، بگو بىگمان خداوند به ناشایستى فرمان نمىدهد، آیا چیزى را که نمىدانید [به دروغ] به خداوند نسبت مىدهید؟ (28)
قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَأَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ کَمَا بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ ﴿29﴾
بگو پروردگارم به دادگرى فرمان داده است، و در هر مسجدى روى دلتان را به سوى او بدارید، و او را -در حالى که دینتان را براى او پاک و پیراسته مىداریدبخوانید، [و بدانید] همچنانکه شما را آفرید، [به سوى او] باز خواهید گشت (29)
فَرِیقًا هَدَى وَفَرِیقًا حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَیَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿30﴾
گروهى را رهنمود و گروهى را گمراهى سزاوار است، چرا که اینان شیاطین را به جاى خداوند سرور و معبود خود گرفتند و گمان مىکنند که رهیافتهاند (30)
یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ ﴿31﴾
اى فرزندان آدم زینت [ پوشاک] خود را در هر مسجد برگیرید و بخورید و بیاشامید ولى اسراف مکنید چرا که او اسرافکاران را دوست ندارد (31)
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ ﴿32﴾
بگو چه کسى زینت الهى را که براى بندگانش پدید آورده، و رزق پاکیزه او را حرام کرده است؟ بگو اینها در زندگانى دنیا براى مؤمنان [و نامؤمنان] است و در روز قیامت نیز خاص مؤمنان است، بدینسان آیات خود را براى اهل معرفت به روشنى بیان مىکنیم (32)
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿33﴾
بگو همانا پروردگارم ناشایستیها را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است، و نیز گناه و سرکشى ناحق را و اینکه براى خداوند شریک بیاورید -که در این باره هیچ حجت و برهانى نفرستاده استو نیز اینکه آنچه نمىدانید به خداوند دروغ ببندید (33)
وَلِکُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ﴿34﴾
و هر امتى را اجلى است، چون اجلشان فرارسد نه ساعتى پس افتند و نه ساعتى پیش افتند (34)
یَا بَنِی آدَمَ إِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِی فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿35﴾
اى فرزندان آدم، چون پیامبرانى از خودتان به سوى شما آمدند و آیات مرا بر شما خواندند [بدانید که] کسانى که تقوا و صلاح پیشه کنند، نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین شوند (35)
وَالَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿36﴾
و کسانى که آیات ما را دروغ انگارند و در برابر آنها تکبر ورزند، اینان دوزخىاند و جاودانه درآنند (36)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا أَوْ کَذَّبَ بِآیَاتِهِ أُولَئِکَ یَنَالُهُمْ نَصِیبُهُمْ مِنَ الْکِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا یَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَیْنَ مَا کُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کَانُوا کَافِرِینَ ﴿37﴾
پس کیست ستمکارتر از کسى که بر خداوند دروغ بندد و آیات او را دروغ انگارد، اینان کسانى هستند که بهرهاى که در کتاب [لوح محفوظ] برایشان مقرر است به ایشان مىرسد، تا آنکه فرشتگان ما به سراغشان مىآیند و جانشان را مىگیرند و [به آنان] گویند کجاست آنچه به جاى خداوند مىپرستیدید؟ پاسخ دهند ایشان از نظر ما ناپدید شدند، و بر خود گواهى دهند که کافر بودهاند (37)
قَالَ ادْخُلُوا فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِی النَّارِ کُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى إِذَا ادَّارَکُوا فِیهَا جَمِیعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِ قَالَ لِکُلٍّ ضِعْفٌ وَلَکِنْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿38﴾
گوید به میان امتهایى از جن و انس که پیش از شما بودهاند، در آتش جهنم وارد شوید، هرگاه امتى وارد شود همانندش را لعنت کند، تا همه در آن به همدیگر رسند، [آنگاه] پیروان درباره پیشوایانشان گویند پروردگارا اینان ما را گمراه کردند، به ایشان دو چندان از عذاب جهنم بده، فرماید براى همه دو چندان هست ولى نمىدانید (38)
وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا کَانَ لَکُمْ عَلَیْنَا مِنْ فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ ﴿39﴾
و پیشوایان آنان به پیروانشان گویند شما هیچ برترى بر ما ندارید، پس عذاب را به خاطر کار و کردارتان بچشید (39)
إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ ﴿40﴾
کسانى که آیات ما را دروغ انگاشتند و در برابر آن تکبر ورزیدند، درهاى آسمان بر آنان گشوده نگردد و وارد بهشت نشوند مگر آنکه شتر وارد سوراخ سوزن شود، و بدینسان گناهکاران را کیفر مىدهیم (40)
لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ﴿41﴾
بسترها و بالاپوشهایشان از آتش جهنم است، و بدینسان ستمکاران [و مشرکان] را کیفر مىدهیم (41)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿42﴾
و کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، اینان بهشتىاند و در آن جاودانه خواهند ماند، و ما بر هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمىکنیم (42)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْکُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴿43﴾
و از سینههاى آنان هر کینهاى که باشد مىزداییم، جویباران از فرودست آنان جارى است و گویند سپاس خداى را که ما را به اینجا رهنمون شد و اگر خداوند راهبر نمىشد، هرگز راه نمىیافتیم، بىشک فرستادگان پروردگارمان به راستى و درستى آمدند، و ندا داده شود که اینک این بهشتى است که به خاطر کار و کردارتان به شما رسیده است (43)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّکُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ ﴿44﴾
و بهشتیان دوزخیان را ندا دهند که ما وعده پروردگارمان را راست و درست یافتیم، آیا شما هم آنچه پروردگارتان وعده داده بود راست و درست یافتید؟ گویند آرى، آنگاه آوازدهندهاى در میان آنان آواز در دهد که لعنت الهى بر ستمگران باد (44)
الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُمْ بِالْآخِرَةِ کَافِرُونَ﴿45﴾
کسانى که از راه خدا باز مىدارند و آن را ناهموار و ناهنجار مىشمارند و منکر آخرت هستند (45)
وَبَیْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ لَمْ یَدْخُلُوهَا وَهُمْ یَطْمَعُونَ ﴿46﴾
و بین آنان حایلى است و بر روى اعراف [ بلندیها] مردانى هستند که همگان را به سیمایشان مىشناسند، و بهشتیان را ندا دهند که سلام بر شما باد، اینان هنوز وارد آن [بهشت] نشدهاند، اما امید مىبرند (46)
وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ ﴿47﴾
و چون چشمان آنان به جانب دوزخیان افتد گویند پروردگارا ما را در زمره [این] قوم ستمکار میاور (47)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا یَعْرِفُونَهُمْ بِسِیمَاهُمْ قَالُوا مَا أَغْنَى عَنْکُمْ جَمْعُکُمْ وَمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ ﴿48﴾
و اهل اعراف مردانى را که به نشانههایشان مىشناسند ندا دهند و گویند مالاندوزى شما و تکبر ورزیدنتان به کارتان نیامد (48)
أَهَؤُلَاءِ الَّذِینَ أَقْسَمْتُمْ لَا یَنَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿49﴾
آیا هم اینان بودند که شما سوگند یاد مىکردید که خداوند مشمول رحمت خود قرارشان نمىدهد؟ [و خطاب به آنان گویند] وارد بهشت شوید، نه بیمى بر شماست و نه اندوهگین شوید (49)
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿50﴾
و دوزخیان بهشتیان را ندا دهند که از آب یا آنچه خداوند بهرهمندتان ساخته است به ما ببخشید، گویند خداوند اینها را بر کافران حرام گردانده است (50)
الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا فَالْیَوْمَ نَنْسَاهُمْ کَمَا نَسُوا لِقَاءَ یَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿51﴾
کسانى که دینشان را به بازیچه گرفتند و زندگانى دنیا فریبشان داد، امروز آنان را فراموش مىکنیم چرا که دیدار چنین روزشان را فراموش کردند و آیات ما را انکار مىکردند (51)
وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِکِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ﴿52﴾
و به راستى که براى آنان کتابى آوردهایم که از روى علم، روشن و شیوایش ساختهایم، و رهنمود و رحمتى است براى اهل ایمان (52)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِیلَهُ یَوْمَ یَأْتِی تَأْوِیلُهُ یَقُولُ الَّذِینَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ فَیَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ﴿53﴾
فقط منتظر سرانجام آن هستند، روزى که سرانجام آن درآید، کسانى که پیشتر آن را فراموش کرده بودند، گویند بىشک فرستادگان پروردگارمان حق و حقیقت را آوردند آیا شفیعانى داریم که براى ما شفاعت کنند یا [به دنیا] بازگردانده شویم و [این بار] کارى جز آنچه مىکردیم در پیش بگیریم؟ به راستى که به خود زیان زدند و بر ساختههایشان نابود گردید (53)
إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ﴿54﴾
