قرآن ترجمه حجت الاسلام ملکی با صدای محمد حسین سعیدیان و گویندگی علی همت مومیوند
جزء بیست و پنجم شامل آیات 47 فصلت تا آخر، شوری، زخرف، دخان جاثیه می باشد.
آگاهی از لحظۀ وقوع قیامت در انحصار اوست. هر میوهای که از شکوفهاش سر در بیاورد و هر مادهای که حامله بشود و بزاید، خدا آن را کاملاً میداند.روزی که خدا از بتپرستها میپرسد: «کجایند بتهایی که بهجای من میپرستیدید؟!» میگویند: «به تو اعلام کردیم که هیچ شاهدی برای حرفمان نداریم!» 47
بتهایی که میپرستیدند، از جلوی چشم آنها غیبشان میزند و بتپرستها خیال میکنند که دیگر راه پسوپیشی ندارند! 48
انسان از دنیاخواهی خسته نمیشود؛ ولی اگر مصیبتی برایش پیش بیاید، مأیوس و سرخورده میشود! 49
اگر بعد از مصیبتی که برایش پیش آمده، گوشهای از رحمتمان را به او بچشانیم، حتماً میگوید: «این حق من است! فکر هم نمیکنم که اصلاً قیامتی در کار باشد. بهفرض هم بهطرف خدا بَرم گردانند، موقعیتم پیش او بهتر خواهد بود!» ما حتماً بیدینها را از رفتار خودشان باخبر میکنیم و از عذابی نفسگیر به آنها میچشانیم. 50
وقتی چنین انسانی را از نعمت مادی برخوردار کنیم، رو برمیگرداند و دور میشود. وقتی هم مصیبتی برایش پیش بیاید، مُدام بیتابی میکند! 51
بپرس: «بهنظر شما اگر این قرآن از طرف خدا باشد و شما انکارش کرده باشید، چه کسی گمراهتر از مثل شمایی است که اینقدر از واقع دورید؟!» 52
آیهها و نشانههایمان را در گوشهوکنار جهان و در جانهایشان به آنان نشان میدهیم تا برایشان روشن شود که خدا حق است. برای اثبات حقانیت خدا، همین کافی نیست که او برای هر مخلوقی مشهود است؟ 53
بدانید بتپرستها دربارۀ ملاقات با خدا همیشه مشکوکاند! بدانید که خدا به هر چیزی احاطه دارد! 54
سوره شوری
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
عین، سین، قاف. 2
خدای شکستناپذیرِ کاردرست، مثل وحیکردن این سوره، به تو و به پیامبران قبل از تو وحی کرده و میکند. 3
آنچه در آسمانها و زمین است، فقط مال اوست و او بلندمرتبۀ بزرگ است. 4
از عظمت عبور وحی، کم مانده که آسمانها یکی پس از دیگری بههم بریزند! از اینکه خدا برنامۀ زندگی برای مردم میفرستد، فرشتگان از سرِ سپاس به پاکی یادش میکنند و برای عملکنندگان به آن در دنیا، آمرزش میطلبند. هان! فقط خدا آمرزندۀ مهربان است. 5
کسانی که بهجای او کسوکاری برای خود میگیرند، خدا مراقب رفتارشان هست. تو همهکارهشان نیستی تا بهزور بهراهشان بیاوری. 6
بله، قرآن را به زبان رسای عربی فرستادیم تا مردم مکه و ساکنان اطرافش را هشدار بدهی و بترسانی از روز جمعشدنِ همگان که جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست. عدهای در بهشتِ سرسبزند و عدهای در جهنمِ سوزان. 7
اگر خدا میخواست، بهزور همۀ انسانها را گروهی یکپارچه میکرد، بیهیچ اختلافی! ولی خدا هرکه را لایق بداند، مشمول لطف خودش میکند و بدکارهای نالایق یار و یاوری ندارند. 8
آیا بهجای خدا کسوکاری برای خود انتخاب میکنند؟! با آنکه تنها او همهکاره است و اوست که مردهها را زنده میکند و او از عهدۀ هر کاری برمیآید. 9
در هر چیزی که سرش اختلاف دارید، داوریاش با خداست. بگو: «این است خدایی که صاحباختیار من است. فقط بر او توکل کردهام و به درگاهش رو میآورم.» 10
او پدیدآورندۀ آسمانها و زمین است. برای شما از نوع خودتان همسرانی قرار داده است و چهارپایان را بهصورت نر و ماده آفریده است تا نسل شما و چهارپایان را از این راه گسترش دهد. چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست. 11
کلیدهای گنجهای آسمانها و زمین دست اوست. روزیِ هرکه را صلاح بداند، زیاد و کم میکند. آخر، او هر چیزی را میداند. 12
خدا برای شما مسلمانان همان برنامهای را در زندگی مشخص کرد که به نوح سفارش کرده بود؛ یعنی همانی که به تو وحی کردیم و همانی که به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم: دین را کامل اجرا کنید و با آن برخوردِ گزینشی نکنید!البته برای بتپرستها گران تمام میشود قبول چنین برنامهای که به آن دعوتشان میکنی. خدا هرکه را لایق بداند، بهطرف آن متمایل میکند و دست کسی را میگیرد که بهطرف او رو میآورد. 13
ولی عالمان زیادهخواه اختلافنظر را در معارف دین باب کردند. اگر خدا مقدّر نکرده بود که مدتی معیّن در زمین زندگی کنند، کارشان یکسره میشد. آیندگانی هم که کتابهای آسمانی در میانشان بهیادگار گذاشته شد، دربارهاش بدجوری شک کردند. 14
دین کامل به تو دادیم؛ پس مردم را دعوت کن و همانطورکه مأموریت یافتهای، ثابتقدم باش و تابع میل آنها نباش.بگو: «ایمان دارم به هر کتابی که خدا فرستاده است و مأموریت دارم که بینتان بهعدالت رفتار کنم؛ چون خدا صاحباختیار ما و شماست. کارهای ما برای خودمان است و کارهای شما برای خودتان. اصلاً بحثی نداریم! قیامت که بیاید، خدا همهمان را برای داوری جمع میکند و به او ختم میشود آخرعاقبتِ همه.» 15
بیشترِ مردم با سرشت خودشان دعوت خدا را پذیرفتهاند؛ پس بتپرستهایی که دربارۀ خدا چونوچرا میکنند، دلیلشان از نظر خدا سست است، گرفتار خشمِ اویند و عذابی شدید نصیبشان میشود. 16
خداست که قرآن را حسابشده و هدفدار فرستاد و دین را هم که معیار سنجش است. تو چه میدانی؟ شاید قیامت نزدیک باشد! 17
کسانی که اعتقادی به قیامت ندارند، عجولانه میخواهند بیاید! ولی کسانی که به آن معتقدند، از تصورِ آمدنش هم در بیم و امیدند و میدانند که قیامت حق است. بدانید کسانی که دربارۀ قیامت جرّوبحث میکنند، در نهایتِ گمراهیاند! 18
خدا در کار بندگانش نکتهسنج است. به هرکه صلاح بداند، روزی میدهد. او نیرومندِ شکستناپذیر است. 19
هرکه خواهان نتیجۀ کارهایش در آخرت باشد، نتیجۀ کارهایش را برایش بیشتر هم میکنیم. هرکه هم خواهان نتیجۀ کارهایش در همین دنیا باشد، بهاندازهای که صلاح بدانیم به او میدهیم و دیگر در آخرت نصیبی ندارد. 20
مگر معبودهایی سراغ دارند که بیاجازۀ خدا دینی برایشان آورده باشند؟! اگر مقدّر نبود که برای مدتی در زمین زندگی کنند، عذاب الهی بر آنها حتمی میشد. البته در آخرت عذابی زجرآور در انتظارشان است. 21
روز قیامت، چنین بدکارهایی را میبینی که هراساناند از نتایج کارهایشان و بالاخره هم آن نتایج برایشان اتفاق خواهد افتاد! ولی مؤمنان درستکار در باغهای سرسبز بهشت جای دارند و برایشان هرچه دلشان بخواهد، پیش خدا آماده است. اینها همه لطف ویژۀ خداست. 22
این همان چیزی است که خدا به بندگان مؤمن و درستکارِ خودش مژده داده است. بگو: «برای راهنماییتان مزدی از شما نمیخواهم، مگر دوستیِ اهلبیتم که آنهم بهنفع خودتان است. هرکه قدم خیری در این راه بردارد، ثوابش را برایش بیشتر میکنیم. بله، خدا آمرزنده و قدرشناس است.» 23
منافقها میگویند: «او با سفارش به دوستیِ اهلبیتش، به خدا دروغ بسته است!»اگر خدا خطایی از تو میدید، با ارادهاش بر دلت مُهر بدبختی میزد. خدا با وحی خودش باطل را محو و حق را پابرجا میکند؛ زیرا او میداند هرچه را در دلها میگذرد. 24
اوست که توبه را از بندگانش میپذیرد و از گناهانشان میگذرد. از آنچه میکنید هم باخبر است. 25
عبادت مؤمنان درستکار را میپذیرد. تازه، از سرِ بزرگواریاش آنان را به رشد و تعالی میرساند. عذابی سخت هم در انتظار بیدینهاست. 26
بهفرض، خدا رزقوروزی بندگانش را سرشار کند، آنها در دنیا سرکشی میکنند؛ پس آنقدری که صلاح بداند، میفرستد؛ زیرا او حال بندگانش را میداند و میبیند. 27
اوست که باران رحمتش را، بعد از آنکه مردم از آمدنش ناامید شدهاند، فرو میفرستد و طبیعت را سرسبز و پربار میکند. هماوست که سَروری ستودنی است. 28
از نشانههای اوست آفرینش آسمانها و زمین و گونههای جانوری که در آنها پراکنده است. اینهمه را او هر زمان اراده کند، میتواند یکجا جمع کند!{این آیه فرضیۀ وجود حیات و موجودات زنده را در کرات و کهکشانهای دیگر تأیید میکند} 29
هر مشکلی برایتان پیش بیاید، نتیجۀ کارهای بدِ خودتان است. البته خدا از سرِ خیلی از تقصیراتتان میگذرد. 30
شما هرگز نمیتوانید حریف خدا در زمین شوید و در برابرش هم، یار و یاوری ندارید. 31
از نشانههای او کشتیهای غولپیکر در دریاهاست. 32
اگر بخواهد، بادها را ساکن میکند تا کشتیها بیحرکت روی آب بمانند. در این قدرتنمایی نشانههایی از یکتاییِ خداست، برای هر صبرکنندۀ شکرگزار. 33
یااینکه بهخاطر گناهانشان، کشتیها را غرق میکند تاکسانی که در آیههای ما چونوچرا میکنند، بدانند که راه پسوپیشی ندارند و... . البته ازسرِ خیلی از تقصیر اتشان هم میگذرد. 34و35
آنچه به شما داده شده، خوشیهای زندگی دنیاست؛ و حال آنکه آنچه پیش خداست بهتر است و ماندگارتر برای کسانی که: ایمان بیاورند، به خدا توکل کنند، 36
از سهلانگاریهای فاحش و کارهای زشت کاملاً فاصله بگیرند، وقتی عصبانی شوند بگذرند. 37
دعوت خدا را بپذیرند، نماز را با آدابش بخوانند، در کارها بنایشان مشورت باشد، از آنچه روزیشان کردهایم در راه خدا خرج کنند 38
و وقتی هم به آنان ظلم شود، به دفاع برخیزند. 39