همانا پروردگار شما کسى است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، سپس [ملکوتش کامل شد و] بر عرش استیلاء یافت، شب را به روز [و روز را به شب] -که آن را شتابان مىجویدمىپوشاند، و خورشید و ماه و ستارگان را [آفرید] که رام شده فرمان اویند، بدانید که خلق و امر او راست، بزرگا خداوندا که پروردگار جهانیان است (54)
ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ ﴿55﴾
پروردگارتان را به زارى و پنهانى بخوانید، که او از حد درگذرندگان را دوست ندارد (55)
وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ﴿56﴾
و در این سرزمین پس از آنکه به صلاح آمده است، فتنه و فساد مکنید، و او را با بیم و امید بخوانید که رحمت الهى به نیکوکاران نزدیک است (56)
وَهُوَ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرًا بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَیِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ کَذَلِکَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿57﴾
و او کسى است که بادها را پیشاپیش رحمتش [باران] مژده بخش مىفرستد، تا آنکه ابرهاى گرانبار را [همراه] بردارد و آن را به سوى زمین بایرى برانیم و از آن آب [باران] فرو فرستیم و به آن هر میوهاى برآوریم، مردگان را نیز بدینسان برانگیزانیم، باشد که پند گیرید (57)
وَالْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی خَبُثَ لَا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِدًا کَذَلِکَ نُصَرِّفُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ ﴿58﴾
و زمین پاک گیاهش به اذن پروردگارش مىروید و آنچه پلید است جز [حاصلى] ناچیز برنیاورد، بدینسان آیات [خود] را براى سپاسگزاران گونهگون بیان مىداریم (58)
لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿59﴾
به راستى که نوح را به سوى قومش فرستادیم پس آنگاه گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، که من بر شما از عذاب روزى سترگ مىترسم (59)
قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿60﴾
بزرگان قومش گفتند ما تو را در گمراهى آشکار مىبینیم (60)
قَالَ یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی ضَلَالَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿61﴾
گفت اى قوم من، در من هیچگونه گمراهى نیست، بلکه من پیامبرى از سوى پروردگار جهانیان هستم (61)
أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَأَنْصَحُ لَکُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴿62﴾
که پیامهاى پروردگارم را به شما برسانم و خیر و صلاح شما را بجویم، و من از جانب خداوند چیزهایى مىدانم که شما نمىدانید (62)
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿63﴾
آیا تعجب کردهاید که از سوى پروردگارتان پندى بر مردى از قوم خودتان براى شما نازل شده باشد تا شما را هشدار دهد و پروا و پرهیز پیشه کنید، و باشد که مشمول رحمت او شوید (63)
فَکَذَّبُوهُ فَأَنْجَیْنَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ فِی الْفُلْکِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا عَمِینَ ﴿64﴾
آنگاه او را دروغگو انگاشتند و ما او و کسانى را که در کشتى همراهش بودند نجات دادیم و دروغانگاران آیات خود را غرق کردیم که قومى کوردل بودند (64)
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿65﴾
و به سوى قوم عاد برادرشان هود را [فرستادیم]، گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، آیا پروا نمىکنید؟ (65)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّکَ مِنَ الْکَاذِبِینَ ﴿66﴾
بزرگان قومش که کفر ورزیده بودند گفتند ما تو را دچار بىخردى مىبینیم و ما تو را از دروغگویان مىدانیم (66)
قَالَ یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی سَفَاهَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿67﴾
گفت اى قوم من در من هیچگونه بىخردى نیست بلکه من پیامبرى از سوى پروردگار جهانیان هستم (67)
أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَأَنَا لَکُمْ نَاصِحٌ أَمِینٌ ﴿68﴾
که پیامهاى پروردگارم را به شما مىرسانم و من براى شما خیرخواهى امینم (68)
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَاذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَکُمْ فِی الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْکُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿69﴾
آیا تعجب کردهاید که از سوى پروردگارتان پندى بر مردم از قوم خودتان براى شما نازل شده باشد تا شما را هشدار دهد، و یاد کنید که شما را بعد از قوم نوح جانشین کرد و به شما توانایى بسیار بخشید، پس نعمتهاى الهى را یاد کنید، باشد که رستگار شوید (69)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا کَانَ یَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿70﴾
گفتند آیا به سراغ ما آمدهاى تا فقط خدا را بپرستیم و آنچه پدرانمان مىپرستیدند رها کنیم؟ اگر راست مىگویى آنچه [از عذاب] به ما وعده مىدهى هماکنون [بر سر ما] بیاور (70)
قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِی فِی أَسْمَاءٍ سَمَّیْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُکُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّی مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ ﴿71﴾
گفت به راستى که عذاب و غضبى از جانب پروردگارتان بر شما مقرر گردیده است، آیا با من درباره نامهایى که شما خودتان و پدرانتان نهادهاید، و خداوند هیچ حجت و برهانى بر آن نازل نکرده است، مجادله مىکنید؟ منتظر باشید که من هم همراه شما از منتظران خواهم بود (71)
فَأَنْجَیْنَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَمَا کَانُوا مُؤْمِنِینَ ﴿72﴾
آنگاه او و همراهان او را به رحمت خویش نجات دادیم و ریشه دروغانگاران آیات خود را برکندیم، و آنان مؤمن نبودند (72)
وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ قَدْ جَاءَتْکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَکُمْ آیَةً فَذَرُوهَا تَأْکُلْ فِی أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَیَأْخُذَکُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿73﴾
و به سوى قوم ثمود برادرشان صالح را [فرستادیم] [که به آنان] گفت اى قوم من، خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، به راستى که پدیدهاى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، این شتر خداست که معجزهاى براى شماست پس رهایش کنید که در زمین خدا [بچرد و هر چه خواست] بخورد و به او آسیبى نرسانید که عذابى دردناک گریبانگیرتان مىشود (73)
وَاذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَکُمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُیُوتًا فَاذْکُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ ﴿74﴾
و یاد کنید که شما را پس از قوم عاد جانشین قرار داد و در این سرزمین جاى داد که در بخشهاى هموار و هامونش قصرهایى مىساختید و از کوهها براى خود خانههایى مىتراشیدید، پس نعمتهاى الهى را یاد کنید و در این سرزمین فتنه و فساد برپا مکنید (74)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ﴿75﴾
بزرگان قومش که استکبار مىورزیدند، به مؤمنان مستضعف مىگفتند آیا مطمئنید که صالح از سوى پروردگارش به پیامبرى فرستاده شده است؟ [ایشان در پاسخ] مىگفتند [آرى] ما به رسالت او مؤمن هستیم (75)
قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ ﴿76﴾
استکبارپیشگان مىگفتند ما به آنچه شما ایمان دارید، اعتقادى نداریم (76)
فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا یَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ ﴿77﴾
آنگاه شتر را پى کردند و از فرمان پروردگارشان سر پیچیدند و گفتند اى صالح اگر از پیامبرانى آنچه از عذاب به ما وعده مىدهى [بر سر ما] بیاور (77)
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دَارِهِمْ جَاثِمِینَ ﴿78﴾
آنگاه زلزله ایشان را فرو گرفت و در خانهشان از پا درآمدند (78)
فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ یَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُکُمْ رِسَالَةَ رَبِّی وَنَصَحْتُ لَکُمْ وَلَکِنْ لَا تُحِبُّونَ النَّاصِحِینَ ﴿79﴾
[صالح] از آنان رویگردان شد و گفت اى قوم من، به راستى که پیام پروردگارم را به شما رساندم و خیر شما را خواستم، ولى شما خیرخواهان [و اندرزگویان] را دوست ندارید (79)
وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکُمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِینَ ﴿80﴾
و لوط را [به پیامبرى فرستادیم] که به قومش مىگفت آیا عمل ناشایستى را که پیش از شما هیچکس از جهانیان مرتکب نشده است، مرتکب مىشوید؟ (80)
إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ﴿81﴾
شما از روى شهوت، با مردان، به جاى زنان مىآمیزید، آرى شما قومى تجاوزکار هستید (81)
وَمَا کَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ یَتَطَهَّرُونَ ﴿82﴾
و پاسخ قوم او جز این نبود که مىگفتند آنان را از شهرتان برانید که مردمانى منزهطلب هستند (82)
فَأَنْجَیْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ ﴿83﴾
آنگاه او و خانوادهاش را نجات دادیم، مگر زنش را که از واپس ماندگان بود (83)
وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ مَطَرًا فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ ﴿84﴾
و بر آنان بارانى [از سنگ] باراندیم، بنگر که سرانجام گناهکاران چگونه بود (84)
وَإِلَى مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ قَدْ جَاءَتْکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿85﴾
و به سوى [قوم] مدین برادرشان شعیب را [فرستادیم] که گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، به راستى که حکم روشنى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، پس پیمانه و ترازو را درست بدارید [و تمام بدهید] و به مردم اجناسشان را کم ندهید، و در این سرزمین پس از آنکه به صلاح آمده است، فتنه و فساد نکنید که اگر مؤمن باشید این برایتان بهتر است (85)
وَلَا تَقْعُدُوا بِکُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًا وَاذْکُرُوا إِذْ کُنْتُمْ قَلِیلًا فَکَثَّرَکُمْ وَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ ﴿86﴾
بر سر هر راهى [به کمین مردم] منشینید که [مردم را] بترسانید، و هرکسى را که ایمان دارد از راه خدا بازدارید و آن را ناهموار و ناهنجار مشمارید، و یاد کنید که زمانى اندکشمار بودید و او افزونتان کرد، و بنگرید که سرانجام اهل فساد چگونه بود (86)
وَإِنْ کَانَ طَائِفَةٌ مِنْکُمْ آمَنُوا بِالَّذِی أُرْسِلْتُ بِهِ وَطَائِفَةٌ لَمْ یُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتَّى یَحْکُمَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَهُوَ خَیْرُ الْحَاکِمِینَ ﴿87﴾
و اگر گروهى از شما به پیام من ایمان آوردند و گروهى ایمان نیاوردند صبر کنید که خداوند در میان ما داورى کند و او بهترین داوران است (87)
وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةَ وَکَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَیْهِمْ کُلَّ شَیْءٍ قُبُلًا مَا کَانُوا لِیُؤْمِنُوا إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ یَجْهَلُونَ﴿111﴾
و اگر فرشتگان را بر آنان نازل مىکردیم و اگر مردگان با آنان سخن مىگفتند و همه چیز [از گذشته ها] را نزد آنان رویاروى باز مىآوردیم، ایمان نمى آوردند مگر آنکه خدا بخواهد، ولى بیشترشان [حقیقت را] نمىدانند (111)
وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ ﴿112﴾
و بدینسان دشمنانى براى هر پیامبر از شیاطین انس و جن پدید آوردیم، و بعضى به بعضى دیگر سخنان آراسته ظاهر فریب، پیام و الهام مىدهند، و اگر پروردگارت [به قضاى حتمى] مىخواست چنین نمىکردند، پس ایشان را با هر افترایى که مىبندند واگذار (112)
وَلِتَصْغَى إِلَیْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ ﴿113﴾
چنین [مقرر شده] است تا دلهاى بىایمانان به آخرت به آن بگراید و آن را بپسندند و هرچه [ناشایسته که] کننده آنند، بکنند (113)
أَفَغَیْرَ اللَّهِ أَبْتَغِی حَکَمًا وَهُوَ الَّذِی أَنْزَلَ إِلَیْکُمُ الْکِتَابَ مُفَصَّلًا وَالَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ فَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ ﴿114﴾
آیا کسى جز خداوند را داور گیرم و او کسى است که کتاب [قرآن] را شیوا و روشن بر شما نازل کرده است، و اهل کتاب مىدانند که آن به راستى و درستى فرو فرستاده از سوى پروردگار توست، پس از دودلان مباش (114)
وَتَمَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿115﴾
و سخن [وعده] پروردگارت به درستى و داد سرانجام پذیرفته است، کلمات او را دگرگونکنندهاى نیست، و او شنواى داناست (115)
وَإِنْ تُطِعْ أَکْثَرَ مَنْ فِی الْأَرْضِ یُضِلُّوکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ ﴿116﴾
و اگر از بیشتر مردم [این سر] زمین پیروى کنى تو را از راه خدا گمراه مىکنند، چرا که جز از وهم و گمان پیروى نمىکنند و جز این نیست که دروغ مىبافند (116)
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ یَضِلُّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ ﴿117﴾
بىگمان پروردگارت داناتر است که چه کسانى از راه او به در افتادهاند و هم او به رهیافتگان داناتر است (117)
فَکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ إِنْ کُنْتُمْ بِآیَاتِهِ مُؤْمِنِینَ ﴿118﴾
بارى اگر به آیات خداوند ایمان دارید [فقط] از آنچه نام خدا را [به هنگام ذبحش] بردهاند، بخورید (118)
وَمَا لَکُمْ أَلَّا تَأْکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَکُمْ مَا حَرَّمَ عَلَیْکُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَیْهِ وَإِنَّ کَثِیرًا لَیُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِینَ ﴿119﴾
و چرا از قربانىاى که نام خدا را [به هنگام ذبحش] بر او بردهاند نخورید، و حال آنکه [خداوند] آنچه را بر شما حرام کرده است، برایتان روشن کرده است، مگر آنچه از [خوردن] آن ناچار شوید، و بسیارى به هوى و هوس خویش و از روى نادانى [مردم را] گمراه مىکنند، بىگمان پروردگار تو به تجاوزکاران آگاهتر است (119)
وَذَرُوا ظَاهِرَ الْإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِینَ یَکْسِبُونَ الْإِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا کَانُوا یَقْتَرِفُونَ ﴿120﴾
و گناه را چه آشکار باشد چه پنهان رها کنید، بىشک کسانى که مرتکب گناه مىشوند، جزاى کارى را که کردهاند، خواهند دید (120)
وَلَا تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّیَاطِینَ لَیُوحُونَ إِلَى أَوْلِیَائِهِمْ لِیُجَادِلُوکُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّکُمْ لَمُشْرِکُونَ﴿121﴾
و از قربانىاى که نام خدا را [به هنگام ذبحش] بر او نبردهاند، نخورید چرا که نافرمانى است و شیاطین به دوستداران خویش الهام و پیام مىدهند تا با شما مجادله کنند، و اگر از آنان پیروى کنید، شما هم مشرکید (121)
أَوَمَنْ کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْکَافِرِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿122﴾
آیا کسى که مردهدل بود و زندهاش کردیم و نورى به او بخشیدیم که در پرتو آن در میان مردم راه مىبرد، همانند کسى است که گویى گرفتار ظلمات است و از آن بیرون آمدنى نیست، بدینسان در چشم کافران کار و کردارشان آراسته شده است (122)
وَکَذَلِکَ جَعَلْنَا فِی کُلِّ قَرْیَةٍ أَکَابِرَ مُجْرِمِیهَا لِیَمْکُرُوا فِیهَا وَمَا یَمْکُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ وَمَا یَشْعُرُونَ ﴿123﴾
و بدینسان در هر شهرى گناهکاران بزرگش را مىگماریم، تا سرانجام در آن مکرورزند [و فسق و فساد کنند]، و جز در حق خویش مکرنمىورزند و نمىدانند (123)
وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آیَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِیَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَیُصِیبُ الَّذِینَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا کَانُوا یَمْکُرُونَ ﴿124﴾
و چون نشانهاى [از جانب خداوند] بر ایشان بیاید گویند هرگز به آن ایمان نمىآوریم، مگر آنکه مانند آنچه به پیامبران الهى داده شده، به ما نیز داده شود، خداوند بهتر مىداند که رسالت خویش را در کجا [و بر چه کسى] قرار دهد، به زودى گناهکاران را به سزاى مکرى که ورزیده بودند، از جانب خداوند خوارى و عذابى شدید خواهد رسید (124)
فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ کَذَلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿125﴾
بدینسان هرکس که خداوند هدایتش را بخواهد دلش را به پذیرش اسلام مىگشاید، و هرکس را که بخواهد در گمراهى واگذارد، دلش را تنگ و تاریک مىگرداند، چنانکه گویى مىخواهد به آسمان بپرد [و نمىتواند]، خداوند این چنین عذاب را بر کسانى که ایمان نمىآورند، مىگمارد (125)
وَهَذَا صِرَاطُ رَبِّکَ مُسْتَقِیمًا قَدْ فَصَّلْنَا الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَذَّکَّرُونَ ﴿126﴾
و این راه پروردگار توست که مستقیم است، به راستى که آیات [خود] را براى پندگیران به روشنى بیان داشتهایم (126)
لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِیُّهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿127﴾
براى آنان نزد پروردگارشان دارالسلام [سراى سلامت، بهشت] محفوظ است و او به خاطر کار و کردارشان دوستدار آنان است (127)
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَقَالَ أَوْلِیَاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِی أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاکُمْ خَالِدِینَ فِیهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿128﴾