جواب هر بدی عین همان بدی است؛ ولی هرکه از حق خودش بگذرد و صلحوسازش کند، اجرش بهعهدۀ خداست. خدا بدکارها را دوست ندارد. 40
به افراد مظلومی که با مقابلهبهمثل از حق خودشان دفاع میکنند، ایرادی وارد نیست. 41
ایراد فقط متوجه کسانی است که به مردم ظلم میکنند و بهناحق در جامعه زور میگویند. آنها عذابی زجرآور دارند. 42
صدالبته آنان که صبوری و گذشت کنند، این نشانۀ ارادۀ قوی است. 43
کسانی که خدا بهحال خودشان رهایشان کند، جز او دیگر کسوکاری ندارند. در قیامت، این بدکارها را میبینی که با دیدن عذاب، میگویند: «راه برگشتی به دنیا هست؟!» 44
همچنین آنها را میبینی که با خواری و درحالیکه از شدت ترس زیرچشمی نگاه میکنند، دچار آتش میشوند. مؤمنان میگویند: «ورشکستههای واقعی کسانیاند که روز قیامت معلوم میشود به خودشان و خانوادهشان چقدر ضرر زدهاند! بدانید چنین بدکارهایی در عذابی دائمی گرفتارند 45
و در برابر خدا یاوری ندارند که کمکشان کند. اینهایی که خدا بهحال خود رهایشان کرده، هیچ راه چارهای ندارند!» 46
بپذیرید دعوت خدا را، قبل از آنکه روزی فرا برسد که از طرف خدا راه برگشتی برای آن نیست. آن روز نه پناهگاهی دارید و نه جای انکاری! 47
پس اگر رو بگردانند، مسئولیتش با خودشان است؛ تو را نفرستادهایم تا مراقبشان باشی! وظیفهات رساندن پیام الهی است و بس.وقتی از طرف خودمان راحتی و رفاهی به مردم بچشانیم، به آن سرخوش میشوند و اگر در نتیجۀ کارهای زشتشان سختی و بلایی دامنگیرشان شود، کفر میگویند! بله، انسان معمولاً ناشکر است. 48
فرمانرواییِ آسمانها و زمین فقط در اختیار خداست. هرچه بخواهد، میآفریند. به هرکه صلاح بداند، دختر میبخشد و به هرکه صلاح بداند، پسر. 49
یا هم پسر میدهد و هم دختر. هرکه را هم صلاح بداند، بیبچه میگذارد؛ چونکه او دانای تواناست. 50
با هیچ بشری بنا نیست خدا حرف بزند، مگر بهصورت مستقیم و از راه وحی یا بهصورت غیرمستقیم یا اینکه فرستادهای بفرستد و او هرچه خدا بخواهد، بهاجازهاش وحی کند. آخر، او بلندمرتبۀ کاردرست است.{مثل سخنگفتن خدا با موسی(ع) از طریق درخت. } 51
قرآن را اینطور توسط روح خود به تو وحی کردیم. قبلاً نمیدانستی جزئیات معارف قرآن چیست و چطور باید به آن عمل کرد؛ ولی ما آن را روشنیِ راه کردیم که با آن، هریک از بندگانمان را که لایق بدانیم، به مقصد برسانیم. البته تو راه درست زندگی را به همگان نشان میدهی.{موجودی برتر از همۀ فرشتگان.} 52
راه خدایی که آنچه در آسمانها و زمین است، فقط مال اوست. بدانید سرانجامِ همۀ کارها فقط بهسوی اوست. 53
سوره زخرف
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
به همین کتاب روشنگر قسم 2
که ما آن را به زبان رسای عربی فرستادیم تا عقلتان را در فهمش بهکار بیندازید. 3
و قسم که قرآن در کتاب اصلیِ پیش ما، بلندمرتبه و حکمتآموز است.{این کتاب مانند کتابهای رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکتهای آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّالکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیههای دیگر آمدهاند}2- {قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرتهای راهگشا، بهخاطر «محکم» بودنشان با نام «حکمت» یاد میکند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و بهویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی بهسبک دین، نکشتن انسانهای بیگناه، پرداختن به یتیمان و... .} 4
حالا که گوشتان اصلاً بدهکارِ آیههای قرآن نیست، آیا ما هم کلاً آن را به گوشتان نرسانیم؟! 5
چه پیامبران زیادی در میان مردمان گذشته فرستادیم؛ 6 ولی هر پیامبری برای راهنماییشان آمد، بهمسخرهاش گرفتند. 7
خیرهسرتر از بتپرستهای زمان تو را هم نابود کردیم! داستان عبرتانگیزشان در سورههای دیگر گذشت. 8
البته اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است، پاسخ میدهند: «همان شکستناپذیرِ دانا آفریده است.» 9
همانکه زمین را محل آرامشتان کرده و برای رفتوآمدتان، راههای مختلف گذاشته است تا راحت به مقصد برسید. 10
همانکه از آسمان برف و باران کافی میفرستد؛ آنوقت زمینهای مرده را بهبرکتش، حیات دوباره میدهیم. شما هم همینطور از قبرها بیرون آورده میشوید. 11
همانکه همۀ موجودات را نر و ماده آفریده است و از چهارپایان و کشتیها وسایلنقلیه برایتان تدارک دیده است 12
تا سوارشان شوید و بعد ازآنکه خوب جاگیر شدید،نعمتهای خدا را بهیاد آورید و بگویید:«کاردرست است خدایی که اینها رادر اختیارمان گذاشت؛ وگرنه ما نمیتوانستیم از آنها استفاده کنیم. 13
دستآخر هم بهسوی خدا برمیگردیم.» 14
بتپرستها فرشتگان را دختران خدا و پارۀ تنش بهحساب میآورند! این انسانها بدجور ناشکرند. 15
خدا، از بین مخلوقاتش، آیا دخترها را برای خودش گذاشته است و امتیازِ داشتن پسرها را به شما داده؟! 16
هر وقت به یکی از آنها خبر دختردارشدن میدهند، یعنی همان نسبتی که او به خدا میدهد، رنگ از رویش میپرد و شروع میکند به خودخوری! 17
آیا دخترها را فرزند خدا میگیرند که معمولاً با علاقه به زر و زیور بزرگ میشوند و در جنگوجدال زودتر شکست میخورند؟! 18
فرشتگانی راکه بندگان خدای رحماناند، زن فرض میکنند؟! مگر وقتِ آفریدن آنها حضور داشتهاند؟! البته حرفهایشان حتماً ثبت میشود ودربارهاش بازخواست میشوند. 19
در توجیه بتپرستیِ خودشان میگویند: «اگر خدای رحمان میخواست، بتها را نمیپرستیدیم!» ولی آنها دلیل معتبری بر ادعایشان ندارند و تنها به حدس و گمان تکیه زدهاند. 20
آیا قبل از قرآن کتابی به آنها دادهایم که به مطالبش استناد میکنند؟! 21
نه! بلکه تمام حرفشان همین است: «دیدیم که پدرانمان دنبال آیینی هستند. با تقلید از روش آنها، خب ما هم در راهِ درستیم!» 22
قبل از تو هم در هر شهری که پیامبر هشداردهندهای فرستادیم، مرفّهان بیدردش اینطور میگفتند: «دیدیم که پدرانمان دنبال آیینی هستند. خب ما هم دنبالشان راه افتادیم!» 23
پیامبرشان میگفت: «حتی اگر برایتان آیینی هدایتبخشتر از آیین تقلیدیِ پدرانتان آورده باشم؟!» مرفّهان بیدرد میگفتند: «دینی را که مأمور رساندنش هستید، ما باور نمیکنیم.» 24
پس، از آنها انتقام گرفتیم. ببین آخرعاقبتِ کسانی که آیههای خدا را دروغ دانستند، چه شد! 25
اینطور بود که ابراهیم به عمو و قومش گفت: «من دیگر به بتهایتان کاری ندارم 26
و سروکارم تنها با کسی است که مرا آفریده و خودش دستم را میگیرد.» 27
خدا هم یکتاپرستی را در نسل او ادامه داد؛ بهامید اینکه همۀ آنها بهطرف خدا رو بیاورند. 28
بتپرستهای مکه و پدران بیدینشان را غرقِ نازونعمت کردم تا بالاخره پیامبری باصراحت، بههمراه قرآن برای راهنماییشان ظهور کرد. 29
وقتی قرآن به دستشان رسید، گفتند: «اینها حرفهای سحرآمیز است! ما که باورش نمیکنیم.» 30
و بهانه آوردند: «اصلاً این قرآن چرا بر یکی از بزرگان مکه یا طائف فرستاده نشده است؟!» 31
مگر این رحمت خدا را آنها تقسیم میکنند؟! حتی آنچه برای گذراندن زندگی دنیاییشان لازم دارند، ما میانشان پخش میکنیم و با استعدادهای مختلف، بر همدیگر برتریشان میدهیم تا از خدمات متقابلِ یکدیگر استفاده کنند. البته آن رحمت خدا از مال و مقامی که بهدست میآورند، بهتر است. 32
اگر بنا نبود که همه بهقدر تلاش خودشان از دنیا برخوردار شوند، سقف خانۀ بیدینها رااز طلا و نقره میساختیم، با بهارخوابهایی باشکوه که آنها از بالایش خودنمایی بکنند. 33
برای خانههایشان درهای متعددی میگذاشتیم و تختهایی مجلل که بر آنها لَم بدهند. 34
البته همۀ اینها خوشیهای زندگی دنیاست و حال آنکه از نظر خدا، خوشیهای آخرت برای خودمراقبان است. 35
آنهایی که از یاد خدای رحمان چشم میپوشند، شیطانهایی را مأمورشان میکنیم تا همنشینشان باشند. 36
آن شیطانها از راه خدا بازشان میدارند؛ درحالیکه آنها خیال میکنند در راه درستاند! 37
قیامت که پیشمان بیایند، به آن شیطانها میگویند: «ایکاش بین ما و شما از شرق تا غرب عالم فاصله بود. بد همنشینهایی بودید!» 38
این حرفها امروز دیگر بهدردتان نمیخورد؛ چون در دنیا بد کردید. هر دو گروه در عذابکشیدن، مشترکید. 39
پیامبر! مگر میتوانی به گوش جماعتی که خودشان را به کری زدهاند، حرفی فرو کنی؟! یا به جماعتی که خودشان را به کوری زدهاند، راهی نشان دهی و کلاً آنهایی را که غرق گمراهیاند، متوجه کنی؟! 40
اگر تو را از دنیا ببریم، حتماً از آنها انتقام میگیریم 41
و اگر هم، قبل از مرگت، عذابی را نشانت بدهیم که به آنها وعده دادهایم، درهرحال ما بر آنها کاملاً مسلّطیم. 42
پس به آنچه به تو وحی شده است، مقیّد باش که تو در راه درستی هستی. 43
این قرآن مایۀ یادآوری است، هم برای تو و هم برای قومت. دربارۀ پایبندی به آن بالاخره بازخواست خواهید شد. 44
ازپیروان پیامبرانِ قبل از خودت بپرس که مگر بهجای خدای رحمان معبودهایی تعیین کرده بودیم که پرستش بشوند؟! 45
موسی را با معجزههایمان برای راهنمایی فرعون و نزدیکانش فرستادیم. گفت: «من فرستادۀ صاحب جهانیانم.» 46