و روزى که همه آنان را [در محشر] گرد آورد [و فرماید] اى گروه جن به راستى که بسیارى از انسانها را از راه به در بردید، و دوستان آنان از میان انسانها پاسخ دهند که پروردگارا ما از همدیگر بهرهمند شدیم، و به اجلى که براى ما مقرر داشته بودى، رسیدیم، فرماید آتش دوزخ جایگاه شماست که جاودانه در آنید، مگر آنچه خدا بخواهد که پروردگارت فرزانه داناست (128)
وَکَذَلِکَ نُوَلِّی بَعْضَ الظَّالِمِینَ بَعْضًا بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿129﴾
و بدینسان بعضى از ستمکاران [مشرکان] را بر بعضى دیگر، به خاطر کار و کردارشان سلطه دهیم (129)
یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِی وَیُنْذِرُونَکُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کَانُوا کَافِرِینَ ﴿130﴾
اى گروه جن و انس آیا پیامبرانى از خودتان به سوى شما نیامدند که آیات مرا بر شما فرو خوانند و شما را به دیدار چنین روزى هشدار دهند؟ گویند بر خود گواهى دهیم [که آرى آمدند] و زندگانى دنیا ایشان را فریفته است و بر خود گواهى دهند که کافر بودهاند (130)
ذَلِکَ أَنْ لَمْ یَکُنْ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ ﴿131﴾
این از آن روى است که پروردگارت نابودکننده شهرها از روى ستم -در حالتى که مردمانش بىخبر باشندنیست (131)
وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّکَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ ﴿132﴾
و یکایک ایشان طبق کار و کردارشان درجاتى دارند، و پروردگارت از آنچه مىکنند غافل نیست (132)
وَرَبُّکَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِکُمْ مَا یَشَاءُ کَمَا أَنْشَأَکُمْ مِنْ ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ آخَرِینَ ﴿133﴾
و پروردگارت بىنیاز و صاحب رحمت است، اگر بخواهد شما را از میان مىبرد و بعد از شما و به جاى شما آنچه بخواهد جانشین مىسازد، همچنانکه شما را از زاد و رود قومى دیگر پدید آورد (133)
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَآتٍ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ ﴿134﴾
آنچه به شما وعده داده شده است فرارسنده است و شما گزیر و گریزى نخواهید داشت (134)
قُلْ یَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّی عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لَا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿135﴾
بگو اى قوم من هرچه مىتوانید بکنید، من نیز مىکنم، سپس به زودى خواهید دانست که نیک سرانجامى سراى آخرت از آن کیست و بىگمان ستمکاران رستگار نمىگردند (135)
وَجَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْأَنْعَامِ نَصِیبًا فَقَالُوا هَذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَکَائِنَا فَمَا کَانَ لِشُرَکَائِهِمْ فَلَا یَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَمَا کَانَ لِلَّهِ فَهُوَ یَصِلُ إِلَى شُرَکَائِهِمْ سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ ﴿136﴾
و براى خداوند از زراعت و چارپایانى که خود او آفریده است، بهرهاى قائل شدند و به پندار خویش چنین مدعى شدند که این براى خداست و این براى بتان ما، آنگاه آنچه خاص بتانشان بود، به خداوند نمىرسد، ولى آنچه خاص خداوند بود به بتانشان مىرسد، چه بد حکم مىکنند (136)
وَکَذَلِکَ زَیَّنَ لِکَثِیرٍ مِنَ الْمُشْرِکِینَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَکَاؤُهُمْ لِیُرْدُوهُمْ وَلِیَلْبِسُوا عَلَیْهِمْ دِینَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ﴿137﴾
و بدینسان بتانشان در نظر بسیارى از آنان قتل فرزندانشان را آراسته جلوه دادند تا سرانجام آنان را نابود کنند و دینشان را بر آنان مشتبه سازند، و اگر خداوند [به قضاى حتمى] مىخواست، چنین نمىکردند، پس ایشان را با افترایى که مىبندند، واگذار (137)
وَقَالُوا هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لَا یَطْعَمُهَا إِلَّا مَنْ نَشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لَا یَذْکُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَیْهَا افْتِرَاءً عَلَیْهِ سَیَجْزِیهِمْ بِمَا کَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿138﴾
و به پندار خویش گفتند این چارپایان و زراعت حرام است، و جز کسى که ما بخواهیم هیچ کس نباید از آن بخورد، و چارپایانى که سوارى آنها حرام شده است، و چارپایانى است که نام خدا را [هنگام ذبح] بر آنها نمىبرند، [این احکام را] از روى افتراء به خداوند قائل شدند، [خداوند] به زودى به خاطر افترایى که بستند جزاىشان را خواهد داد (138)
وَقَالُوا مَا فِی بُطُونِ هَذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُکُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِنْ یَکُنْ مَیْتَةً فَهُمْ فِیهِ شُرَکَاءُ سَیَجْزِیهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ﴿139﴾
و گفتند آنچه در شکم این چارپایان است، خاص مردان ماست و بر زنان ما حرام است، و اگر آن مرده باشد، همه در آن شریکند [خداوند] به زودى جزاى این [احکام ادعایىشان] را خواهد داد که او فرزانه داناست (139)
قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَیْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ ﴿140﴾
به راستى کسانى که فرزندانشان را از روى کمخردى و نادانى کشتهاند، و آنچه خداوند به آنان روزى داده است، از روى افتراء به خداوند، حرام کردهاند، زیانکار شدند، اینان به راستى گمراه شدند، و رهیافته نبودند (140)
وَهُوَ الَّذِی أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَیْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُکُلُهُ وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَیْرَ مُتَشَابِهٍ کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ﴿141﴾
و او کسى است که باغهاى [داراى درختان] داربستدار و بدون داربست پدید آورده است و نیز درخت خرما و زراعتى که میوههاى آن گوناگون است، و درخت زیتون و انار که همانند و ناهمانندند، از میوه آن چون میوه برآورد بخورید و روز چیدنش حق [بینوایان از] آن را بپردازید، ولى اسراف نکنید که او اسرافکاران را دوست ندارد (141)
وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا کُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ ﴿142﴾
و از چارپایان بعضى را باربردار و بعضى را دستآموز آفریده است، از آنچه خداوند روزیتان داده است، بخورید و از گامهاى شیطان پیروى نکنید که او دشمن آشکار شماست (142)
ثَمَانِیَةَ أَزْوَاجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحَامُ الْأُنْثَیَیْنِ نَبِّئُونِی بِعِلْمٍ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿143﴾
هشت فرد [بیافرید و بر شما حلال کرد] از میش دو تا و از بز دو تا، بگو آیا نرهاى آنها را حرام کرده است یا مادههاى آنها را، یا آنچه در رحمهاى مادههاى آنهاست؟ بگو اگر راست مىگویید از روى علم مرا آگاه سازید (143)
وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ قُلْ آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ أَرْحَامُ الْأُنْثَیَیْنِ أَمْ کُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاکُمُ اللَّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا لِیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿144﴾
و همچنین از شتر دو تا و از گاو دو تا، بگو آیا نرهاى آنها را حرام کرده است یا مادههاى آنها را، یا آنچه در رحمهاى مادههاى آنهاست؟ یا مگر به هنگامى که خداوند به شما چنین سفارش کرد شاهد بودهاید؟ [چنین نیست] آنگاه چه کسى ستمکارتر است از کسى که به خداوند دروغ بسته است تا مردم را بىهیچ علم و اطلاعى به گمراهى بکشاند، بىگمان خداوند ستمپیشگان را هدایت نمىکند (144)
قُلْ لَا أَجِدُ فِی مَا أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ یَطْعَمُهُ إِلَّا أَنْ یَکُونَ مَیْتَةً أَوْ دَمًا مَسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنْزِیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿145﴾
بگو در آنچه به من وحى شده است چیزى را که خوردنش بر خورندهاى حرام باشد، نمىیابم، مگر آنکه مردارى باشد، یا خونى روان، یا گوشت خوک، که پلید است، یا قربانىاى که از روى نافرمانى هنگام ذبحش نامى غیر از نام خدا را برده باشند، اما اگر کسى درمانده شود، و تجاوزکار و زیاده خواه نباشد [و از آن بخورد، گناهى بر او نیست] و بىگمان پروردگارت آمرزگار مهربان است (145)
وَعَلَى الَّذِینَ هَادُوا حَرَّمْنَا کُلَّ ذِی ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَایَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِکَ جَزَیْنَاهُمْ بِبَغْیِهِمْ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿146﴾
و بر یهودیان هر جانور ناخندار [و چنگالدارى] را حرام کردیم و از گاو و گوسفند پیهشان را بر آنان حرام کردیم، مگر آنچه بر پشت آنها باشد، یا بر رودهها، یا آنچه به استخوان چسبیده باشد این چنین به خاطر سرکشىشان به آنان کیفر دادیم، و ما راستگوییم (146)
فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا یُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِینَ ﴿147﴾
و اگر تو را دروغگو انگاشتند، بگو پروردگارتان صاحب رحمتى فراگیر است، ولى عذاب او از گناهکاران بر نمىگردد (147)
سَیَقُولُ الَّذِینَ أَشْرَکُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَکْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ کَذَلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِنْدَکُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ ﴿148﴾
به زودى مشرکان خواهند گفت اگر خدا مىخواست ما شرک نمىآوردیم، همچنین پدران ما، و چیزى را حرام نمىکردیم، پیشینیان آنان هم به همینگونه تکذیب پیشه کردند، تا آنکه عذاب ما را چشیدند، بگو آیا علم و اطلاعى دارید که به ما نشان دهید؟ [ولى حق این است که] جز از پندار پیروى نمىکنید، و جز دروغ نمىبافید (148)
قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿149﴾
بگو حجت رسا و روشن از آن خداوند است، و اگر مىخواست همگى شما را هدایت مىکرد (149)
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَکُمُ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِنْ شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ ﴿150﴾
بگو گواهانتان را که گواهى دهند خداوند این چیزها را حرام کرده است، بیاورید، و اگر آنان هم گواهى دادند، تو همراه با آنان گواهى مده، و از هوى و هوس دروغ انگاران آیات ما، و بىایمانان به آخرت که به پروردگارشان شرک مىآورند، پیروى مکن (150)
قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ أَلَّا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَإِیَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿151﴾
بگو بیایید تا آنچه پروردگارتان بر شما حرام کرده است بر شما بخوانم [نخست این است که] چیزى را شریک خداوند نیاورید، و در حق پدر و مادر نیکى کنید و فرزندانتان را از [ترس] فقر نکشید، ما هم شما و هم ایشان را روزى مىدهیم، و به کارهاى ناشایسته، چه آشکار باشد، چه پنهان نزدیک نشوید، و هیچ انسانى را که خداوند خون او را حرام داشته است نکشید مگر به حق [به قصاص یا حد]، این چنین به شما سفارش کرده است، باشد که اندیشه کنید (151)
وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّى یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿152﴾
و به مال یتیم نزدیک نشوید، مگر به شیوهاى که بهتر باشد، تا زمانى که به کمال بلوغش برسد، و در کار پیمانه و ترازو به داد و درستى رفتار کنید، ما بر هیچ کس هیچ تکلیفى نمىکنیم مگر به اندازه توانش، و چون [به داورى یا شهادت] سخن گویید به عدالت عمل کنید ولو او [اصحاب دعوى] خویشاوند [شما] باشد، و به عهد الهى وفا کنید، این چنین به شما سفارش کرده است، باشد که پند گیرید (152)
وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبِیلِهِ ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿153﴾
و بدانید که این راه راست و درست من است، پس آن را در پیش گیرید، و به راههاى دیگر نروید که شما را از راه او دور اندازد، این چنین به شما سفارش کرده است باشد که تقوا پیشه کنید [و در امان مانید] (153)
ثُمَّ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِی أَحْسَنَ وَتَفْصِیلًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ ﴿154﴾
بارى به موسى کتاب آسمانى دادیم، براى اینکه نعمت را بر کسى که نیکى پیش گرفته بود، تمام کنیم و براى آنکه همه چیز را به روشنى بیان کنیم و رهنمود و رحمتى باشد، تا به لقاى پروردگارشان ایمان بیاورند (154)
وَهَذَا کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿155﴾
و این کتابى مبارک است که آن را نازل کردهایم، پس از آن پیروى کنید و تقوا بورزید باشد که مشمول رحمت او شوید (155)
أَنْ تَقُولُوا إِنَّمَا أُنْزِلَ الْکِتَابُ عَلَى طَائِفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنَا وَإِنْ کُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِینَ ﴿156﴾
تا نگویید که کتاب آسمانى فقط بر دو طایفه پیش از ما نازل شده است، و ما از قرائت و تلاوت آنان بىخبر بودهایم (156)
أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَیْنَا الْکِتَابُ لَکُنَّا أَهْدَى مِنْهُمْ فَقَدْ جَاءَکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَّبَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِی الَّذِینَ یَصْدِفُونَ عَنْ آیَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا کَانُوا یَصْدِفُونَ ﴿157﴾
یا نگویید که اگر کتاب آسمانى بر ما نازل مىشد، از آنان راهیافتهتر بودیم، اینک برهان و رهنمود و رحمتى از سوى پروردگارتان به سوى شما آمده است، کیست ستمکارتر از کسى که آیات الهى را دروغ انگارد و از آن روى بگرداند، به زودى به خاطر اینکه رویگردان شدند، سختترین عذاب را کیفر کسانى مىگردانیم که از آیات ما روى گردانیدند (157)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلَائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا إِیمَانُهَا لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فِی إِیمَانِهَا خَیْرًا قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ﴿158﴾
[اینان] انتظارى ندارند جز اینکه فرشتگان به سویشان بیایند یا پروردگارت بیاید، یا بعضى از آیات پروردگارت ظاهر گردد، حال آنکه روزى که بعضى از آیات پروردگارت ظاهر گردد، براى کسى که از پیش ایمان نیاورده باشد، یا با ایمانش خیرى حاصل نکرده باشد، ایمان آوردنش سودى ندارد، بگو منتظر باشید، ما نیز منتظریم (158)
إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَکَانُوا شِیَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَفْعَلُونَ ﴿159﴾
کسانى که دینشان را پاره پاره کردند و فرقه فرقه شدند، تو را کارى با آنان نیست، کارشان فقط با خداوند است، آنگاه ایشان را [از حقیقت] کار و کردارشان آگاه مىسازد (159)
مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿160﴾
کسى که کار نیکى پیش آورد، ده چندان آن پاداش دارد، و هر که کار بدى پیش آورد، جز همانند آن کیفر نیابد، و بر ایشان ستم نرود (160)
قُلْ إِنَّنِی هَدَانِی رَبِّی إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ دِینًا قِیَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿161﴾
بگو مرا پروردگارم به راهى راست که دین استوار و آیین پاک ابراهیم است -که هرگز از مشرکان نبودرهنمایى کرده است (161)
قُلْ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿162﴾
بگو نماز و نیایش من و زندگانى و مرگ من، در راه خدا، پروردگار جهانیان است (162)
لَا شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ ﴿163﴾
که شریکى ندارد، و به همین [راه و روش] فرمان یافتهام و من پیشواى مسلمانانم (163)
قُلْ أَغَیْرَ اللَّهِ أَبْغِی رَبًّا وَهُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْءٍ وَلَا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿164﴾
بگو آیا جز خداوند پروردگارى جویم، و او پروردگار همه چیز است، و هیچ کس هیچ کارى نکند مگر آنکه سود و زیانش با خود اوست، و هیچ بردارندهاى بار گناه دیگرى را بر ندارد، سپس بازگشتتان به سوى پروردگارتان است، آنگاه شما را [از حقیقت] آنچه در آن اختلاف داشتید آگاه مىسازد (164)
وَهُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ إِنَّ رَبَّکَ سَرِیعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿165﴾
و او کسى است که شما را جانشینان [الهى] بر روى زمین برگماشت، و بعضى را بر بعضى دیگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما بخشیده است بیازماید، بىگمان پروردگارت زودکیفر و همو آمرزگار مهربان است (165)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
المص ﴿1﴾
الف لام میم صاد (1)
کِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَیْکَ فَلَا یَکُنْ فِی صَدْرِکَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِکْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿2﴾
کتابى است که به سوى تو فروفرستاده شده است، پس نباید از آن تنگدلى یابى، تا بدان هشدار دهى، و پندآموزى براى مؤمنان باشد (2)
اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ قَلِیلًا مَا تَذَکَّرُونَ ﴿3﴾
از آنچه از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل شده است، پیروى کنید و جز او هیچ معبودى نگیرید، چه اندک پند مىگیرید (3)
وَکَمْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَیَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ ﴿4﴾
و چه بسیار شهرها که نابودشان کردیم و عذاب ما شبانه یا به هنگامى که در نیمروز خفته بودند بر ایشان فرود آمد (4)
فَمَا کَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا إِلَّا أَنْ قَالُوا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ ﴿5﴾
و هنگامى که عذاب ما بر آنان فرود آمد، سخنشان جز این نبود که مىگفتند ما خود ستمکار بودیم (5)
فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِینَ أُرْسِلَ إِلَیْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِینَ ﴿6﴾
بىگمان از کسانى که پیامبران به سویشان رفتهاند و همچنین از پیامبران پرس و جو خواهیم کرد (6)