بهمحض اینکه موسی چند معجزۀ ما را برایشان بهنمایش گذاشت، آنها را بهمسخره گرفتند!{مارشدن چوبدستی و درخشانشدن دست.}47
هر معجزهای نشانشان دادیم، یکی از دیگری بزرگتر بود. آخرکار، به انواع عذاب گرفتارشان کردیم؛ شاید بهراه بیایند!1- {معجزه هایی که نشانشان میداد، خشکسالى و کمبود شدید محصولات کشاورزی بود.} 2- {انواع عذاب از این قرار بود. طوفان، ملخ، شپشک، قورباغه و خون.}48
هر بار که یکی از آن عذابها سرشان میآمد، دست به دامن موسی میشدند: «ای جادوگر بزرگ! به پیامبریات قسم، از خدایت نجاتمان را بخواه. آنوقت، ما حتماً به راه میآییم!» 49
اما همینکه شرّ عذاب را از سرشان کم میکردیم، باز عهد میشکستند! 50
فرعون به قوم خود پیام داد: «مردم! مگر حکومت مصر مال من نیست؟ مگر این نهرهای جداشده از رود نیل که از جلوی کاخهایم روان است، مال من نیست؟ آیا واقعاً نمیبینید؟! 51
حالا، من بهتر از این شخص بیسروپا نیستم که لکنت زبان هم دارد؟! {بهدلیل آیۀ 34 سورۀ قصص (ص389)، حضرت موسی(ع) لکنتزبان جدی نداشته است. بهفرضِ داشتن لکنتزبان هم، پیش از اعزام به دربار فرعون، خدا این عیب را برطرف کرده است.} 52
چرا دستبندهای طلا به دستش آویزان نکردهاند؟! چرا فرشتگان، همراهش نیامدهاند؟!» 53
فرعون قومش را شستوشوی مغزی داد! در نتیجه، مطیع بیچونوچرای او شدند. آنها جماعتِ منحرفی بودند. 54
وقتی ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتیم؛ اینطورکه همه را غرق کردیم 55
و آنها را پیشقدمِ جهنم کردیم و عبرتی برای آیندگان. 56
بتپرستهای مکه، بهمحض اینکه یادی از عیسیبنمریم بهمیان آمد، با هوچیگری به آن اعتراض کردند 57
و گفتند: «بتهای ما برای پرستش بهترند یا عیسی که میگویند خداست؟!» این حرف را زدند، فقط برای چونوچراکردن با تو! اصلاً آنها مردمی کینهتوزند! 58
عیسی فقط بندهای بود که به او نعمت پیامبری دادیم و او را نشانهای کردیم تا حق را برای بنیاسرائیل بگوییم. 59
اگر از شما هم عدهای را لایق میدانستیم، مثل عیسی در زمین فرشتهصفتشان میکردیم که نمایندۀ ما باشند. 60
عیسی، با تولد ویژهاش و زندهکردن مردگان، نشانهای بر امکان قیامت است. پس مبادا در قیامت شک کنید. دنبال من بیایید که راه درست همین است. 61
نکند شیطان مانعتان از رفتنِ این راه شود که او دشمن علنیِ شماست. 62
وقتی عیسی معجزههایی واضح آورد، گفت: «من برایتان حکمت آوردهام و آمدهام تا بعضی چیزهایی را که سرش اختلاف دارید، برایتان روشن کنم. در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید و از من الگو بگیرید.{قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرتهای راهگشا، بهخاطر «محکم»بودنشان با نام «حکمت» یاد میکند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و بهویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی بهسبک دین، نکشتن انسان های بیگناه، پرداختن به یتیمان و... .} 63
در حقیقت، فقط خدا صاحباختیار من و شماست: او را بپرستید که راه درست همین است.» 64
باوجود این صراحت کلام عیسی، بعدها خیلی از فرقههای مسیحی دربارهاش اختلافنظر کردند. وای بر آنها برای عذاب روزی دردناک؛ چون دراینباره تحریف و بزرگنمایی کردند! 65
آیا چشمبهراهِ چیزی جز قیامتاند که در اوج غفلت، یکدفعه سراغشان میآید؟! 66
دوستان هم، در آن روز، دشمن هماند! مگر خودمراقبان. 67
خدا به خودمراقبان خطاب میکند: «بندگانم! امروز نه ترسی بر شما غلبه میکند و نه غصه میخورید...» 68
همان کسانی که به آیههای ما ایمان آوردند و تسلیم محض دستورهای ما بودند. 69
«... شما و همسرانتان داخل بهشت شوید، درحالیکه از خوشی در پوست خود نمیگنجید.» 70
با ظرفهایی زرین و جامهایی بلورین دورشان میگردند، لبریز از خوردنی و نوشیدنی. در آنجا هرچه دل بخواهد و دیده خوشش بیاید، مهیاست. شما در آنجا ماندنی هستید. 71
این همان بهشتی است که برایتان یادگار مانده است، در عوضِ کارهایی که میکردید. 72
برایتان در آنجا میوههای فراوانی است که از آن نوش جان میکنید. 73
در مقابل، گناهکارها در عذاب جهنم ماندنیاند. 74
عذابشان سبک نمیشود و در آنجا سرخوردهاند! 75
در واقع، ما به آنها بد نکردیم؛ بلکه آنها خودشان به خود بد کردند. 76
فریاد میزنند: «نگهبان! بگو خدا دیگر کارمان را یکسره کند!» میگوید: «مرگ، بیمرگ! شما اینجا مقیمید!» 77
یقیناً حق را برای شما انسانها آورده بودیم؛ ولی بیشترتان چشم دیدن حق را نداشتید. 78
آیا آنها بر کارهایشان اصرار دارند؟! خب، پس ما هم بر کار خودمان اصرار داریم! 79
خیال میکنند ما رازها و حرفهای درگوشیشان را نمیشنویم؟! چرا! فرشتگان ما هم پیش آنهایند و مینویسند. 80
بگو: «اگر خدای رحمان فرزندی داشت، اولین عبادتکنندۀ فرزندش خودم بودم!» 81
خدای آسمانها و زمین، خدایی که فرمانرواییِ جهان دست اوست، بهدور است از توصیفهایی که میکنند. 82
بگذار در افکار پوچشان غوطهور باشند و به دنیای مادیشان سرگرم بمانند تا بالاخره با روز موعود روبهرو شوند. 83
اوست که در آسمان، خداست و در زمین، خداست و هماوست کاردرست دانا. 84
پربرکت است کسی که فرمانرواییِ آسمانها و زمین و آنچه میانشان است، فقط مال اوست. زمان قیامت را فقط او میداند و سرانجام فقط بهسوی او برِتان میگردانند. 85
کسانی که بتپرستها بهجای خدا صدایشان میزنند، اختیار شفاعت ندارند. فقط کسانی میتوانند شفاعت کنند که به یکتاییِ او معترفاند و میدانند او به شفاعت چه کسی راضی است. 86
اگر از بتپرستها بپرسی: «چه کسی شما را آفریده؟» حتماً میگویند: «خدا.» پس چطور از بندگیاش به انحراف کشیده میشوند 87
و از این شکایت پیامبر غافلاند: «خدایا، اینها جماعتیاند که ایمان نمیآورند»؟! 88
فعلاً دست از سرشان بردار و خداحافظی کن. بالاخره خواهند فهمید! 89
سوره دخان
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
به خود این کتاب روشنگر قسم 2
که ما آن را در شب مبارک قدر فرستادیم. البته ما همیشه هشداردهنده بودهایم! 3
همه چیز بهصورت کلی در علم غیب الهی هست؛ ولی در این شب، جزئیات مشخص میشود. 4
قطعاً انجام این کارها بهفرمان ماست و همه چیز را ما میفرستیم. 5 اینها همه لطفی از طرف خدای توست؛ زیرا فقط اوست شنوای دعاها و دانای نیازها. 6
همان صاحب آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست. البته اگر یقین پیدا میکنید! 7
معبودی جز او نیست. به دنیا میآورد و از دنیا میبرد؛ همانکه صاحباختیار شما و اجداد شماست. 8
افسوس که بتپرستها با ایجاد شکوشبهه، حقایق را به بازی میگیرند. 9
ای پیامبر، منتظر روزی باش که آسمان، دودی غلیظ و خفهکننده بهوجود بیاورد 10
که همۀ مردم را فرا بگیرد. این همان عذاب زجرآور است!{این دود غلیظ که در آخرالزمان آسمان را فرامیگیرد و یکی از علائم شروع قیامت است، چیست و چطور پدید مىآید؟ در آیههای دیگر قرآن، مطلب خاصّی دربارهاش نیامده است و در روایتها هم مطلب مستند و شفافی بهچشم نمیخورد. میشود گفت که متن این آیه بهترین دلیل است برای اینکه قرآن قصد داشته دراینباره سربسته سخن بگوید. این آیه مثل آیۀ 82 سورۀ نمل (ص384)، یکی از آیههای پُر رمز و راز قرآن بهشمار میرود.} 11
بتپرستها التماس میکنند: «خدایا، شرّ این عذاب را از سرمان کم کن که ما ایمان خواهیم آورد.» 12
چطور حالا از خواب بیدار شدند با آنکه قبلاً پیامبری باصراحت، سراغشان آمده بود؟! 13
آنها از پیامبرشان سرپیچی کردند. برخی میگفتند دیوانه است و برخی میگفتند این حرفها را یادش دادهاند! 14
بههرحال، ما شرّ عذاب را برای مدت کمی برمیداریم؛ ولی در قیامت دوباره با آن روبهرو میشوید؛ 15
روزی که به سختترین روش عذاب میکنیم. بله، ما انتقام میگیریم. 16
قبل از آنها هم فرعونیان را با فرستادن پیامبری بزرگوار همچون موسی امتحان کردیم. 17
موسی گفت: «یوغ بردگی از گردن بندگان خدا بردارید و آزادشان کنید و امورشان را به من واگذارید؛ زیرا من فرستادهای قابلاعتمادم. 18
مبادا با انکار پیامبریام، در برابر خدا گردنکشی کنید؛ زیرا برایتان معجزهها و دلیلهای آشکاری آوردهام. 19
از اینکه به من بیاعتنایی و اهانت کنید، به صاحباختیار خودم و شما پناه میبرم. 20
اگر به من ایمان نمیآورید، لااقل دست از سرم بردارید.» 21
بعد از آنکه حرف موسی به گوششان فرو نرفت، خدا را صدا زد: «اینها گروهی گناهکارند و مستحق عذاب.» 22
خدا فرمود: «بندگانم را شبانه از شهر خارج کن؛ چون تحت تعقیب هستید. 23
از دریای شکافتهشده که رد شدی، آن را بهحال خودش بگذار. قرار است فرعونیان در آن غرق شوند.» 24
چه باغهای پردرخت و چشمهسارهای پرآب و مزارع سرسبز و اقامتگاههای اشرافی که از خود بهجا نگذاشتند 25و26
و چه نازونعمتی که در آن خوش نبودند! 27
چنین شد عاقبتشان! ما هم آنهمه امکانات را به گروهی دیگر واگذاشتیم. 28
نه آسمان بهحالشان گریه کرد و نه زمین! هیچ مهلتی هم به آنها داده نشد! 29
حقیقتاً بنیاسرائیل را از شکنجههای خفتبار فرعون نجات دادیم. فرعون واقعاً قلدر و متجاوز بود. 30و31