فَلَنَقُصَّنَّ عَلَیْهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا کُنَّا غَائِبِینَ ﴿7﴾
و بر ایشان از روى علم [نامه اعمالشان را] فرو خوانیم و ما غائب [و غافل از احوال آنان] نبودهایم (7)
وَالْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿8﴾
و در آن روز وزن [سنجیدن اعمال] حقیقت دارد، آنگاه کسانى که کفه اعمالشان سنگین باشد، آنان رستگارند (8)
وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَظْلِمُونَ ﴿9﴾
و کسانى که کفه اعمالشان سبک باشد، آنان کسانى هستند که بر خود زیان زدهاند چرا که به آیات ما ستم کردهاند (9)
وَلَقَدْ مَکَّنَّاکُمْ فِی الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ قَلِیلًا مَا تَشْکُرُونَ ﴿10﴾
و به راستى که به شما در زمین تمکن داده بودیم و برایتان در آن انواع معاش پدید آورده بودیم، چه اندک سپاس مىگزارید (10)
وَلَقَدْ خَلَقْنَاکُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاکُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ لَمْ یَکُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ ﴿11﴾
و به راستى که شما را آفریدیم و صورت و سامان بخشیدیم، آنگاه به فرشتگان گفتیم بر آدم سجده برید، همه سجده بردند مگر ابلیس که از سجدهکنندگان نبود (11)
قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ ﴿12﴾
فرمود چون تو را امر به سجده کردم چه چیز تو را بازداشت که سجده نکردى؟ گفت براى اینکه من بهتر از او هستم، مرا از آتش آفریدهاى و او را از گل (12)
قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا یَکُونُ لَکَ أَنْ تَتَکَبَّرَ فِیهَا فَاخْرُجْ إِنَّکَ مِنَ الصَّاغِرِینَ ﴿13﴾
فرمود پس از آنجا [بهشت یا آسمان] پایین رو که تو را نرسد که در آن بزرگى بفروشى، بیرون شو که تو خرد و خوارى (13)
قَالَ أَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿14﴾
گفت [پس] تا روزى که [مردمان] برانگیخته شوند مرا مهلت ده (14)
قَالَ إِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ ﴿15﴾
فرمود تو از مهلت یافتگانى (15)
قَالَ فَبِمَا أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿16﴾
گفت پروردگارا از آنجا که مرا فریفتى، بر سر راه راست تو در کمین آنان [بندگان] مىنشینم (16)
ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَیْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَائِلِهِمْ وَلَا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شَاکِرِینَ ﴿17﴾
آنگاه از پیش و پس و راست و چپشان به سروقتشان مىروم، و بیشترشان را سپاسگزار نخواهى یافت (17)
قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًا مَدْحُورًا لَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکُمْ أَجْمَعِینَ ﴿18﴾
فرمود از آنجا نکوهیده و سرشکسته بیرون شو [و بدان که] جهنم را از پیروان تو و همگى شما آکنده خواهم ساخت (18)
وَیَا آدَمُ اسْکُنْ أَنْتَ وَزَوْجُکَ الْجَنَّةَ فَکُلَا مِنْ حَیْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿19﴾
و اى آدم تو و همسرت در بهشت بیارامید و از هر جا [هر چه] که خواستید بخورید، ولى به این درخت نزدیک نشوید وگرنه از ستمکاران خواهید بود (19)
فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطَانُ لِیُبْدِیَ لَهُمَا مَا وُورِیَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاکُمَا رَبُّکُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَکُونَا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونَا مِنَ الْخَالِدِینَ ﴿20﴾
آنگاه شیطان آنان را وسوسه کرد تا سرانجام عورتشان را که از دید آنان پوشیده بود، آشکار کند، و گفت پروردگارتان شما را از این درخت نهى نکرد مگر از آن روى که [با خوردن از میوه آن] دو فرشته شوید یا از جاودانگان گردید (20)
وَقَاسَمَهُمَا إِنِّی لَکُمَا لَمِنَ النَّاصِحِینَ ﴿21﴾
و براى آنان سوگند یاد کرد که من از خیرخواهان شما هستم (21)
فَدَلَّاهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَطَفِقَا یَخْصِفَانِ عَلَیْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ وَنَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَمْ أَنْهَکُمَا عَنْ تِلْکُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُلْ لَکُمَا إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمَا عَدُوٌّ مُبِینٌ ﴿22﴾
آنگاه آنان را فریبکارانه به طمع انداخت و چون از [میوه] آن درخت خوردند، عورتهایشان بر آنان آشکار شد و بر آنها از برگ [درختان] بهشتى مىچسباندند [تا پوشیده شود] و پروردگارشان به آنان ندا در داد که مگر شما را از این درخت نهى نکرده بودم و به شما نگفته بودم که شیطان دشمن آشکار شماست (22)
قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿23﴾
گفتند پروردگارا بر خود ستم کردهایم و اگر بر ما نبخشایى و رحمت نیاورى بىشک از زیانکاران خواهیم بود (23)
قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِینٍ ﴿24﴾
فرمود پایین روید -برخى دشمن برخى دیگرو در روى زمین تا وقت معین آرامشگاه و بهرهمندى دارید (24)
قَالَ فِیهَا تَحْیَوْنَ وَفِیهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ ﴿25﴾
فرمود در همانجا زندگى مىکنید و همانجا مىمیرید و از همانجا شما را برمىانگیزند (25)
یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ ﴿26﴾
اى فرزندان آدم، به راستى که براى شما لباسى پدید آوردیم تا هم عورت شما را بپوشاند و هم مایه تجمل باشد، ولى لباس تقوا بهتر است، این از آیات الهى است باشد که پند گیرند (26)
یَا بَنِی آدَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ کَمَا أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ یَرَاکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ لِلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ ﴿27﴾
اى فرزندان آدم، شیطان شما را نفریبد، چنانکه پدر و مادر [نخستین] شما را از بهشت آواره کرد و لباس آنان را از آنان برکند تا عورتشان را بر ایشان آشکار کند، او و همانندانش شما را از جایى که شما آنان را نمىبینید، مىبینند، ما شیاطین را سرور نامؤمنان گرداندهایم (27)
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَیْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿28﴾
و [اینان] چون کار ناشایستى انجام دهند گویند پدران خود را بر همین شیوه یافتهایم، و خداوند ما را به آن فرمان داده است، بگو بىگمان خداوند به ناشایستى فرمان نمىدهد، آیا چیزى را که نمىدانید [به دروغ] به خداوند نسبت مىدهید؟ (28)
قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَأَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ کَمَا بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ ﴿29﴾
بگو پروردگارم به دادگرى فرمان داده است، و در هر مسجدى روى دلتان را به سوى او بدارید، و او را -در حالى که دینتان را براى او پاک و پیراسته مىداریدبخوانید، [و بدانید] همچنانکه شما را آفرید، [به سوى او] باز خواهید گشت (29)
فَرِیقًا هَدَى وَفَرِیقًا حَقَّ عَلَیْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّیَاطِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَیَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿30﴾
گروهى را رهنمود و گروهى را گمراهى سزاوار است، چرا که اینان شیاطین را به جاى خداوند سرور و معبود خود گرفتند و گمان مىکنند که رهیافتهاند (30)
یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ ﴿31﴾
اى فرزندان آدم زینت [ پوشاک] خود را در هر مسجد برگیرید و بخورید و بیاشامید ولى اسراف مکنید چرا که او اسرافکاران را دوست ندارد (31)
قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ ﴿32﴾
بگو چه کسى زینت الهى را که براى بندگانش پدید آورده، و رزق پاکیزه او را حرام کرده است؟ بگو اینها در زندگانى دنیا براى مؤمنان [و نامؤمنان] است و در روز قیامت نیز خاص مؤمنان است، بدینسان آیات خود را براى اهل معرفت به روشنى بیان مىکنیم (32)
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِکُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿33﴾
بگو همانا پروردگارم ناشایستیها را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است، و نیز گناه و سرکشى ناحق را و اینکه براى خداوند شریک بیاورید -که در این باره هیچ حجت و برهانى نفرستاده استو نیز اینکه آنچه نمىدانید به خداوند دروغ ببندید (33)
وَلِکُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا یَسْتَقْدِمُونَ﴿34﴾
و هر امتى را اجلى است، چون اجلشان فرارسد نه ساعتى پس افتند و نه ساعتى پیش افتند (34)
یَا بَنِی آدَمَ إِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِی فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿35﴾
اى فرزندان آدم، چون پیامبرانى از خودتان به سوى شما آمدند و آیات مرا بر شما خواندند [بدانید که] کسانى که تقوا و صلاح پیشه کنند، نه بیمى بر آنهاست و نه اندوهگین شوند (35)
وَالَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿36﴾
و کسانى که آیات ما را دروغ انگارند و در برابر آنها تکبر ورزند، اینان دوزخىاند و جاودانه درآنند (36)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا أَوْ کَذَّبَ بِآیَاتِهِ أُولَئِکَ یَنَالُهُمْ نَصِیبُهُمْ مِنَ الْکِتَابِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا یَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوا أَیْنَ مَا کُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کَانُوا کَافِرِینَ ﴿37﴾
پس کیست ستمکارتر از کسى که بر خداوند دروغ بندد و آیات او را دروغ انگارد، اینان کسانى هستند که بهرهاى که در کتاب [لوح محفوظ] برایشان مقرر است به ایشان مىرسد، تا آنکه فرشتگان ما به سراغشان مىآیند و جانشان را مىگیرند و [به آنان] گویند کجاست آنچه به جاى خداوند مىپرستیدید؟ پاسخ دهند ایشان از نظر ما ناپدید شدند، و بر خود گواهى دهند که کافر بودهاند (37)
قَالَ ادْخُلُوا فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِی النَّارِ کُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى إِذَا ادَّارَکُوا فِیهَا جَمِیعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِ قَالَ لِکُلٍّ ضِعْفٌ وَلَکِنْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿38﴾
گوید به میان امتهایى از جن و انس که پیش از شما بودهاند، در آتش جهنم وارد شوید، هرگاه امتى وارد شود همانندش را لعنت کند، تا همه در آن به همدیگر رسند، [آنگاه] پیروان درباره پیشوایانشان گویند پروردگارا اینان ما را گمراه کردند، به ایشان دو چندان از عذاب جهنم بده، فرماید براى همه دو چندان هست ولى نمىدانید (38)
وَقَالَتْ أُولَاهُمْ لِأُخْرَاهُمْ فَمَا کَانَ لَکُمْ عَلَیْنَا مِنْ فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ ﴿39﴾
و پیشوایان آنان به پیروانشان گویند شما هیچ برترى بر ما ندارید، پس عذاب را به خاطر کار و کردارتان بچشید (39)
إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَلَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیَاطِ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمِینَ ﴿40﴾
کسانى که آیات ما را دروغ انگاشتند و در برابر آن تکبر ورزیدند، درهاى آسمان بر آنان گشوده نگردد و وارد بهشت نشوند مگر آنکه شتر وارد سوراخ سوزن شود، و بدینسان گناهکاران را کیفر مىدهیم (40)
لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَکَذَلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ﴿41﴾
بسترها و بالاپوشهایشان از آتش جهنم است، و بدینسان ستمکاران [و مشرکان] را کیفر مىدهیم (41)
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿42﴾
و کسانى که ایمان آوردهاند و کارهاى شایسته کردهاند، اینان بهشتىاند و در آن جاودانه خواهند ماند، و ما بر هیچ کس جز به اندازه توانش تکلیف نمىکنیم (42)
وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ وَنُودُوا أَنْ تِلْکُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴿43﴾
و از سینههاى آنان هر کینهاى که باشد مىزداییم، جویباران از فرودست آنان جارى است و گویند سپاس خداى را که ما را به اینجا رهنمون شد و اگر خداوند راهبر نمىشد، هرگز راه نمىیافتیم، بىشک فرستادگان پروردگارمان به راستى و درستى آمدند، و ندا داده شود که اینک این بهشتى است که به خاطر کار و کردارتان به شما رسیده است (43)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّکُمْ حَقًّا قَالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِینَ ﴿44﴾
و بهشتیان دوزخیان را ندا دهند که ما وعده پروردگارمان را راست و درست یافتیم، آیا شما هم آنچه پروردگارتان وعده داده بود راست و درست یافتید؟ گویند آرى، آنگاه آوازدهندهاى در میان آنان آواز در دهد که لعنت الهى بر ستمگران باد (44)
الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُمْ بِالْآخِرَةِ کَافِرُونَ﴿45﴾
کسانى که از راه خدا باز مىدارند و آن را ناهموار و ناهنجار مىشمارند و منکر آخرت هستند (45)
وَبَیْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ لَمْ یَدْخُلُوهَا وَهُمْ یَطْمَعُونَ ﴿46﴾
و بین آنان حایلى است و بر روى اعراف [ بلندیها] مردانى هستند که همگان را به سیمایشان مىشناسند، و بهشتیان را ندا دهند که سلام بر شما باد، اینان هنوز وارد آن [بهشت] نشدهاند، اما امید مىبرند (46)
وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ ﴿47﴾
و چون چشمان آنان به جانب دوزخیان افتد گویند پروردگارا ما را در زمره [این] قوم ستمکار میاور (47)
وَنَادَى أَصْحَابُ الْأَعْرَافِ رِجَالًا یَعْرِفُونَهُمْ بِسِیمَاهُمْ قَالُوا مَا أَغْنَى عَنْکُمْ جَمْعُکُمْ وَمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ ﴿48﴾
و اهل اعراف مردانى را که به نشانههایشان مىشناسند ندا دهند و گویند مالاندوزى شما و تکبر ورزیدنتان به کارتان نیامد (48)
أَهَؤُلَاءِ الَّذِینَ أَقْسَمْتُمْ لَا یَنَالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿49﴾
آیا هم اینان بودند که شما سوگند یاد مىکردید که خداوند مشمول رحمت خود قرارشان نمىدهد؟ [و خطاب به آنان گویند] وارد بهشت شوید، نه بیمى بر شماست و نه اندوهگین شوید (49)
وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿50﴾
و دوزخیان بهشتیان را ندا دهند که از آب یا آنچه خداوند بهرهمندتان ساخته است به ما ببخشید، گویند خداوند اینها را بر کافران حرام گردانده است (50)
الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا فَالْیَوْمَ نَنْسَاهُمْ کَمَا نَسُوا لِقَاءَ یَوْمِهِمْ هَذَا وَمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿51﴾
کسانى که دینشان را به بازیچه گرفتند و زندگانى دنیا فریبشان داد، امروز آنان را فراموش مىکنیم چرا که دیدار چنین روزشان را فراموش کردند و آیات ما را انکار مىکردند (51)
وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِکِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ﴿52﴾
و به راستى که براى آنان کتابى آوردهایم که از روى علم، روشن و شیوایش ساختهایم، و رهنمود و رحمتى است براى اهل ایمان (52)
هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِیلَهُ یَوْمَ یَأْتِی تَأْوِیلُهُ یَقُولُ الَّذِینَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَاءَ فَیَشْفَعُوا لَنَا أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَفْتَرُونَ﴿53﴾
فقط منتظر سرانجام آن هستند، روزى که سرانجام آن درآید، کسانى که پیشتر آن را فراموش کرده بودند، گویند بىشک فرستادگان پروردگارمان حق و حقیقت را آوردند آیا شفیعانى داریم که براى ما شفاعت کنند یا [به دنیا] بازگردانده شویم و [این بار] کارى جز آنچه مىکردیم در پیش بگیریم؟ به راستى که به خود زیان زدند و بر ساختههایشان نابود گردید (53)
إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ﴿54﴾
همانا پروردگار شما کسى است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، سپس [ملکوتش کامل شد و] بر عرش استیلاء یافت، شب را به روز [و روز را به شب] -که آن را شتابان مىجویدمىپوشاند، و خورشید و ماه و ستارگان را [آفرید] که رام شده فرمان اویند، بدانید که خلق و امر او راست، بزرگا خداوندا که پروردگار جهانیان است (54)
ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ ﴿55﴾
پروردگارتان را به زارى و پنهانى بخوانید، که او از حد درگذرندگان را دوست ندارد (55)
وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ﴿56﴾
و در این سرزمین پس از آنکه به صلاح آمده است، فتنه و فساد مکنید، و او را با بیم و امید بخوانید که رحمت الهى به نیکوکاران نزدیک است (56)
وَهُوَ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرًا بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَیِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ کَذَلِکَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ﴿57﴾
و او کسى است که بادها را پیشاپیش رحمتش [باران] مژده بخش مىفرستد، تا آنکه ابرهاى گرانبار را [همراه] بردارد و آن را به سوى زمین بایرى برانیم و از آن آب [باران] فرو فرستیم و به آن هر میوهاى برآوریم، مردگان را نیز بدینسان برانگیزانیم، باشد که پند گیرید (57)
وَالْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی خَبُثَ لَا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِدًا کَذَلِکَ نُصَرِّفُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ ﴿58﴾
و زمین پاک گیاهش به اذن پروردگارش مىروید و آنچه پلید است جز [حاصلى] ناچیز برنیاورد، بدینسان آیات [خود] را براى سپاسگزاران گونهگون بیان مىداریم (58)
لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿59﴾
به راستى که نوح را به سوى قومش فرستادیم پس آنگاه گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، که من بر شما از عذاب روزى سترگ مىترسم (59)
قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿60﴾
بزرگان قومش گفتند ما تو را در گمراهى آشکار مىبینیم (60)