با آگاهی از لیاقتهای بنیاسرائیل، آنها را بر مردم زمانِ خود برتری دادیم. 32
معجزههایی نیز برایشان فرستادیم که با امتحانهایی سخت همراه بود. 33
بتپرستهای مکه میگویند: 34
«بعدِ مردنمان هیچ خبری نیست. یک بار میمیریم و تمام. اصلاً بعد از مردن زنده نمیشویم. 35
اگر راست میگویید، پدران مردۀ ما را زنده کنید!» 36
بتپرستهای مکه برترند یا قوم تُبَّع و اقوامی که قبل از آنها بودند؟! همه را نابود کردیم؛ چون گناهکار بودند.{«تُبَّع» یکى از پادشاهان حقجوی یمن بود. او مردی درستکار بود؛ ولی مردم زمان او در نتیجۀ طغیان و سرکشی به عذاب الهی گرفتار شدند.} 37
آسمانها و زمین را و آنچه میان آنهاست، از سرِ بیکاری نیافریدهایم که حسابوکتاب و معادی در کار نباشد. 38
آسمانها و زمین را فقط بر اساس حکمت آفریدهایم؛ هرچند بیشتر بتپرستها نمیفهمند. 39
بهیقین، روز قیامت و داوری روز قرار ما با همۀ آنهاست؛ 40
همان روزی که اصلاً کسی بهدرد کسی نمیخورد و هیچ کمکی به آنها نمیشود، 41
مگر به کسی که خدا به او رحم کند؛ چون فقط خداست شکستناپذیرِ مهربان. 42
در آن روز، درخت زقّوم خوراک هر سهلانگاری است 43و44
که وقتی خورده شود، مثل فلز مذاب و آب جوش، در شکمها غُل میزند!{زقوم به احتمالی نام میوه درختی است به نام استن که بسیار زشت و تلخ و بدبو است.} 45و46
خدا به مأموران جهنم فرمان میدهد: «این سهلانگار را بگیرید و کشانکشان به وسط جهنم ببرید. 47
آنوقت، بر سرش مواد مذاب بریزید 48
و به طعنه به او بگویید: ’بچش که تو عزیز و گرامی هستی!‘ 49
اینها همان چیزهایی است که امثال تو در آنها شکوشبهه میکردید.» 50
در مقابل، خودمراقبان در جایگاهی امن و آسودهاند. 51
در باغهایی پردرخت و کنار چشمهها روبهروی هم نشستهاند و لباسهای ابریشمیِ نرمونازک پوشیدهاند. 52و53
این است زندگی بهشتیان! همسرانی زیباچشم را نیز همنشینشان کردهایم! 54
آنجا هر میوهای را که بابِ میلشان باشد، سفارش میدهند، بیآنکه برایشان ضرری داشته باشد. 55
آنجا هرگز مرگ را نمیچشند. فقط یکبار، آنهم در دنیا، مرگ را چشیدهاند. از همه مهمتر، خدا از عذاب سوزان جهنم حفظشان میکند. 56
اینها همه لطف خداست. بله، این است آن کامیابی بزرگ! 57
خلاصه اینکه برای فهم سادهتر قرآن، آن را به زبان خودت یعنی عربی فرستادیم تا بهخود بیایند؛ 58
ولی فایدهای نداشت. پس چشمبهراه عذابشان باش که آنها خودشان هم چشمبهراه عذاباند! 59
سوره جاثیه
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
این کتاب فرستادۀ خدای شکستناپذیرِ کاردرست است. 2
در وجود آسمانها و زمین نشانههایی از یکتاییِ خدا برای مؤمنان است. 3
در آفرینش شما و گونههای جانوری که خدا در زمین پراکنده است هم نشانههایی از یکتاییِ خدا برای گروهی است که یقین پیدا میکنند. 4
هم در رفتوآمد شبوروز، هم در برفوبارانی که خدا از آسمان میفرستد تا بهبرکتش، زمین را بعد از مردنش زنده کند و هم در گردش بادها، نشانههایی از یکتاییِ خدا برای مردمی است که عقلشان را بهکار میاندازند. 5
همۀ این نشانهها را بهدرستی و با دقت برای تو شرح میدهیم. واقعاً بتپرستها جز خدا و آیههایش چه چیزی را باور میکنند؟! 6
وای بر هر دروغباف سهلانگاری که آیههای خدا برایش خوانده میشود و میشنود؛ ولی متکبرانه در برابرشان پافشاری میکند؛ انگار که اصلاً آنها را نشنیده است! به او مژدۀ عذابی زجرآور بده! 7و8
وقتی به چیزی از آیههایمان علم پیدا کند، آیههایمان را بهمسخره میگیرد.عذابی خفتبار نصیب چنین افراد میشود 9
و در مقابلشان جهنم است. نه مالومقامی که بهدست آوردهاند بهدردشان میخورد، نه آنهایی که بهجای خدا کسوکار خود گرفتهاند. عذابی بیاندازه هم در انتظار آنهاست! 10
قرآن، سراسر هدایت است؛ ولی عذابی زجرآور نصیب آنهایی میشود که آیههای خدا را انکار میکنند. البته این عذاب در کارهای زشتشان ریشه دارد. 11
خدا دریاها را به خدمتتان درآورده است تا کشتیها بهخواست او در آن حرکت کنند و بتوانید از نعمتهای بیش از اندازۀ او بهرهمند شوید و تا شکر کنید. 12
او همۀ مخلوقاتش را در آسمانها و زمین به خدمتتان درآورده است. در این کار، نشانههایی از یکتاییِ خداست برای مردمی که فکرشان را بهکار میاندازند. 13
کسانی هستند که انتظار ندارند روزهای سرنوشتساز سر برسد. به مسلمانان سفارش کن که فعلاً از بدرفتاریهای این جماعت چشم بپوشند. خدا خودش در فرصت مناسب، آنها را بهسزای کارهای زشتشان میرساند.{برخی روزهای سرنوشتساز عبارت است از: روز پیروزی مسلمانان و شکست دشمنان، روز نزول عذاب الهی، روز ظهور یک پیامبر، روز هلاکت یک طاغوت گردنکش، روز قیامت... . خلاصه، هر روزی که حق و عدالتى برپا و ظلم و بدعتى سرکوب شود، روز ویژۀ خداست.} 14
هرکه خوبی کند، به خودش سود میرساند و هرکه بدی کند، به خودش ضرر میزند. بعد، فقط بهسوی صاحباختیارتان برِتان میگردانند. 15
به بنیاسرائیل، کتاب آسمانی و سِمت رهبری و پیامبری دادیم، خوراکیهای پاکوپاکیزه روزیشان کردیم، آنان را از مردم زمانِ خودشان برتر ساختیم 16
و دلایل و معجزاتی روشن هم در اثبات حقانیت دینشان به آنها عطا کردیم؛ ولی فقط عالمان زیادهخواه در معارف دینی اختلافنظر ایجاد کردند. خدا روز قیامت، در هر چیزی که سرش اختلاف داشتند، بینشان داوری میکند. 17
بعد از سپریشدن دورۀ آن دین، اسلام را به تو دادیم. بنابراین دنبالهروِ آن باش و تابع میل افراد نادان نباش؛ 18
زیرا آنها هیچ از خدا بىنیازت نمىکنند. چنین بدکارهایی فقط دوست و دلسوز همدیگرند. بهیقین خدا همهکارۀ خودمراقبان است. 19
در واقع، قرآن زمینهساز فهم درست برای همگان است و راهنمایی و رحمتی ویژه برای گروهی که یقین پیدا میکنند. 20
آیا زشتکارها خیال میکنند که آنها را با مؤمنان درستکار یکی میکنیم؟ بهطوریکه زندگی و مرگشان مثل زندگی و مرگ درستکاران باشد؟! بد قضاوتی میکنند! 21
خدا آسمانها و زمین را بر اساس حکمت آفرید تا تکتک افراد بیآنکه به آنها ستم شود، به جزای کارهایشان برسند. 22
نظرت چیست دربارۀ کسانی که هواپرستاند، آگاهانه حقکشی میکنند، خدا هم بهحال خودشان رهایشان کرده، مُهر بدبختی بر گوش و قلبشان زده و پردۀ غفلتی بر چشمانشان کشیده است؟! جز خدا چه کسی دستشان را میگیرد؟! پس چرا بهخودتان نمیآیید؟! 23
ادعا میکنند: «جز همین زندگی دنیاییِ ما خبری نیست! گروهی از ما میمیریم و گروهی به دنیا میآییم و فقط گردش روزگار است که ما را به کام مرگ میکشاند!»
آنها دلیل محکمی برای ادعایشان ندارند و فقط حدس و گمان میزنند. 24
وقتی آیههای روشنگر ما را دربارۀ معاد برایشان میخوانند، دلیلی در برابرش ندارند. فقط میگویند: «اگر راست میگویید، پدران مردۀ ما را زنده کنید.» 25
بگو: «خدا شما را به دنیا میآورد و از دنیا میبرد. بعد، روز قیامت حتماً جمعتان میکند که جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست؛ زیرا فرمانروایی آسمانها و زمین فقط در اختیار خداست؛ هرچند بیشتر مردم این حقایق را نمیدانند.»روزی که قیامت برپا شود، اهل باطل سرمایۀ عمرشان را بربادرفته میبینند! 26و27
در آن روز، همۀ گروهها را زانوزده میبینی! بله، همۀ گروهها را برای گرفتن کارنامه صدا میزنند. به آنها میگویند: «امروز فقط با همان کارهایی مجازات میشوید که دائم مشغولش بودید.» 28
کارنامۀ شما، نوشتۀ ماست که بهدرستی برضدّ شما سخن میگوید؛ زیرا ما کارهایتان را از روی لوح محفوظ بازنویسی میکردهایم.{این کتاب مانند کتابهای رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکتهای آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّالکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیههای دیگر آمدهاند} 29
خدا، مؤمنان درستکار را مشمول لطف خودش میکند. این است آن کامیابی درخشان! 30
اما بیدینها؛ به آنها میگویم: «مگر نه این بود که آیههایم را برایتان میخواندند؛ ولی متکبرانه آنها را نمیپذیرفتید؟! شما جماعتی گناهکار بودید. 31
وقتی گفته میشد: ’وعدۀ خدا در برپایی قیامت، حق است و جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست‘ بهمسخره میگفتید: ’قیامت دیگر چیست؟! شاید برپا شود؛ ولی بههیچوجه به آن یقین پیدا نمیکنیم.‘» 32
حالا حقیقت کارهای زشتشان رو شده است و همان عذابهایی به جانشان میافتد که مسخرهاش میکردند. 33
به آنها میگویند: «امروز فراموشتان میکنیم، همانطورکه دیدار امروزتان را به بادِ فراموشی سپرده بودید. جایگاهتان آتش است و دیگر هیچ یاوری ندارید.» 34
این عذابها به این خاطر است که آیههای خدا را بهمسخره میگرفتید و زندگی دنیا و زرقوبرقش فریبتان داد. امروز نه از جهنم بیرونشان میآورند، نه اجازه میدهند گذشته را جبران کنند. 35
پس خدا را سپاس که صاحباختیار آسمانها و زمین و صاحباختیار جهانیان است. 36
برای اوست سلطنت آسمانها و زمین و فقط اوست شکستناپذیرِ کاردرست. 37
جزء بیست و پنجم شامل آیات 47 فصلت تا آخر، شوری، زخرف، دخان جاثیه می باشد.
آگاهی از لحظۀ وقوع قیامت در انحصار اوست. هر میوهای که از شکوفهاش سر در بیاورد و هر مادهای که حامله بشود و بزاید، خدا آن را کاملاً میداند.روزی که خدا از بتپرستها میپرسد: «کجایند بتهایی که بهجای من میپرستیدید؟!» میگویند: «به تو اعلام کردیم که هیچ شاهدی برای حرفمان نداریم!» 47
بتهایی که میپرستیدند، از جلوی چشم آنها غیبشان میزند و بتپرستها خیال میکنند که دیگر راه پسوپیشی ندارند! 48
انسان از دنیاخواهی خسته نمیشود؛ ولی اگر مصیبتی برایش پیش بیاید، مأیوس و سرخورده میشود! 49
اگر بعد از مصیبتی که برایش پیش آمده، گوشهای از رحمتمان را به او بچشانیم، حتماً میگوید: «این حق من است! فکر هم نمیکنم که اصلاً قیامتی در کار باشد. بهفرض هم بهطرف خدا بَرم گردانند، موقعیتم پیش او بهتر خواهد بود!» ما حتماً بیدینها را از رفتار خودشان باخبر میکنیم و از عذابی نفسگیر به آنها میچشانیم. 50
وقتی چنین انسانی را از نعمت مادی برخوردار کنیم، رو برمیگرداند و دور میشود. وقتی هم مصیبتی برایش پیش بیاید، مُدام بیتابی میکند! 51
بپرس: «بهنظر شما اگر این قرآن از طرف خدا باشد و شما انکارش کرده باشید، چه کسی گمراهتر از مثل شمایی است که اینقدر از واقع دورید؟!» 52
آیهها و نشانههایمان را در گوشهوکنار جهان و در جانهایشان به آنان نشان میدهیم تا برایشان روشن شود که خدا حق است. برای اثبات حقانیت خدا، همین کافی نیست که او برای هر مخلوقی مشهود است؟ 53
بدانید بتپرستها دربارۀ ملاقات با خدا همیشه مشکوکاند! بدانید که خدا به هر چیزی احاطه دارد! 54
سوره شوری
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
عین، سین، قاف. 2
خدای شکستناپذیرِ کاردرست، مثل وحیکردن این سوره، به تو و به پیامبران قبل از تو وحی کرده و میکند. 3
آنچه در آسمانها و زمین است، فقط مال اوست و او بلندمرتبۀ بزرگ است. 4
از عظمت عبور وحی، کم مانده که آسمانها یکی پس از دیگری بههم بریزند! از اینکه خدا برنامۀ زندگی برای مردم میفرستد، فرشتگان از سرِ سپاس به پاکی یادش میکنند و برای عملکنندگان به آن در دنیا، آمرزش میطلبند. هان! فقط خدا آمرزندۀ مهربان است. 5
کسانی که بهجای او کسوکاری برای خود میگیرند، خدا مراقب رفتارشان هست. تو همهکارهشان نیستی تا بهزور بهراهشان بیاوری. 6
بله، قرآن را به زبان رسای عربی فرستادیم تا مردم مکه و ساکنان اطرافش را هشدار بدهی و بترسانی از روز جمعشدنِ همگان که جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست. عدهای در بهشتِ سرسبزند و عدهای در جهنمِ سوزان. 7
اگر خدا میخواست، بهزور همۀ انسانها را گروهی یکپارچه میکرد، بیهیچ اختلافی! ولی خدا هرکه را لایق بداند، مشمول لطف خودش میکند و بدکارهای نالایق یار و یاوری ندارند. 8
آیا بهجای خدا کسوکاری برای خود انتخاب میکنند؟! با آنکه تنها او همهکاره است و اوست که مردهها را زنده میکند و او از عهدۀ هر کاری برمیآید. 9
در هر چیزی که سرش اختلاف دارید، داوریاش با خداست. بگو: «این است خدایی که صاحباختیار من است. فقط بر او توکل کردهام و به درگاهش رو میآورم.» 10
او پدیدآورندۀ آسمانها و زمین است. برای شما از نوع خودتان همسرانی قرار داده است و چهارپایان را بهصورت نر و ماده آفریده است تا نسل شما و چهارپایان را از این راه گسترش دهد. چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست. 11
کلیدهای گنجهای آسمانها و زمین دست اوست. روزیِ هرکه را صلاح بداند، زیاد و کم میکند. آخر، او هر چیزی را میداند. 12
خدا برای شما مسلمانان همان برنامهای را در زندگی مشخص کرد که به نوح سفارش کرده بود؛ یعنی همانی که به تو وحی کردیم و همانی که به ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کردیم: دین را کامل اجرا کنید و با آن برخوردِ گزینشی نکنید!البته برای بتپرستها گران تمام میشود قبول چنین برنامهای که به آن دعوتشان میکنی. خدا هرکه را لایق بداند، بهطرف آن متمایل میکند و دست کسی را میگیرد که بهطرف او رو میآورد. 13
ولی عالمان زیادهخواه اختلافنظر را در معارف دین باب کردند. اگر خدا مقدّر نکرده بود که مدتی معیّن در زمین زندگی کنند، کارشان یکسره میشد. آیندگانی هم که کتابهای آسمانی در میانشان بهیادگار گذاشته شد، دربارهاش بدجوری شک کردند. 14
دین کامل به تو دادیم؛ پس مردم را دعوت کن و همانطورکه مأموریت یافتهای، ثابتقدم باش و تابع میل آنها نباش.بگو: «ایمان دارم به هر کتابی که خدا فرستاده است و مأموریت دارم که بینتان بهعدالت رفتار کنم؛ چون خدا صاحباختیار ما و شماست. کارهای ما برای خودمان است و کارهای شما برای خودتان. اصلاً بحثی نداریم! قیامت که بیاید، خدا همهمان را برای داوری جمع میکند و به او ختم میشود آخرعاقبتِ همه.» 15
بیشترِ مردم با سرشت خودشان دعوت خدا را پذیرفتهاند؛ پس بتپرستهایی که دربارۀ خدا چونوچرا میکنند، دلیلشان از نظر خدا سست است، گرفتار خشمِ اویند و عذابی شدید نصیبشان میشود. 16
خداست که قرآن را حسابشده و هدفدار فرستاد و دین را هم که معیار سنجش است. تو چه میدانی؟ شاید قیامت نزدیک باشد! 17
کسانی که اعتقادی به قیامت ندارند، عجولانه میخواهند بیاید! ولی کسانی که به آن معتقدند، از تصورِ آمدنش هم در بیم و امیدند و میدانند که قیامت حق است. بدانید کسانی که دربارۀ قیامت جرّوبحث میکنند، در نهایتِ گمراهیاند! 18
خدا در کار بندگانش نکتهسنج است. به هرکه صلاح بداند، روزی میدهد. او نیرومندِ شکستناپذیر است. 19
هرکه خواهان نتیجۀ کارهایش در آخرت باشد، نتیجۀ کارهایش را برایش بیشتر هم میکنیم. هرکه هم خواهان نتیجۀ کارهایش در همین دنیا باشد، بهاندازهای که صلاح بدانیم به او میدهیم و دیگر در آخرت نصیبی ندارد. 20
مگر معبودهایی سراغ دارند که بیاجازۀ خدا دینی برایشان آورده باشند؟! اگر مقدّر نبود که برای مدتی در زمین زندگی کنند، عذاب الهی بر آنها حتمی میشد. البته در آخرت عذابی زجرآور در انتظارشان است. 21
روز قیامت، چنین بدکارهایی را میبینی که هراساناند از نتایج کارهایشان و بالاخره هم آن نتایج برایشان اتفاق خواهد افتاد! ولی مؤمنان درستکار در باغهای سرسبز بهشت جای دارند و برایشان هرچه دلشان بخواهد، پیش خدا آماده است. اینها همه لطف ویژۀ خداست. 22
این همان چیزی است که خدا به بندگان مؤمن و درستکارِ خودش مژده داده است. بگو: «برای راهنماییتان مزدی از شما نمیخواهم، مگر دوستیِ اهلبیتم که آنهم بهنفع خودتان است. هرکه قدم خیری در این راه بردارد، ثوابش را برایش بیشتر میکنیم. بله، خدا آمرزنده و قدرشناس است.» 23
منافقها میگویند: «او با سفارش به دوستیِ اهلبیتش، به خدا دروغ بسته است!»اگر خدا خطایی از تو میدید، با ارادهاش بر دلت مُهر بدبختی میزد. خدا با وحی خودش باطل را محو و حق را پابرجا میکند؛ زیرا او میداند هرچه را در دلها میگذرد. 24
اوست که توبه را از بندگانش میپذیرد و از گناهانشان میگذرد. از آنچه میکنید هم باخبر است. 25
عبادت مؤمنان درستکار را میپذیرد. تازه، از سرِ بزرگواریاش آنان را به رشد و تعالی میرساند. عذابی سخت هم در انتظار بیدینهاست. 26
بهفرض، خدا رزقوروزی بندگانش را سرشار کند، آنها در دنیا سرکشی میکنند؛ پس آنقدری که صلاح بداند، میفرستد؛ زیرا او حال بندگانش را میداند و میبیند. 27
اوست که باران رحمتش را، بعد از آنکه مردم از آمدنش ناامید شدهاند، فرو میفرستد و طبیعت را سرسبز و پربار میکند. هماوست که سَروری ستودنی است. 28
از نشانههای اوست آفرینش آسمانها و زمین و گونههای جانوری که در آنها پراکنده است. اینهمه را او هر زمان اراده کند، میتواند یکجا جمع کند!{این آیه فرضیۀ وجود حیات و موجودات زنده را در کرات و کهکشانهای دیگر تأیید میکند} 29
هر مشکلی برایتان پیش بیاید، نتیجۀ کارهای بدِ خودتان است. البته خدا از سرِ خیلی از تقصیراتتان میگذرد. 30
شما هرگز نمیتوانید حریف خدا در زمین شوید و در برابرش هم، یار و یاوری ندارید. 31
از نشانههای او کشتیهای غولپیکر در دریاهاست. 32
اگر بخواهد، بادها را ساکن میکند تا کشتیها بیحرکت روی آب بمانند. در این قدرتنمایی نشانههایی از یکتاییِ خداست، برای هر صبرکنندۀ شکرگزار. 33
یااینکه بهخاطر گناهانشان، کشتیها را غرق میکند تاکسانی که در آیههای ما چونوچرا میکنند، بدانند که راه پسوپیشی ندارند و... . البته ازسرِ خیلی از تقصیر اتشان هم میگذرد. 34و35
آنچه به شما داده شده، خوشیهای زندگی دنیاست؛ و حال آنکه آنچه پیش خداست بهتر است و ماندگارتر برای کسانی که: ایمان بیاورند، به خدا توکل کنند، 36
از سهلانگاریهای فاحش و کارهای زشت کاملاً فاصله بگیرند، وقتی عصبانی شوند بگذرند. 37
دعوت خدا را بپذیرند، نماز را با آدابش بخوانند، در کارها بنایشان مشورت باشد، از آنچه روزیشان کردهایم در راه خدا خرج کنند 38
و وقتی هم به آنان ظلم شود، به دفاع برخیزند. 39
جواب هر بدی عین همان بدی است؛ ولی هرکه از حق خودش بگذرد و صلحوسازش کند، اجرش بهعهدۀ خداست. خدا بدکارها را دوست ندارد. 40