قَالَ یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی ضَلَالَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿61﴾
گفت اى قوم من، در من هیچگونه گمراهى نیست، بلکه من پیامبرى از سوى پروردگار جهانیان هستم (61)
أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَأَنْصَحُ لَکُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴿62﴾
که پیامهاى پروردگارم را به شما برسانم و خیر و صلاح شما را بجویم، و من از جانب خداوند چیزهایى مىدانم که شما نمىدانید (62)
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿63﴾
آیا تعجب کردهاید که از سوى پروردگارتان پندى بر مردى از قوم خودتان براى شما نازل شده باشد تا شما را هشدار دهد و پروا و پرهیز پیشه کنید، و باشد که مشمول رحمت او شوید (63)
فَکَذَّبُوهُ فَأَنْجَیْنَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ فِی الْفُلْکِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا عَمِینَ ﴿64﴾
آنگاه او را دروغگو انگاشتند و ما او و کسانى را که در کشتى همراهش بودند نجات دادیم و دروغانگاران آیات خود را غرق کردیم که قومى کوردل بودند (64)
وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿65﴾
و به سوى قوم عاد برادرشان هود را [فرستادیم]، گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، آیا پروا نمىکنید؟ (65)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّکَ مِنَ الْکَاذِبِینَ ﴿66﴾
بزرگان قومش که کفر ورزیده بودند گفتند ما تو را دچار بىخردى مىبینیم و ما تو را از دروغگویان مىدانیم (66)
قَالَ یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی سَفَاهَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿67﴾
گفت اى قوم من در من هیچگونه بىخردى نیست بلکه من پیامبرى از سوى پروردگار جهانیان هستم (67)
أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَأَنَا لَکُمْ نَاصِحٌ أَمِینٌ ﴿68﴾
که پیامهاى پروردگارم را به شما مىرسانم و من براى شما خیرخواهى امینم (68)
أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَاذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَکُمْ فِی الْخَلْقِ بَسْطَةً فَاذْکُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿69﴾
آیا تعجب کردهاید که از سوى پروردگارتان پندى بر مردم از قوم خودتان براى شما نازل شده باشد تا شما را هشدار دهد، و یاد کنید که شما را بعد از قوم نوح جانشین کرد و به شما توانایى بسیار بخشید، پس نعمتهاى الهى را یاد کنید، باشد که رستگار شوید (69)
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا کَانَ یَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿70﴾
گفتند آیا به سراغ ما آمدهاى تا فقط خدا را بپرستیم و آنچه پدرانمان مىپرستیدند رها کنیم؟ اگر راست مىگویى آنچه [از عذاب] به ما وعده مىدهى هماکنون [بر سر ما] بیاور (70)
قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِی فِی أَسْمَاءٍ سَمَّیْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُکُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّی مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ ﴿71﴾
گفت به راستى که عذاب و غضبى از جانب پروردگارتان بر شما مقرر گردیده است، آیا با من درباره نامهایى که شما خودتان و پدرانتان نهادهاید، و خداوند هیچ حجت و برهانى بر آن نازل نکرده است، مجادله مىکنید؟ منتظر باشید که من هم همراه شما از منتظران خواهم بود (71)
فَأَنْجَیْنَاهُ وَالَّذِینَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَمَا کَانُوا مُؤْمِنِینَ ﴿72﴾
آنگاه او و همراهان او را به رحمت خویش نجات دادیم و ریشه دروغانگاران آیات خود را برکندیم، و آنان مؤمن نبودند (72)
وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ قَدْ جَاءَتْکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَکُمْ آیَةً فَذَرُوهَا تَأْکُلْ فِی أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَیَأْخُذَکُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿73﴾
و به سوى قوم ثمود برادرشان صالح را [فرستادیم] [که به آنان] گفت اى قوم من، خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، به راستى که پدیدهاى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، این شتر خداست که معجزهاى براى شماست پس رهایش کنید که در زمین خدا [بچرد و هر چه خواست] بخورد و به او آسیبى نرسانید که عذابى دردناک گریبانگیرتان مىشود (73)
وَاذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَکُمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُیُوتًا فَاذْکُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ ﴿74﴾
و یاد کنید که شما را پس از قوم عاد جانشین قرار داد و در این سرزمین جاى داد که در بخشهاى هموار و هامونش قصرهایى مىساختید و از کوهها براى خود خانههایى مىتراشیدید، پس نعمتهاى الهى را یاد کنید و در این سرزمین فتنه و فساد برپا مکنید (74)
قَالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ﴿75﴾
بزرگان قومش که استکبار مىورزیدند، به مؤمنان مستضعف مىگفتند آیا مطمئنید که صالح از سوى پروردگارش به پیامبرى فرستاده شده است؟ [ایشان در پاسخ] مىگفتند [آرى] ما به رسالت او مؤمن هستیم (75)
قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ ﴿76﴾
استکبارپیشگان مىگفتند ما به آنچه شما ایمان دارید، اعتقادى نداریم (76)
فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا یَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ ﴿77﴾
آنگاه شتر را پى کردند و از فرمان پروردگارشان سر پیچیدند و گفتند اى صالح اگر از پیامبرانى آنچه از عذاب به ما وعده مىدهى [بر سر ما] بیاور (77)
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دَارِهِمْ جَاثِمِینَ ﴿78﴾
آنگاه زلزله ایشان را فرو گرفت و در خانهشان از پا درآمدند (78)
فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ یَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُکُمْ رِسَالَةَ رَبِّی وَنَصَحْتُ لَکُمْ وَلَکِنْ لَا تُحِبُّونَ النَّاصِحِینَ ﴿79﴾
[صالح] از آنان رویگردان شد و گفت اى قوم من، به راستى که پیام پروردگارم را به شما رساندم و خیر شما را خواستم، ولى شما خیرخواهان [و اندرزگویان] را دوست ندارید (79)
وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَکُمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِینَ ﴿80﴾
و لوط را [به پیامبرى فرستادیم] که به قومش مىگفت آیا عمل ناشایستى را که پیش از شما هیچکس از جهانیان مرتکب نشده است، مرتکب مىشوید؟ (80)
إِنَّکُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ﴿81﴾
شما از روى شهوت، با مردان، به جاى زنان مىآمیزید، آرى شما قومى تجاوزکار هستید (81)
وَمَا کَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْیَتِکُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ یَتَطَهَّرُونَ ﴿82﴾
و پاسخ قوم او جز این نبود که مىگفتند آنان را از شهرتان برانید که مردمانى منزهطلب هستند (82)
فَأَنْجَیْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابِرِینَ ﴿83﴾
آنگاه او و خانوادهاش را نجات دادیم، مگر زنش را که از واپس ماندگان بود (83)
وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ مَطَرًا فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ ﴿84﴾
و بر آنان بارانى [از سنگ] باراندیم، بنگر که سرانجام گناهکاران چگونه بود (84)
وَإِلَى مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ قَدْ جَاءَتْکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿85﴾
و به سوى [قوم] مدین برادرشان شعیب را [فرستادیم] که گفت اى قوم من خداوند را که خدایى جز او ندارید بپرستید، به راستى که حکم روشنى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، پس پیمانه و ترازو را درست بدارید [و تمام بدهید] و به مردم اجناسشان را کم ندهید، و در این سرزمین پس از آنکه به صلاح آمده است، فتنه و فساد نکنید که اگر مؤمن باشید این برایتان بهتر است (85)
وَلَا تَقْعُدُوا بِکُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِهِ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًا وَاذْکُرُوا إِذْ کُنْتُمْ قَلِیلًا فَکَثَّرَکُمْ وَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِینَ ﴿86﴾
بر سر هر راهى [به کمین مردم] منشینید که [مردم را] بترسانید، و هرکسى را که ایمان دارد از راه خدا بازدارید و آن را ناهموار و ناهنجار مشمارید، و یاد کنید که زمانى اندکشمار بودید و او افزونتان کرد، و بنگرید که سرانجام اهل فساد چگونه بود (86)
وَإِنْ کَانَ طَائِفَةٌ مِنْکُمْ آمَنُوا بِالَّذِی أُرْسِلْتُ بِهِ وَطَائِفَةٌ لَمْ یُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتَّى یَحْکُمَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَهُوَ خَیْرُ الْحَاکِمِینَ ﴿87﴾
و اگر گروهى از شما به پیام من ایمان آوردند و گروهى ایمان نیاوردند صبر کنید که خداوند در میان ما داورى کند و او بهترین داوران است (87)