به افراد مظلومی که با مقابلهبهمثل از حق خودشان دفاع میکنند، ایرادی وارد نیست. 41
ایراد فقط متوجه کسانی است که به مردم ظلم میکنند و بهناحق در جامعه زور میگویند. آنها عذابی زجرآور دارند. 42
صدالبته آنان که صبوری و گذشت کنند، این نشانۀ ارادۀ قوی است. 43
کسانی که خدا بهحال خودشان رهایشان کند، جز او دیگر کسوکاری ندارند. در قیامت، این بدکارها را میبینی که با دیدن عذاب، میگویند: «راه برگشتی به دنیا هست؟!» 44
همچنین آنها را میبینی که با خواری و درحالیکه از شدت ترس زیرچشمی نگاه میکنند، دچار آتش میشوند. مؤمنان میگویند: «ورشکستههای واقعی کسانیاند که روز قیامت معلوم میشود به خودشان و خانوادهشان چقدر ضرر زدهاند! بدانید چنین بدکارهایی در عذابی دائمی گرفتارند 45
و در برابر خدا یاوری ندارند که کمکشان کند. اینهایی که خدا بهحال خود رهایشان کرده، هیچ راه چارهای ندارند!» 46
بپذیرید دعوت خدا را، قبل از آنکه روزی فرا برسد که از طرف خدا راه برگشتی برای آن نیست. آن روز نه پناهگاهی دارید و نه جای انکاری! 47
پس اگر رو بگردانند، مسئولیتش با خودشان است؛ تو را نفرستادهایم تا مراقبشان باشی! وظیفهات رساندن پیام الهی است و بس.وقتی از طرف خودمان راحتی و رفاهی به مردم بچشانیم، به آن سرخوش میشوند و اگر در نتیجۀ کارهای زشتشان سختی و بلایی دامنگیرشان شود، کفر میگویند! بله، انسان معمولاً ناشکر است. 48
فرمانرواییِ آسمانها و زمین فقط در اختیار خداست. هرچه بخواهد، میآفریند. به هرکه صلاح بداند، دختر میبخشد و به هرکه صلاح بداند، پسر. 49
یا هم پسر میدهد و هم دختر. هرکه را هم صلاح بداند، بیبچه میگذارد؛ چونکه او دانای تواناست. 50
با هیچ بشری بنا نیست خدا حرف بزند، مگر بهصورت مستقیم و از راه وحی یا بهصورت غیرمستقیم یا اینکه فرستادهای بفرستد و او هرچه خدا بخواهد، بهاجازهاش وحی کند. آخر، او بلندمرتبۀ کاردرست است.{مثل سخنگفتن خدا با موسی(ع) از طریق درخت. } 51
قرآن را اینطور توسط روح خود به تو وحی کردیم. قبلاً نمیدانستی جزئیات معارف قرآن چیست و چطور باید به آن عمل کرد؛ ولی ما آن را روشنیِ راه کردیم که با آن، هریک از بندگانمان را که لایق بدانیم، به مقصد برسانیم. البته تو راه درست زندگی را به همگان نشان میدهی.{موجودی برتر از همۀ فرشتگان.} 52
راه خدایی که آنچه در آسمانها و زمین است، فقط مال اوست. بدانید سرانجامِ همۀ کارها فقط بهسوی اوست. 53
سوره زخرف
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
به همین کتاب روشنگر قسم 2
که ما آن را به زبان رسای عربی فرستادیم تا عقلتان را در فهمش بهکار بیندازید. 3
و قسم که قرآن در کتاب اصلیِ پیش ما، بلندمرتبه و حکمتآموز است.{این کتاب مانند کتابهای رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکتهای آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّالکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیههای دیگر آمدهاند}2- {قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرتهای راهگشا، بهخاطر «محکم» بودنشان با نام «حکمت» یاد میکند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و بهویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی بهسبک دین، نکشتن انسانهای بیگناه، پرداختن به یتیمان و... .} 4
حالا که گوشتان اصلاً بدهکارِ آیههای قرآن نیست، آیا ما هم کلاً آن را به گوشتان نرسانیم؟! 5
چه پیامبران زیادی در میان مردمان گذشته فرستادیم؛ 6 ولی هر پیامبری برای راهنماییشان آمد، بهمسخرهاش گرفتند. 7
خیرهسرتر از بتپرستهای زمان تو را هم نابود کردیم! داستان عبرتانگیزشان در سورههای دیگر گذشت. 8
البته اگر از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است، پاسخ میدهند: «همان شکستناپذیرِ دانا آفریده است.» 9
همانکه زمین را محل آرامشتان کرده و برای رفتوآمدتان، راههای مختلف گذاشته است تا راحت به مقصد برسید. 10
همانکه از آسمان برف و باران کافی میفرستد؛ آنوقت زمینهای مرده را بهبرکتش، حیات دوباره میدهیم. شما هم همینطور از قبرها بیرون آورده میشوید. 11
همانکه همۀ موجودات را نر و ماده آفریده است و از چهارپایان و کشتیها وسایلنقلیه برایتان تدارک دیده است 12
تا سوارشان شوید و بعد ازآنکه خوب جاگیر شدید،نعمتهای خدا را بهیاد آورید و بگویید:«کاردرست است خدایی که اینها رادر اختیارمان گذاشت؛ وگرنه ما نمیتوانستیم از آنها استفاده کنیم. 13
دستآخر هم بهسوی خدا برمیگردیم.» 14
بتپرستها فرشتگان را دختران خدا و پارۀ تنش بهحساب میآورند! این انسانها بدجور ناشکرند. 15
خدا، از بین مخلوقاتش، آیا دخترها را برای خودش گذاشته است و امتیازِ داشتن پسرها را به شما داده؟! 16
هر وقت به یکی از آنها خبر دختردارشدن میدهند، یعنی همان نسبتی که او به خدا میدهد، رنگ از رویش میپرد و شروع میکند به خودخوری! 17
آیا دخترها را فرزند خدا میگیرند که معمولاً با علاقه به زر و زیور بزرگ میشوند و در جنگوجدال زودتر شکست میخورند؟! 18
فرشتگانی راکه بندگان خدای رحماناند، زن فرض میکنند؟! مگر وقتِ آفریدن آنها حضور داشتهاند؟! البته حرفهایشان حتماً ثبت میشود ودربارهاش بازخواست میشوند. 19
در توجیه بتپرستیِ خودشان میگویند: «اگر خدای رحمان میخواست، بتها را نمیپرستیدیم!» ولی آنها دلیل معتبری بر ادعایشان ندارند و تنها به حدس و گمان تکیه زدهاند. 20
آیا قبل از قرآن کتابی به آنها دادهایم که به مطالبش استناد میکنند؟! 21
نه! بلکه تمام حرفشان همین است: «دیدیم که پدرانمان دنبال آیینی هستند. با تقلید از روش آنها، خب ما هم در راهِ درستیم!» 22
قبل از تو هم در هر شهری که پیامبر هشداردهندهای فرستادیم، مرفّهان بیدردش اینطور میگفتند: «دیدیم که پدرانمان دنبال آیینی هستند. خب ما هم دنبالشان راه افتادیم!» 23
پیامبرشان میگفت: «حتی اگر برایتان آیینی هدایتبخشتر از آیین تقلیدیِ پدرانتان آورده باشم؟!» مرفّهان بیدرد میگفتند: «دینی را که مأمور رساندنش هستید، ما باور نمیکنیم.» 24
پس، از آنها انتقام گرفتیم. ببین آخرعاقبتِ کسانی که آیههای خدا را دروغ دانستند، چه شد! 25
اینطور بود که ابراهیم به عمو و قومش گفت: «من دیگر به بتهایتان کاری ندارم 26
و سروکارم تنها با کسی است که مرا آفریده و خودش دستم را میگیرد.» 27
خدا هم یکتاپرستی را در نسل او ادامه داد؛ بهامید اینکه همۀ آنها بهطرف خدا رو بیاورند. 28
بتپرستهای مکه و پدران بیدینشان را غرقِ نازونعمت کردم تا بالاخره پیامبری باصراحت، بههمراه قرآن برای راهنماییشان ظهور کرد. 29
وقتی قرآن به دستشان رسید، گفتند: «اینها حرفهای سحرآمیز است! ما که باورش نمیکنیم.» 30
و بهانه آوردند: «اصلاً این قرآن چرا بر یکی از بزرگان مکه یا طائف فرستاده نشده است؟!» 31
مگر این رحمت خدا را آنها تقسیم میکنند؟! حتی آنچه برای گذراندن زندگی دنیاییشان لازم دارند، ما میانشان پخش میکنیم و با استعدادهای مختلف، بر همدیگر برتریشان میدهیم تا از خدمات متقابلِ یکدیگر استفاده کنند. البته آن رحمت خدا از مال و مقامی که بهدست میآورند، بهتر است. 32
اگر بنا نبود که همه بهقدر تلاش خودشان از دنیا برخوردار شوند، سقف خانۀ بیدینها رااز طلا و نقره میساختیم، با بهارخوابهایی باشکوه که آنها از بالایش خودنمایی بکنند. 33
برای خانههایشان درهای متعددی میگذاشتیم و تختهایی مجلل که بر آنها لَم بدهند. 34
البته همۀ اینها خوشیهای زندگی دنیاست و حال آنکه از نظر خدا، خوشیهای آخرت برای خودمراقبان است. 35
آنهایی که از یاد خدای رحمان چشم میپوشند، شیطانهایی را مأمورشان میکنیم تا همنشینشان باشند. 36
آن شیطانها از راه خدا بازشان میدارند؛ درحالیکه آنها خیال میکنند در راه درستاند! 37
قیامت که پیشمان بیایند، به آن شیطانها میگویند: «ایکاش بین ما و شما از شرق تا غرب عالم فاصله بود. بد همنشینهایی بودید!» 38
این حرفها امروز دیگر بهدردتان نمیخورد؛ چون در دنیا بد کردید. هر دو گروه در عذابکشیدن، مشترکید. 39
پیامبر! مگر میتوانی به گوش جماعتی که خودشان را به کری زدهاند، حرفی فرو کنی؟! یا به جماعتی که خودشان را به کوری زدهاند، راهی نشان دهی و کلاً آنهایی را که غرق گمراهیاند، متوجه کنی؟! 40
اگر تو را از دنیا ببریم، حتماً از آنها انتقام میگیریم 41
و اگر هم، قبل از مرگت، عذابی را نشانت بدهیم که به آنها وعده دادهایم، درهرحال ما بر آنها کاملاً مسلّطیم. 42
پس به آنچه به تو وحی شده است، مقیّد باش که تو در راه درستی هستی. 43
این قرآن مایۀ یادآوری است، هم برای تو و هم برای قومت. دربارۀ پایبندی به آن بالاخره بازخواست خواهید شد. 44
ازپیروان پیامبرانِ قبل از خودت بپرس که مگر بهجای خدای رحمان معبودهایی تعیین کرده بودیم که پرستش بشوند؟! 45
موسی را با معجزههایمان برای راهنمایی فرعون و نزدیکانش فرستادیم. گفت: «من فرستادۀ صاحب جهانیانم.» 46
بهمحض اینکه موسی چند معجزۀ ما را برایشان بهنمایش گذاشت، آنها را بهمسخره گرفتند!{مارشدن چوبدستی و درخشانشدن دست.}47
هر معجزهای نشانشان دادیم، یکی از دیگری بزرگتر بود. آخرکار، به انواع عذاب گرفتارشان کردیم؛ شاید بهراه بیایند!1- {معجزه هایی که نشانشان میداد، خشکسالى و کمبود شدید محصولات کشاورزی بود.} 2- {انواع عذاب از این قرار بود. طوفان، ملخ، شپشک، قورباغه و خون.}48
هر بار که یکی از آن عذابها سرشان میآمد، دست به دامن موسی میشدند: «ای جادوگر بزرگ! به پیامبریات قسم، از خدایت نجاتمان را بخواه. آنوقت، ما حتماً به راه میآییم!» 49
اما همینکه شرّ عذاب را از سرشان کم میکردیم، باز عهد میشکستند! 50
فرعون به قوم خود پیام داد: «مردم! مگر حکومت مصر مال من نیست؟ مگر این نهرهای جداشده از رود نیل که از جلوی کاخهایم روان است، مال من نیست؟ آیا واقعاً نمیبینید؟! 51
حالا، من بهتر از این شخص بیسروپا نیستم که لکنت زبان هم دارد؟! {بهدلیل آیۀ 34 سورۀ قصص (ص389)، حضرت موسی(ع) لکنتزبان جدی نداشته است. بهفرضِ داشتن لکنتزبان هم، پیش از اعزام به دربار فرعون، خدا این عیب را برطرف کرده است.} 52
چرا دستبندهای طلا به دستش آویزان نکردهاند؟! چرا فرشتگان، همراهش نیامدهاند؟!» 53
فرعون قومش را شستوشوی مغزی داد! در نتیجه، مطیع بیچونوچرای او شدند. آنها جماعتِ منحرفی بودند. 54
وقتی ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتیم؛ اینطورکه همه را غرق کردیم 55
و آنها را پیشقدمِ جهنم کردیم و عبرتی برای آیندگان. 56
بتپرستهای مکه، بهمحض اینکه یادی از عیسیبنمریم بهمیان آمد، با هوچیگری به آن اعتراض کردند 57
و گفتند: «بتهای ما برای پرستش بهترند یا عیسی که میگویند خداست؟!» این حرف را زدند، فقط برای چونوچراکردن با تو! اصلاً آنها مردمی کینهتوزند! 58
عیسی فقط بندهای بود که به او نعمت پیامبری دادیم و او را نشانهای کردیم تا حق را برای بنیاسرائیل بگوییم. 59
اگر از شما هم عدهای را لایق میدانستیم، مثل عیسی در زمین فرشتهصفتشان میکردیم که نمایندۀ ما باشند. 60
عیسی، با تولد ویژهاش و زندهکردن مردگان، نشانهای بر امکان قیامت است. پس مبادا در قیامت شک کنید. دنبال من بیایید که راه درست همین است. 61
نکند شیطان مانعتان از رفتنِ این راه شود که او دشمن علنیِ شماست. 62
وقتی عیسی معجزههایی واضح آورد، گفت: «من برایتان حکمت آوردهام و آمدهام تا بعضی چیزهایی را که سرش اختلاف دارید، برایتان روشن کنم. در حضور خدا مراقب رفتارتان باشید و از من الگو بگیرید.{قرآن از باورهای عقلی و پندهای اخلاقی و دستورهای فقهی و نیز بصیرتهای راهگشا، بهخاطر «محکم»بودنشان با نام «حکمت» یاد میکند: یکتاپرستی، خوبی به پدر و مادر، رعایت حقوق مردم و بهویژه خویشان، کمک به نیازمندان، پرهیز از اسراف، دوری از بخل، زندگی بهسبک دین، نکشتن انسان های بیگناه، پرداختن به یتیمان و... .} 63
در حقیقت، فقط خدا صاحباختیار من و شماست: او را بپرستید که راه درست همین است.» 64
باوجود این صراحت کلام عیسی، بعدها خیلی از فرقههای مسیحی دربارهاش اختلافنظر کردند. وای بر آنها برای عذاب روزی دردناک؛ چون دراینباره تحریف و بزرگنمایی کردند! 65
آیا چشمبهراهِ چیزی جز قیامتاند که در اوج غفلت، یکدفعه سراغشان میآید؟! 66
دوستان هم، در آن روز، دشمن هماند! مگر خودمراقبان. 67
خدا به خودمراقبان خطاب میکند: «بندگانم! امروز نه ترسی بر شما غلبه میکند و نه غصه میخورید...» 68
همان کسانی که به آیههای ما ایمان آوردند و تسلیم محض دستورهای ما بودند. 69
«... شما و همسرانتان داخل بهشت شوید، درحالیکه از خوشی در پوست خود نمیگنجید.» 70
با ظرفهایی زرین و جامهایی بلورین دورشان میگردند، لبریز از خوردنی و نوشیدنی. در آنجا هرچه دل بخواهد و دیده خوشش بیاید، مهیاست. شما در آنجا ماندنی هستید. 71
این همان بهشتی است که برایتان یادگار مانده است، در عوضِ کارهایی که میکردید. 72
برایتان در آنجا میوههای فراوانی است که از آن نوش جان میکنید. 73
در مقابل، گناهکارها در عذاب جهنم ماندنیاند. 74
عذابشان سبک نمیشود و در آنجا سرخوردهاند! 75
در واقع، ما به آنها بد نکردیم؛ بلکه آنها خودشان به خود بد کردند. 76
فریاد میزنند: «نگهبان! بگو خدا دیگر کارمان را یکسره کند!» میگوید: «مرگ، بیمرگ! شما اینجا مقیمید!» 77
یقیناً حق را برای شما انسانها آورده بودیم؛ ولی بیشترتان چشم دیدن حق را نداشتید. 78
آیا آنها بر کارهایشان اصرار دارند؟! خب، پس ما هم بر کار خودمان اصرار داریم! 79
خیال میکنند ما رازها و حرفهای درگوشیشان را نمیشنویم؟! چرا! فرشتگان ما هم پیش آنهایند و مینویسند. 80
بگو: «اگر خدای رحمان فرزندی داشت، اولین عبادتکنندۀ فرزندش خودم بودم!» 81
خدای آسمانها و زمین، خدایی که فرمانرواییِ جهان دست اوست، بهدور است از توصیفهایی که میکنند. 82
بگذار در افکار پوچشان غوطهور باشند و به دنیای مادیشان سرگرم بمانند تا بالاخره با روز موعود روبهرو شوند. 83
اوست که در آسمان، خداست و در زمین، خداست و هماوست کاردرست دانا. 84
پربرکت است کسی که فرمانرواییِ آسمانها و زمین و آنچه میانشان است، فقط مال اوست. زمان قیامت را فقط او میداند و سرانجام فقط بهسوی او برِتان میگردانند. 85
کسانی که بتپرستها بهجای خدا صدایشان میزنند، اختیار شفاعت ندارند. فقط کسانی میتوانند شفاعت کنند که به یکتاییِ او معترفاند و میدانند او به شفاعت چه کسی راضی است. 86
اگر از بتپرستها بپرسی: «چه کسی شما را آفریده؟» حتماً میگویند: «خدا.» پس چطور از بندگیاش به انحراف کشیده میشوند 87
و از این شکایت پیامبر غافلاند: «خدایا، اینها جماعتیاند که ایمان نمیآورند»؟! 88
فعلاً دست از سرشان بردار و خداحافظی کن. بالاخره خواهند فهمید! 89
سوره دخان
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
به خود این کتاب روشنگر قسم 2
که ما آن را در شب مبارک قدر فرستادیم. البته ما همیشه هشداردهنده بودهایم! 3
همه چیز بهصورت کلی در علم غیب الهی هست؛ ولی در این شب، جزئیات مشخص میشود. 4
قطعاً انجام این کارها بهفرمان ماست و همه چیز را ما میفرستیم. 5 اینها همه لطفی از طرف خدای توست؛ زیرا فقط اوست شنوای دعاها و دانای نیازها. 6
همان صاحب آسمانها و زمین و آنچه میان آنهاست. البته اگر یقین پیدا میکنید! 7
معبودی جز او نیست. به دنیا میآورد و از دنیا میبرد؛ همانکه صاحباختیار شما و اجداد شماست. 8
افسوس که بتپرستها با ایجاد شکوشبهه، حقایق را به بازی میگیرند. 9
ای پیامبر، منتظر روزی باش که آسمان، دودی غلیظ و خفهکننده بهوجود بیاورد 10
که همۀ مردم را فرا بگیرد. این همان عذاب زجرآور است!{این دود غلیظ که در آخرالزمان آسمان را فرامیگیرد و یکی از علائم شروع قیامت است، چیست و چطور پدید مىآید؟ در آیههای دیگر قرآن، مطلب خاصّی دربارهاش نیامده است و در روایتها هم مطلب مستند و شفافی بهچشم نمیخورد. میشود گفت که متن این آیه بهترین دلیل است برای اینکه قرآن قصد داشته دراینباره سربسته سخن بگوید. این آیه مثل آیۀ 82 سورۀ نمل (ص384)، یکی از آیههای پُر رمز و راز قرآن بهشمار میرود.} 11
بتپرستها التماس میکنند: «خدایا، شرّ این عذاب را از سرمان کم کن که ما ایمان خواهیم آورد.» 12
چطور حالا از خواب بیدار شدند با آنکه قبلاً پیامبری باصراحت، سراغشان آمده بود؟! 13
آنها از پیامبرشان سرپیچی کردند. برخی میگفتند دیوانه است و برخی میگفتند این حرفها را یادش دادهاند! 14
بههرحال، ما شرّ عذاب را برای مدت کمی برمیداریم؛ ولی در قیامت دوباره با آن روبهرو میشوید؛ 15
روزی که به سختترین روش عذاب میکنیم. بله، ما انتقام میگیریم. 16
قبل از آنها هم فرعونیان را با فرستادن پیامبری بزرگوار همچون موسی امتحان کردیم. 17
موسی گفت: «یوغ بردگی از گردن بندگان خدا بردارید و آزادشان کنید و امورشان را به من واگذارید؛ زیرا من فرستادهای قابلاعتمادم. 18
مبادا با انکار پیامبریام، در برابر خدا گردنکشی کنید؛ زیرا برایتان معجزهها و دلیلهای آشکاری آوردهام. 19
از اینکه به من بیاعتنایی و اهانت کنید، به صاحباختیار خودم و شما پناه میبرم. 20
اگر به من ایمان نمیآورید، لااقل دست از سرم بردارید.» 21
بعد از آنکه حرف موسی به گوششان فرو نرفت، خدا را صدا زد: «اینها گروهی گناهکارند و مستحق عذاب.» 22
خدا فرمود: «بندگانم را شبانه از شهر خارج کن؛ چون تحت تعقیب هستید. 23
از دریای شکافتهشده که رد شدی، آن را بهحال خودش بگذار. قرار است فرعونیان در آن غرق شوند.» 24
چه باغهای پردرخت و چشمهسارهای پرآب و مزارع سرسبز و اقامتگاههای اشرافی که از خود بهجا نگذاشتند 25و26
و چه نازونعمتی که در آن خوش نبودند! 27
چنین شد عاقبتشان! ما هم آنهمه امکانات را به گروهی دیگر واگذاشتیم. 28
نه آسمان بهحالشان گریه کرد و نه زمین! هیچ مهلتی هم به آنها داده نشد! 29
حقیقتاً بنیاسرائیل را از شکنجههای خفتبار فرعون نجات دادیم. فرعون واقعاً قلدر و متجاوز بود. 30و31
با آگاهی از لیاقتهای بنیاسرائیل، آنها را بر مردم زمانِ خود برتری دادیم. 32
معجزههایی نیز برایشان فرستادیم که با امتحانهایی سخت همراه بود. 33
بتپرستهای مکه میگویند: 34
«بعدِ مردنمان هیچ خبری نیست. یک بار میمیریم و تمام. اصلاً بعد از مردن زنده نمیشویم. 35
اگر راست میگویید، پدران مردۀ ما را زنده کنید!» 36
بتپرستهای مکه برترند یا قوم تُبَّع و اقوامی که قبل از آنها بودند؟! همه را نابود کردیم؛ چون گناهکار بودند.{«تُبَّع» یکى از پادشاهان حقجوی یمن بود. او مردی درستکار بود؛ ولی مردم زمان او در نتیجۀ طغیان و سرکشی به عذاب الهی گرفتار شدند.} 37
آسمانها و زمین را و آنچه میان آنهاست، از سرِ بیکاری نیافریدهایم که حسابوکتاب و معادی در کار نباشد. 38
آسمانها و زمین را فقط بر اساس حکمت آفریدهایم؛ هرچند بیشتر بتپرستها نمیفهمند. 39
بهیقین، روز قیامت و داوری روز قرار ما با همۀ آنهاست؛ 40
همان روزی که اصلاً کسی بهدرد کسی نمیخورد و هیچ کمکی به آنها نمیشود، 41
مگر به کسی که خدا به او رحم کند؛ چون فقط خداست شکستناپذیرِ مهربان. 42
در آن روز، درخت زقّوم خوراک هر سهلانگاری است 43و44
که وقتی خورده شود، مثل فلز مذاب و آب جوش، در شکمها غُل میزند!{زقوم به احتمالی نام میوه درختی است به نام استن که بسیار زشت و تلخ و بدبو است.} 45و46
خدا به مأموران جهنم فرمان میدهد: «این سهلانگار را بگیرید و کشانکشان به وسط جهنم ببرید. 47
آنوقت، بر سرش مواد مذاب بریزید 48
و به طعنه به او بگویید: ’بچش که تو عزیز و گرامی هستی!‘ 49
اینها همان چیزهایی است که امثال تو در آنها شکوشبهه میکردید.» 50
در مقابل، خودمراقبان در جایگاهی امن و آسودهاند. 51
در باغهایی پردرخت و کنار چشمهها روبهروی هم نشستهاند و لباسهای ابریشمیِ نرمونازک پوشیدهاند. 52و53
این است زندگی بهشتیان! همسرانی زیباچشم را نیز همنشینشان کردهایم! 54
آنجا هر میوهای را که بابِ میلشان باشد، سفارش میدهند، بیآنکه برایشان ضرری داشته باشد. 55
آنجا هرگز مرگ را نمیچشند. فقط یکبار، آنهم در دنیا، مرگ را چشیدهاند. از همه مهمتر، خدا از عذاب سوزان جهنم حفظشان میکند. 56
اینها همه لطف خداست. بله، این است آن کامیابی بزرگ! 57
خلاصه اینکه برای فهم سادهتر قرآن، آن را به زبان خودت یعنی عربی فرستادیم تا بهخود بیایند؛ 58
ولی فایدهای نداشت. پس چشمبهراه عذابشان باش که آنها خودشان هم چشمبهراه عذاباند! 59
سوره جاثیه
به نام خدای بزرگوار مهربان
حا، میم. 1
این کتاب فرستادۀ خدای شکستناپذیرِ کاردرست است. 2
در وجود آسمانها و زمین نشانههایی از یکتاییِ خدا برای مؤمنان است. 3
در آفرینش شما و گونههای جانوری که خدا در زمین پراکنده است هم نشانههایی از یکتاییِ خدا برای گروهی است که یقین پیدا میکنند. 4
هم در رفتوآمد شبوروز، هم در برفوبارانی که خدا از آسمان میفرستد تا بهبرکتش، زمین را بعد از مردنش زنده کند و هم در گردش بادها، نشانههایی از یکتاییِ خدا برای مردمی است که عقلشان را بهکار میاندازند. 5
همۀ این نشانهها را بهدرستی و با دقت برای تو شرح میدهیم. واقعاً بتپرستها جز خدا و آیههایش چه چیزی را باور میکنند؟! 6
وای بر هر دروغباف سهلانگاری که آیههای خدا برایش خوانده میشود و میشنود؛ ولی متکبرانه در برابرشان پافشاری میکند؛ انگار که اصلاً آنها را نشنیده است! به او مژدۀ عذابی زجرآور بده! 7و8
وقتی به چیزی از آیههایمان علم پیدا کند، آیههایمان را بهمسخره میگیرد.عذابی خفتبار نصیب چنین افراد میشود 9
و در مقابلشان جهنم است. نه مالومقامی که بهدست آوردهاند بهدردشان میخورد، نه آنهایی که بهجای خدا کسوکار خود گرفتهاند. عذابی بیاندازه هم در انتظار آنهاست! 10
قرآن، سراسر هدایت است؛ ولی عذابی زجرآور نصیب آنهایی میشود که آیههای خدا را انکار میکنند. البته این عذاب در کارهای زشتشان ریشه دارد. 11
خدا دریاها را به خدمتتان درآورده است تا کشتیها بهخواست او در آن حرکت کنند و بتوانید از نعمتهای بیش از اندازۀ او بهرهمند شوید و تا شکر کنید. 12
او همۀ مخلوقاتش را در آسمانها و زمین به خدمتتان درآورده است. در این کار، نشانههایی از یکتاییِ خداست برای مردمی که فکرشان را بهکار میاندازند. 13
کسانی هستند که انتظار ندارند روزهای سرنوشتساز سر برسد. به مسلمانان سفارش کن که فعلاً از بدرفتاریهای این جماعت چشم بپوشند. خدا خودش در فرصت مناسب، آنها را بهسزای کارهای زشتشان میرساند.{برخی روزهای سرنوشتساز عبارت است از: روز پیروزی مسلمانان و شکست دشمنان، روز نزول عذاب الهی، روز ظهور یک پیامبر، روز هلاکت یک طاغوت گردنکش، روز قیامت... . خلاصه، هر روزی که حق و عدالتى برپا و ظلم و بدعتى سرکوب شود، روز ویژۀ خداست.} 14
هرکه خوبی کند، به خودش سود میرساند و هرکه بدی کند، به خودش ضرر میزند. بعد، فقط بهسوی صاحباختیارتان برِتان میگردانند. 15
به بنیاسرائیل، کتاب آسمانی و سِمت رهبری و پیامبری دادیم، خوراکیهای پاکوپاکیزه روزیشان کردیم، آنان را از مردم زمانِ خودشان برتر ساختیم 16
و دلایل و معجزاتی روشن هم در اثبات حقانیت دینشان به آنها عطا کردیم؛ ولی فقط عالمان زیادهخواه در معارف دینی اختلافنظر ایجاد کردند. خدا روز قیامت، در هر چیزی که سرش اختلاف داشتند، بینشان داوری میکند. 17
بعد از سپریشدن دورۀ آن دین، اسلام را به تو دادیم. بنابراین دنبالهروِ آن باش و تابع میل افراد نادان نباش؛ 18
زیرا آنها هیچ از خدا بىنیازت نمىکنند. چنین بدکارهایی فقط دوست و دلسوز همدیگرند. بهیقین خدا همهکارۀ خودمراقبان است. 19
در واقع، قرآن زمینهساز فهم درست برای همگان است و راهنمایی و رحمتی ویژه برای گروهی که یقین پیدا میکنند. 20
آیا زشتکارها خیال میکنند که آنها را با مؤمنان درستکار یکی میکنیم؟ بهطوریکه زندگی و مرگشان مثل زندگی و مرگ درستکاران باشد؟! بد قضاوتی میکنند! 21
خدا آسمانها و زمین را بر اساس حکمت آفرید تا تکتک افراد بیآنکه به آنها ستم شود، به جزای کارهایشان برسند. 22
نظرت چیست دربارۀ کسانی که هواپرستاند، آگاهانه حقکشی میکنند، خدا هم بهحال خودشان رهایشان کرده، مُهر بدبختی بر گوش و قلبشان زده و پردۀ غفلتی بر چشمانشان کشیده است؟! جز خدا چه کسی دستشان را میگیرد؟! پس چرا بهخودتان نمیآیید؟! 23
ادعا میکنند: «جز همین زندگی دنیاییِ ما خبری نیست! گروهی از ما میمیریم و گروهی به دنیا میآییم و فقط گردش روزگار است که ما را به کام مرگ میکشاند!»
آنها دلیل محکمی برای ادعایشان ندارند و فقط حدس و گمان میزنند. 24
وقتی آیههای روشنگر ما را دربارۀ معاد برایشان میخوانند، دلیلی در برابرش ندارند. فقط میگویند: «اگر راست میگویید، پدران مردۀ ما را زنده کنید.» 25
بگو: «خدا شما را به دنیا میآورد و از دنیا میبرد. بعد، روز قیامت حتماً جمعتان میکند که جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست؛ زیرا فرمانروایی آسمانها و زمین فقط در اختیار خداست؛ هرچند بیشتر مردم این حقایق را نمیدانند.»روزی که قیامت برپا شود، اهل باطل سرمایۀ عمرشان را بربادرفته میبینند! 26و27
در آن روز، همۀ گروهها را زانوزده میبینی! بله، همۀ گروهها را برای گرفتن کارنامه صدا میزنند. به آنها میگویند: «امروز فقط با همان کارهایی مجازات میشوید که دائم مشغولش بودید.» 28
کارنامۀ شما، نوشتۀ ماست که بهدرستی برضدّ شما سخن میگوید؛ زیرا ما کارهایتان را از روی لوح محفوظ بازنویسی میکردهایم.{این کتاب مانند کتابهای رایج بین ما نیست؛ بلکه همان کتابِ علم خداست که شرق و غرب عالم را فراگرفته و تغییر و تحریف در آن، راه ندارد و همۀ موجودات و حرکتهای آفرینش در آن ثبت و ضبط است. شاید این همان «لوح محفوظ»، «اُمّالکتاب»، «امام مبین»، «کتاب» و «کتاب مکنون» است که در آیههای دیگر آمدهاند} 29
خدا، مؤمنان درستکار را مشمول لطف خودش میکند. این است آن کامیابی درخشان! 30
اما بیدینها؛ به آنها میگویم: «مگر نه این بود که آیههایم را برایتان میخواندند؛ ولی متکبرانه آنها را نمیپذیرفتید؟! شما جماعتی گناهکار بودید. 31
وقتی گفته میشد: ’وعدۀ خدا در برپایی قیامت، حق است و جای هیچ شکوشبههای در آمدنش نیست‘ بهمسخره میگفتید: ’قیامت دیگر چیست؟! شاید برپا شود؛ ولی بههیچوجه به آن یقین پیدا نمیکنیم.‘» 32
حالا حقیقت کارهای زشتشان رو شده است و همان عذابهایی به جانشان میافتد که مسخرهاش میکردند. 33
به آنها میگویند: «امروز فراموشتان میکنیم، همانطورکه دیدار امروزتان را به بادِ فراموشی سپرده بودید. جایگاهتان آتش است و دیگر هیچ یاوری ندارید.» 34
این عذابها به این خاطر است که آیههای خدا را بهمسخره میگرفتید و زندگی دنیا و زرقوبرقش فریبتان داد. امروز نه از جهنم بیرونشان میآورند، نه اجازه میدهند گذشته را جبران کنند. 35
پس خدا را سپاس که صاحباختیار آسمانها و زمین و صاحباختیار جهانیان است. 36
برای اوست سلطنت آسمانها و زمین و فقط اوست شکستناپذیرِ کاردرست. 37